Nguyễn Giang - Việt Nam khỏi lo ‘sắp mất Cuba’

<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2014/12/18/141218123851_cuba_usa_relations_640x360_none_nocredit.jpg"
width="500" /></center>

<strong>Tin Hoa Kỳ và Cuba sắp bình thường hóa quan hệ ngoại
giao sau hơn nửa thế kỷ thù địch được người Việt
thuộc nhiều xu hướng quan tâm đặc biệt.</strong>

Các diễn đàn mạng đều chú ý vào câu hỏi tương lai Cuba sẽ
ra sao.

Phái dân chủ thì hy vọng 'hội nhập' sẽ giúp Cuba tự do
hơn, và đấy sẽ là một ví dụ tốt cho Việt Nam tương lai.

Tuy thế, có người lo Hoa Kỳ nhẹ tay giúp Havana mở cửa sẽ
không đem lại dân chủ, tự do cho dân Cuba mà chỉ giúp chế
độ của hai anh em ông Fidel và Raul Castro trụ lâu hơn.

Phái còn mặn nồng tư duy xã hội chủ nghĩa thì lo 'ta mất
Cuba về tay Mỹ' rồi chăng.

Giống như vậy, hồi năm 1989 nhiều cán bộ ở Hà Nội,
nhất là các cụ hưu khi nghe tin Công đoàn Đoàn kết tham gia
cầm quyền cũng từng băn khoăn 'sắp mất Ba Lan'.

Khi sang Warsaw học và kể lại câu chuyện đó tôi đã khiến
nhiều bạn Ba Lan vô cùng ngạc nhiên.

Họ lấy làm lạ vì Việt Nam chỉ là nước 'ăn theo' con
đường xã hội chủ nghĩa và chắc hiểu biết rất ít
chuyện châu Âu nên mới lo lắng không đâu như vậy.

Cảm giác 'mất mát' chỉ phản ánh nỗi sợ cô đơn sau thời
'Hai phe bốn mâu thuẫn' hoặc sự thiếu tin tưởng rằng
người dân các nước sẽ quyết định tương lai của chính
họ.

Với Cuba ngày nay, theo cảm quan của tôi, tình cảm của một
số bạn Việt Nam dành cho người Cuba cũng chỉ là đơn
phương.

<div class="boxleft300"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/200/amz/worldservice/live/assets/images/2014/01/27/140127232359_brazil_cuba_304x171_._nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Câu chuyện Cuba thay đổi đang được cả
thế giới quan tâm chứ không chỉ người Việt
Nam</div></div>Tiếp xúc với một số bạn Cuba từ thời sinh
viên đến hiện nay ở BBC, tôi thấy họ thân thiết hơn cả
với dân các nước cùng nói tiếng Tây Ban Nha, chứ không phải
Việt Nam.

Họ có thể nghe nói nhiều về Việt Nam thời chiến tranh nhưng
nếu có quý mến người Việt thì cũng chỉ ngang các nước
khác.

Có chăng, điểm chung của gần như tất cả bạn bè từ các
nước nhỏ mà tôi quen, từ Armenia, Uzbekistan, Ba Lan, Bỉ,
Slovakia, Serbia, Syria, Colombia, Cuba tới Myanmar, Bangladesh...chỉ là
sự cảm thông bị láng giềng to bắt nạt trong lịch sử.

Còn chuyện yêu quý nhau, tốt với nhau là quan hệ cá nhân,
không gắn với dân tộc tính.

Ở tầm quốc gia, đúng là có những quan hệ đôi khi hữu hảo
hơn giữa nước này với nước kia nhưng thường là giữa các
nước cách xa nhau, không va chạm láng giềng hàng xóm, hoặc có
tính toán chính trị bao trùm, hay bị bộ máy tuyên truyền
thổi lên.

Cũng như vậy, câu chuyện Cuba thay đổi đang được cả thế
giới quan tâm chứ không chỉ người Việt Nam.

<h2 >Tươi sáng hơn Việt Nam</h2>

<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/12/22/141222113417_fidel_soviet_russia_640x360_getty.jpg"
/><div class="textholder">Fidel sống lâu hơn các lãnh tụ Liên Xô
như Brezhnev và Gromyko </div></div>

Vậy những nỗi lo hộ Cuba trong người Việt cần được
trả lời thế nào?

Theo tôi, ta không có gì phải lo cả vì tương lai Cuba có nhiều
khả năng sẽ sáng sủa hơn Việt Nam những năm tới.

Dù nhanh hay chậm, ta dễ thấy quốc gia này có nhiều điều
kiện để trở nên giàu có một khi hệ thống hiện nay
biến đổi.

Thứ nhất, so với Việt Nam, nước đông dân thứ 13 thế
giới, cả Cuba chỉ có trên 11 triệu người nên đầu tư
nước ngoài sẽ dễ tạo tác động nhanh chóng biến đổi
diện mạo hòn đảo nhỏ xinh đẹp, nắng ấm quanh năm này.

Một số nhà kinh tế đã bắt đầu so sánh Cuba với Costa Rica,
một đảo quốc tuy nhỏ nhưng phát triển kinh tế rất tốt
thời gian qua.

Cả hai có cấu trúc dân số tương tự (đa số gốc Âu) và có
hệ thống giáo dục tốt, cộng thêm lợi thế về du lịch vì
gần Hoa Kỳ.

Nay, Costa Rica có thu nhập 18 nghìn USD bình quân đầu dân và
Cuba chỉ cần một khoản đầu tư lớn từ bên ngoài, ví dụ
vài trăm tỷ USD, là có thể tái thiết và đẩy mức thu nhập
6 nghìn USD bình quân đầu dân một năm hiện nay lên rất cao
trong thời gian ngắn.

Thứ hai, ta không nên quên người Cuba ở Mỹ có trên 2 triệu,
một tỷ lệ rất cao so với cộng đồng Việt Nam ở Mỹ,
Canada trên 90 triệu người Việt trong nước.

Tác động do tiền kiều hối người Cuba gửi về đã rất
mạnh và trong tương lai, với khoảng cách rất gần họ sẽ còn
về nhiều, đầu tư, làm ăn nhiều hơn.

Cộng đồng này cũng đã rất mạnh về chính trị tại Mỹ
với nhiều dân biểu Hạ viện, Thượng nghị sỹ, thậm chí
ứng viên tổng thống, nên tác động của họ vào Cuba là
đương nhiên.

Thứ ba, điều dễ thấy là nền tảng văn hóa của Cuba gắn
liền với khối Nam Mỹ và cả cộng đồng Hispanic đang lớn
mạnh ở Hoa Kỳ nên Cuba không sớm thì muộn cũng 'rơi trở
lại' vào cái gốc đó.

Giai đoạn một thời cách mạng kiểu thân Moscow sẽ chỉ còn
là một dĩ vãng.


<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/12/22/141222113824_pope_benedict_fidel_castro_640x360_afp.jpg"
/><div class="textholder">Các vị Giáo hoàng đều liên tục khuyến
khích Cuba mở cửa </div></div>

Thứ tư, khác với Việt Nam hiện lơ lửng giữa tác động
truyền thống của Trung Quốc và giao lưu có phần tăng lên với
ASEAN, Cuba có 64% là người da trắng và gắn kết chặt chẽ
với Tây Ban Nha - cha ông Fidel Castro là người đến từ Galicia,
Tây Ban Nha - nên tác động từ Liên hiệp châu Âu tới Havana
đã và đang đều đặn và tích cực.

Và thêm nữa, như báo chí đã viết, đa số người Cuba theo
Công giáo và các vị Giáo hoàng, từ John Paul II tới Benedict XVI
và Francis hiện nay đều kiên trì tác động để Cuba mở
cửa.

Báo Anh tuần qua viết về Cuba và ba nhân vật liên quan đến
dòng Tên (Jesuits).

Ông Fidel Castro và người bạn lớn của Cuba, nhà văn Colombia
Gabriel Garcia Marquez đều từng học trong trường do các giáo sỹ
Jesuits dạy.

Vị giáo sỹ dòng Jesuit Jorge Mario Bergoglio từ Argentina nay là
Giáo hoàng Francis thì đóng vai trò trực tiếp bảo trợ cho
cuộc đàm phán Washington - Havana một năm qua.

Thậm chí, không phải tình cờ mà cả hai ông Barack Obama và
Raul Castro đều chọn ngày sinh nhật 78 của Giáo hoàng đầu
tiên người Nam Mỹ để công bố tin thay đổi ngoại giao.

Tôi viết ra để cho các bạn thấy dù có chút gắn kết tình
cảm chống Mỹ giữa Havana và Hà Nội, tương lai Cuba đang phụ
thuộc vào các tác nhân hoàn toàn không dính líu gì đến
Việt Nam cả.

Với các bạn vận động cho dân chủ, bài học Cuba chắc
chắn rất thú vị nhưng Cuba có các tác nhân hoàn toàn khác
Việt Nam nên cách đi của họ cũng sẽ khác.

Tương lai Cuba sẽ dần do người Cuba, gồm cả cộng đồng
đông đảo của họ ở Hoa Kỳ, quyết định, cộng thêm tác
động từ Vatican và châu Âu, chưa kể cả khối Công giáo
khắp vùng châu Mỹ La Tinh.

<h2 >Một thời mà thôi</h2><h2 ></h2>


<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/12/22/141222113614_nong_duc_manh_castro_640x360__nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Quan hệ Hà Nội và Havana gắn liền với
truyền thống chống Mỹ một thời </div></div>

Cũng phải nói thêm là tại vùng Nam Mỹ, hào quang cách mạng
thiên tả một thời lừng lẫy của Fidel Castro nay đã mờ
dần.

Cuộc khủng hoảng tên lửa năm 1962 đã đẩy Fidel về phía
Liên Xô và kinh tế Cuba hoàn toàn phụ thuộc vào Moscow.

Sau khi Liên Xô tan rã, ông Fidel tìm đến nước Venezuela nhưng
với giá dầu sụt giảm, Carracas cũng không thể nào cưu mang
được Havana mãi.

Dù người ta có thể đổ lỗi cho Hoa Kỳ nhưng nhìn lại thì
cả hai quyết định tìm đồng minh nói trên của Fidel đều đem
lại hậu quả tai hại về kinh tế.

Người Mỹ La Tinh từng ngưỡng mộ ông Fidel nhưng gần đây
họ đã có những ngôi sao khác.

Đó là Tổng thống Lula da Silva có tầm nhìn toàn cầu của
Brazil hay Tổng thống Jose Mujica 'nghèo nhất thế giới' của
Uruguay, người từ chối ở dinh thự sang và tiếp khách quốc
tế tại nông trại đơn sơ của mình.

Cứ thế, lịch sử luôn thay đổi và Cuba cũng phải dần biến
đổi để không bị rớt lại thành một bảo tàng lớn của
mô hình bao cấp kiểu Liên Xô.

Một quốc gia Cuba giàu mạnh, dân chủ trong tương lai sẽ là
một điểm sáng cho khu vực Nam Mỹ và cả thế giới nên
chẳng việc gì mà các bạn Việt Nam phải lo chuyện
'được hay mất' đầy hoài niệm cảm tính.
<center><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/05/22/140522094843_morro_havana_624x351_getty.jpg"
width="500" /></center>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141227/nguyen-giang-viet-nam-khoi-lo-sap-mat-cuba),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét