Cuối tuần rồi, một nhóm quản lý trẻ và sinh viên Trung Quốc
tại California tổ chức một buổi thảo luận về ba đề tài
khác nhau. Họ để tôi bắt đầu với câu hỏi về sự khác
biệt giữa việc "tự khởi nghiệp hay đi làm công"?
<center><img src="http://www.danluan.org/files/u5311/nghe_cuc_thinh.jpg"
width="400" height="300" alt="nghe_cuc_thinh.jpg" /></center>
Thực sự, cốt lõi của bài toán là "mục tiêu cá nhân" và
"sự phù hợp với cá tính" của từng người. Nếu việc
kiếm tiền là điều quan trọng nhất trong quan điểm thì phải
nhớ là cả hai con đường đều có thể mang đến sự giàu có
mà bạn không hình dung nổi nếu thành công như mong muốn. Cái
khác biệt chính yếu là sự tự do.
Có người sẽ thích một chuyến lữ hành êm đẹp, lười
biếng…như đi du lịch qua tours. Không gì ngạc nhiên quấy rầy
chương trình đã định. Có người thì thích tự lên lịch để
khám phá các con đường ít ai đi và để 'hên xui" làm
người dẫn đường. Cuối cùng, luôn luôn có người thoả mãn
với quyết định của mình và có người cho là mình đã sai
trái với lựa chọn.
Do đó, khi bắt đầu hành trình, phải biết rõ mục tiêu và cá
tính của mình hơn cũng như phải sẵn sàng trả giá cho những
đòi hỏi khác nhau, từ vật chất đến tinh thần. Không ai có
thể tư vấn chính xác cho mình về câu hỏi này. Và không ai có
thể minh định là bạn sẽ thành công hay thất bại ở cuối
chặng đường. Nhưng chuẩn bị là yếu tố quan trọng khi gặp
được cơ hội.
Sau khi đã quyết định về phần căn bản, bạn sẽ đối diện
với những thử thách và chi tiết thực hiện, đôi khi trái
ngược hẳn với những dự đoán và tình huống thông thường.
Việc tìm giải pháp và khả năng xử lý sẽ quyết định kết
quả tối hậu.
<strong>Doanh nghiệp phải tự điều hành</strong>
Theo định nghĩa của tôi, một doanh nghiệp đúng nghĩa và lý
tưởng là một tổ chức tự điều hành, tự tăng trưởng, tự
sinh lợi mà không cần đến chủ. Sau một thời gian khởi
nghiệp và nuôi dưỡng, người sáng lập doanh nghiệp có thể
rời bỏ tổ chức mà không phương hại đến hoạt động. Như
vậy mới là đạt được mục tiêu tối hậu: sự tự do. Nếu
phải ôm lấy công ty suốt ngày dù không còn động lực hay ý
thích, thì thực ra bạn đã tạo cho mình một "công việc",
không phải một "doanh nghiệp".
Do đó, bạn phải cố gắng từ ngày đầu, tạo một tổ chức,
từ nhân sự đến cơ sở và phương thức quản trị, sao cho vai
trò điều hành trực tiếp của bạn càng ngày càng trở nên
không cần thiết. Bạn phải làm sao để sản phẩm công ty tự
tiếp thị bằng thương hiệu, công nghệ hay hệ thống. Khi
Microsoft tự điều hành, Bill Gates mới có "tự do" để đi
làm từ thiện như đam mê sau này.
Hãy nhớ câu nói của một doanh nhân nổi tiếng,"Công ty bạn
không thể vĩ đại trừ khi nó tự vĩ đại mà không cần
bạn".
<strong>Luôn luôn phải lên kế hoạch</strong>
Khi bạn làm việc cho một công ty, phần lớn họ đã có sẵn
một kế hoạch kinh doanh tổng thể và đã tạo được những
cơ chế vận hành hữu hiệu. Ở những công ty lớn đa quốc,
kế hoạch là nhóm chuyên gia làm nghiên khảo về đủ mọi vấn
đề và đề nghị giải pháp lên cấp trên.
Người chủ doanh nghiệp thường vấp ngã và làm những quyết
định kém cỏi vì thiếu thì giờ cũng như chuyên viên để lên
kế hoạch. Tầm nhìn bị giới hạn tạo ra những lạc quan vô
lối vì thiếu sót một kế hoạch kinh doanh bài bản khi khởi
nghiệp. Họ thường đổ lỗi cho việc thiếu tiền để đốt
ngắn nhu cầu tối ưu này.
Sau khi bắt tay vào việc, chủ doanh nghiệp nhỏ thường không
có nguồn lực để điều khiển các công nghệ đột phá, cách
làm sáng tạo của những đối thủ, sự thay đổi về ý thích
của người tiêu dùng…nên kế hoạch điều chỉnh các hoạt
động của công ty gần như không có. Dựa vào thành công của
những chiến thuật trong quá khứ không bảo đảm cho hiệu năng
bền vững sau này. Sự tụt hậu sẽ lần hồi lan toả.
Jim Rohn có phán: "Nếu bạn không thiết lập kế hoạch cho
mình, bạn sẽ làm theo kế hoạch của ngươi khác. Và đoán
thử kế hoạch đó như thế nào? Sẽ là chẳng có gì cả".
<strong>Luôn luôn phải chăm chú vào mục tiêu</strong>
Mỗi ngày, khi ngồi vào bàn làm việc, bạn phải bỏ hết thì
giờ làm cho xong những việc đã giao phó, với mục tiêu đã
định rõ từ người chủ. Ngay cả CEO của một công ty đại
chúng lớn cũng phải chăm chú vào mục tiêu sao cho lợi nhuận
quý này, năm này đạt chuẩn để cổ phiếu không tụt giá và
ban quản lý bị cho thôi việc.
Áp lực này sẽ không đè nặng trên vai người chủ doanh
nghiệp. Đây là thời điểm mà quản lý doanh nghiêp hay thả
nổi và chạy theo những bầy đàn của lợi nhuận siêu tốc,
vài sĩ diện hảo và các đầu cơ mạo hiểm. Tóm lại, khi
công ty sẽ đối mặt với nhiều rủ ro nhất trong nguy cơ tụt
hậu.
Để tránh tình huống nguy hiểm này, chủ doanh nghiệp phải
chăm chú vào những chuyện có thể là nhàm chán trong hoạt
động hàng ngày: xây dựng thương hiệu, gia tăng giá trị của
sản phẩm, tìm kênh tiếp thị mới, cải tiến cơ chế, sàng
lọc nhân tài hay gây thêm quỹ vốn, tạo sức mạnh mới cho
tài chính…
Khi có chút thành công, chủ doanh nghiệp không thiếu những cám
dỗ từ cơ hội mới hay bạn bè mới. Nhưng nếu xao lãng các
nhiệm vụ phải làm cho mục tiêu chính yếu ban đầu của công
ty, người chủ có thể mất cả chì lẫn chài.
<strong>Thất bại không thể là một lựa chọn</strong>
Một người làm công với đầy đủ kỹ năng và kinh nghiệm có
thể bỏ việc ngang và tìm cơ hội khác. Có thể họ chỉ mất
vài tháng không lương và lại tiếp tục mọi phúc lộc đang
được hưởng thụ. Nhưng người chủ doanh nghiệp không may
mắn đến vậy.
Khi bỏ cuộc, ngoài chuyện mất hết tài sản đã ký cóp xây
đắp bao nhiêu năm, họ còn đánh mất mọi danh dự và tự
trọng trong mắt rất nhiều người thân: từ gia đình bạn bè
đến nhân viên đối tác hay khách hàng. Nặng nề nhất là
trách nhiệm với các bên liên quan đã đầu tư nhiều công sức
và tiền bạc vào doanh nghiệp.
Tinh thần "không thể thua" khi khởi nghiệp là một động
lực tốt; nhưng nó cũng là một áp lực quá lớn sẵn sàng
huỷ diệt hạnh phúc gia đình, sức khoẻ cá nhân, tâm thần an
bình và làm thay đổi nhiều cá tính đáng yêu.
Như trong thánh kinh Thiên Chúa Giáo,"Tốt gì khi chúng ta có
thể chiếm đoạt thế giới, nhưng phải trao đổi bằng linh
hồn mình?"
<strong>Phải biết sống cô đơn và tự tạo động lực</strong>
Mặc cho những tiếng cười thâu đêm trong các dạ tiệc, mặc
cho những hào nhoáng vật chất khoác lên thân mình 24/7, mặc cho
những chiêu PR bao quanh hàng ngày…không ai cô đơn nhiều hơn
một doanh nhân, khi thành công hay khi thất bại. Tôi chia sẻ
nhiều lần với các bạn doanh nhân trẻ là đừng bao giờ than
vãn hay khoe khoang với bất cứ ai, dù "bạn bè". Nếu mình
thua, họ sẽ hể hả trong lòng; nếu mình thắng, họ sẽ ghen
tị. Hollywood có câu nói, "đừng bao giờ để bọn chúng thấy
mình đổ mồ hôi".
Tổng Thống Truman thì thực tế hơn,"nếu bạn cần một
người bạn, hãy nuôi một con chó". Trong cái cô đơn trên
đỉnh hay dưới đáy đó, bạn phải tự tạo một động lực
cho mình để tiếp tục đi tới hay đứng dậy. Đây là điều
khó khăn nhất người chủ doanh nghiệp phải đối diện.
Tôi chỉ biết lập lại lời khuyên của bà hoàng hậu White
Queen với Alice: "Khi bạn bước ra ngoài để trực diện quái
thú đó…bạn phải bước đi một".
Mỗi người trong chúng ta phải tìm đáp số riêng cho bài toán
về khởi nghiệp hay làm công. Không có đúng sai trong lời
giải. Tuy nhiên, tôi có đưa ra một suy nghĩ cho các bạn Trung
Quốc. Trong những năm sắp tới, Trung Quốc chắc vẫn còn theo
đuổi xã hội chủ nghĩa. Một ngành nghề cực thịnh suốt hơn
30 năm qua là "nghề làm quan".
Khi bạn chạy chọt được để làm "đầy tớ", bạn sẽ
hưởng thụ mọi trái quả của một doanh nhân thành công và
một nhà quản lý đáng khâm phục. Bạn không cần làm việc,
không nên bận tâm với kế hoạch, không cần phải focus, không
bao giờ sợ thất bại (trừ khi quá tham mà không chia chác sòng
phẳng).
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141118/alan-phan-lam-quan-la-nghe-cuc-thinh),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét