Huy Đức - Cứu Một Nền Tư Pháp

<div class="special_quote"><strong>Tin liên quan:</strong>

<ul>
<li><a
href="https://www.danluan.org/tin-tuc/20141130/luat-su-tran-hong-phong-don-de-nghi-giam-doc-tham-keu-oan-cho-tu-tu-ho-duy-hai">Luật
sư Trần Hồng Phong - Đơn đề nghị giám đốc thẩm, kêu oan
cho tử tù Hồ Duy Hải</a></li>
<li><a
href="https://vn.news.yahoo.com/ho%C3%A3n-thi-h%C3%A0nh-%C3%A1n-t%E1%BB%AD-h%C3%ACnh-h%E1%BB%93-duy-062500986.html">Hoãn
thi hành án tử hình Hồ Duy Hải vào giờ chót</a></li>
</ul></div>
Hoãn thi hành án đối với Hồ Duy Hải là cần thiết vì những
chứng cứ buộc tội Hải là chưa thuyết phục. Nhưng, điều
quan trọng hơn là làm sao để có một trình tự tố tụng đảm
bảo không lặp lại sai lầm.

Chuyện Hồ Duy Hải luôn nhận tội trước cán bộ nhưng lại
nói nhỏ vào tai mẹ và dì rằng mình oan, cho thấy, điều bị
án này chịu đựng trong trại giam đôi khi còn khiến anh khiếp
sợ hơn cái chết. Trước khi bàn việc tiến hành những thủ
tục tố tụng khác, phải nhanh chóng đưa Hồ Duy Hải ra khỏi
những nơi giam giữ thuộc quyền Công an Long An ngay.

Nhanh chóng chuyển quyền quản lý các trại giam giữ cho Bộ Tư
pháp thay vì để trong tay Bộ Công An. Cho dù có ký bao nhiêu
công ước chống tra tấn, không ai có thể đảm bảo cảnh sát
điều tra không dùng cực hình nếu việc giam giữ các nghi phạm
vẫn ở trong tay những người nôn nóng lập công phá án.

Các nhà báo theo dõi vụ án Năm Cam hẳn còn nhớ, trước khi
xử, các bị cáo trong vụ án này được đưa từ trại giam
khét tiếng Tiền Giang về Chí Hòa nhưng khi thẩm vấn cứ bị
cáo nào phản cung là tối lại được đưa về Tiền Giang để
sáng hôm sau ra Tòa lại cúi đầu nhận tội.

Không ai có quyền kiểm điểm, hạ mức thi đua của các thẩm
phán nếu bản án của họ bị tòa trên cải sửa trừ khi có
bằng chứng các thẩm phán vi phạm tố tụng hoặc nhận hối
lộ. Cách làm hiện nay và cơ chế bổ nhiệm nhiệm kỳ thẩm
phán 5 năm đang đặt các thẩm phán vào một tình thế không
còn khả năng độc lập.

Sợ hãi án bị cải, sửa, ngay từ đầu các thẩm phán đã
đồng hành cùng cơ quan điều tra và viện kiểm sát; khi hồ sơ
chuyển sang tòa, các thẩm phán lại tuân thủ "luật bất thành
văn" là chạy lên tòa trên "tranh thủ ý kiến". Như vậy, thay
vì độc lập, chỉ tuân theo pháp luật, các thẩm phán đã bắt
tay với viện, với điều tra viên và lôi kéo tòa trên cộng
đồng trách nhiệm.

Theo cách này, ngành tòa án sẽ có những con số đẹp (án ít
bị cải, sửa hơn) nhưng mức oan sai thật - thì nếu không có
áp lực kêu oan của gia đình (như trường hợp Hồ Duy Hải);
thủ phạm thật không ra đầu thú (như trường hợp Nguyễn
Thanh Chấn)... - chiếm tỉ lệ cỡ nào là không ai biết được.

Nếu Việt Nam không tin tưởng vào bồi thẩm đoàn thì cũng nên
điều chỉnh vai trò trong phiên tòa của các thành phần tham gia
tố tụng. Thay vì các thẩm phán và hội thẩm cứ làm công
việc buộc tội như hiện nay. Hãy để việc đó cho kiểm sát
viên. Tòa và các hội thẩm nhân dân chỉ ngồi nghe, để phần
thẩm vấn, buộc tội và bào chữa, cho kiểm sát viên và luật
sư; thấy lập luận buộc tội của kiểm sát viên có cơ sở
vững chắc hơn phần bào chữa của luật sư thì tuyên có tội
và lượng hình; nếu thấy luật sư gỡ tội đáng tin cậy hơn
thì tuyên vô tội.

Đừng sợ người nghèo sẽ không thuê được luật sư giỏi.
Nếu có một nền tư pháp tử tế, các đoàn luật sư độc
lập sẽ tập hợp được những luật sư không cãi chỉ vì
tiền. Như chúng ta thấy, ngay trong thời điểm bị gây khó dễ
như hiện nay mà đã có không ít luật sư giỏi vẫn cãi miễn
phí cho người nghèo, cho người bất đồng chính kiến vì thanh
danh của mình niềm tin vào công lý.

Chưa thể đòi hỏi tư pháp độc lập trong chế độ một
đảng cầm quyền nhưng những điều trên đây là vẫn có thể
bắt đầu để tránh những sai lầm chết người như những vụ
Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), Bùi Minh Hải (Đồng Nai)... và
làm rõ trắng đen vụ Hồ Duy Hải.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/node/30225), một số đường liên kết và
hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận
để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn
tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt
tường lửa tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc
ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!