<img
src="http://www.triethocduongpho.com/wp-content/themes/grido/themify/img.php?src=http://www.triethocduongpho.com/wp-content/uploads/2014/09/1024px-Terraced_fields_Sa_Pa_2.jpg&w=670&h=&zc=1&q=80"
width="670"></a> </figure> <!-- /post-image --> <!-- post-content --> <h6 >
Thời gian vài năm trở lại đây, khi mà các nhà báo dần dần
đưa ra ánh sáng nhiều lỗi lầm hơn của cấp lãnh đạo Việt
Nam, của giới kinh doanh vô đạo đức, của tình trạng bạo
lực giết chóc, vô nhân tính tràn lan, của ô nhiễm môi
trường trầm trọng, của diện tích rừng bị thu hẹp, của
thú vật bị giết quá nhiều đe dọa tuyệt chủng thì mỗi
chúng ta đều hốt hoảng nhận ra một sự thật rằng: Đất
nước đang trong thời kỳ báo động đỏ. Có lẽ, từ xưa tới
giờ mọi người vẫn biết đó thôi, nhưng đều cố gắng bơ
đi để mà sống, vì chẳng biết làm gì hơn. Nhưng đã đến
lúc, giấy đã không còn có thể gói được lửa, sự thật
không thể mãi che dấu, mỗi chúng ta mới bàng hoàng nhận ra
rằng, mọi thứ thật cấp bách với đất nước này.
<h2>Vậy từ đâu mà mọi thứ lại trở nên xấu xí quá đỗi
đến vậy?</h2> Có một điều khách quan mà trước hết, ta
phải thừa nhận là, bất cứ một đất nước nào trong thời
kỳ phát triển cũng phải đi qua một giai đoạn đầy khó khăn
và bất cập cả. Bất cứ nước Âu Châu nào cũng từng bị ô
nhiễm không khí rất nhiều trong thời kỳ quá độ, đơn cử
là thủ đô Luân Đôn của Anh cũng đã từng bị ô nhiễm không
khí khủng khiếp gây chết người năm 1873 để có thể được
như ngày nay.
Không khí chỉ là một trong các vấn đề của một đất
nước đang phát triển còn nhiều thứ phải lo toan, dĩ nhiên là
không thể chu toàn hết tất cả ngay được. Một lý do mà
chúng ta có thể tạm lấy để tự trấn an, lấy làm tấm bình
phong, tha thứ cho mình được.
Lý do thứ hai dẫn đến tình trạng này, nói thẳng trắng
trợn ra là những người lãnh đạo đất nước đã quá thiên
lệch về xây dựng chế độ. Xây dựng chế độ và xây dựng
đất nước không phải lúc nào cũng là một. Khi mà chúng ta
bỏ công sức quá nhiều cho xây chế độ, dĩ nhiên ta không còn
bao nhiêu khả năng để xây dựng kinh tế nữa – một vấn
đề cốt yếu để tồn tại. Nói đến đây, tôi phải nhắc
lại câu nói của cha ông ta: Phú quý sinh lễ nghĩa, bần hàn
sinh đạo tặc. Câu nói đó đến nay vẫn toàn vẹn giá trị cho
đến bây giờ. Rõ ràng, trộm cướp ngày nay bạo dạng, hung ác
hơn xưa nhiều (vì áp lực và cách biệt giàu nghèo lớn quá).
Xét theo khía cạnh đó, những nhà kinh doanh vô đạo đức cũng
có thể được xem như một tên cướp cạn, trắng trợn giữa
ban ngày, không quên cho thêm tí thuốc độc (ngành thực phẩm,
hệ thống xử lý chất thải).
Trong việc đi kèm với xây dựng đường lối xã hội chủ
nghĩa, nhiều kẻ đã bán đi nhân phẩm của mình để dễ dàng
trục lợi hơn cho bản thân và gia đình họ. Tham quan làn tràn
khắp mọi nơi, báo đài ngày nào cũng nói, thất thoát tiền
bạc đóng thuế của dân và tiền cứu tế lẽ ra những con
người khổ cực đã phải được nhận.
Với cái phong thái "xây dựng đất nước" đó, đất nước
phát triển ỳ ạch như một con rùa bò. Mà càng phát triển
chậm và kéo dài giai đoạn "quá độ" thì đất nước càng
đứng ở giữa ngã ba đường, chịu nhiều bất cập thêm nữa.
Mỗi ngày trôi qua, ngột ngạt vẫn hoàn ngột ngạt, xám xịt
không thấy lối thoát.
Vì nhìn đâu cũng không thấy lối thoát, chẳng thấy động
thái rõ rệt, quyết tâm gì của các cấp lãnh đạo, nên dẫn
đến lý do thứ ba, là chúng ta!
Mỗi quốc gia phát triển phải có sự đóng góp của người
dân. Kể cả ở Mỹ, người dân phải mỏi mồm mỏi miệng
phát biểu và lên tiếng rất nhiều để cải thiện mọi thứ.
Họ phải tự thân đấu tranh cho họ; kiểu: Muốn có cái gì
thì tự đi mà giành lấy. Còn ở ta, mỗi người dân, hoặc là
trông chờ vào nhà lãnh đạo, hoặc là không nhìn thấy tương
lai. Do đó mà ở ta có phần mất niềm tin, từ đó chọn cách
chúng ta hành xử là bơ đi mà sống. Phải, tôi đau xót phải
nói rằng, phần lớn rất lớn chúng ta đã chọn cách im lặng,
không nói gì cả; theo đúng kim chỉ nam có trong câu nói của
người xưa – một tấm bình phong khác khá là chắc chắn
(kiểu: nói có sách mách có chứng) mà ta có thể núp được:
Đèn nhà ai nấy rạng, tuyết nhà ai nấy quét.
Tôi biết nhiều sự thật đằng sau cách mà người ta chọn
phớt lờ. Không phải vì họ mất trí hay mất hẳn nhân tính.
Trong những ánh mắt của người dân, tôi thấy người ta khao
khát được sống hạnh phúc và quan tâm nhau hơn, nhiều người
tỏ vẻ tiếc nuối, bất lực vì không giúp được người bị
nạn, nhưng họ không dám chạm vào. Họ không dám giúp ai vì
sợ liên lụy, phiền toái; họ không dám chạm vào việc phê
bình ai đó trong bộ máy nhà nước, vì làm như thế là tự
chuốc họa vào thân. Có lẽ, chẳng phải mình tôi biết điều
đó, tất cả dân tộc này biết cái tình trạng mà đất nước
đang vướng mắc. Trong mắt mọi người, họ nhìn nhau đầy
cảm thông trước những tình trạng vô cảm.
Nhưng chúng ta đã nhầm, dù thông cảm với nhau cách mấy, trong
tận sâu thẳm tâm hồn mình, chúng ta biết, ta vẫn không bao
giờ có thể tha thứ cho mình hay cho người mà ta nhìn vào mắt
vì những gì họ đã phớt lờ. Chúng ta không bao giờ có thể
tha thứ cho mình vì đã nhìn đất nước ngày càng đi vào chỗ
tồi tệ hơn.
Rất tiếc rằng, "riết rồi cũng quen", một cụm từ quen
thuộc với việc chúng ta bơ đi mà sống trước những thách
thức thời đại mà không trước thì sau mỗi người phải
đối mặt. Một câu khác cũng nghe xót lòng không kém: "Việt
Nam mà!". Không biết có ai đã từng nghe 2 cụm từ trên hay
chưa, nhưng tôi thì nghe hoài. Nhưng chúng ta chấp nhận tất
cả, kể cả đi xuống vực, vì hàng tá lý do mà chúng ta "có
thể thông cảm được".
Tôi đã thông cảm rất nhiều, chúng ta đã thông cảm cho nhau
rất nhiều, về cách mà chúng ta đối xử với dân tộc mình.
Những điều đó nghiễm nhiên trở thành thứ gọi là "luật
bất thành văn".
Vậy là chúng ta, nhìn cho đến tận cùng, nên thừa nhận
rằng, người Việt là một dân tộc lười biếng. Dĩ nhiên là
đa phần chứ không phải tất cả. Lười biếng đấu tranh,
lười biếng lên tiếng, lười biếng giúp đỡ, lười biếng
cải thiện, lười biếng đổi mới… Chúng ta hoạt động với
những hệ thống cũ rích của giáo dục, của hành chính, cũng
như trong cách nhìn nhận thế giới ngày nay về góc cạnh văn
hóa, văn minh. Thử nhìn mà xem, bao nhiêu bài báo chê bai đàn
ông Việt Nam nhậu nhẹt quá nhiều, cà phê cà pháo quá nhiều,
ham chơi và hưởng thụ quá nhiều? Thậm chí chúng ta cũng
lười đi bỏ rác vào thùng nếu không có sẵn thùng rác ở
đó, và ở Sài Gòn, ngay sau công nhân vệ sinh làm việc buổi
sáng, một số nơi đâu lại vào đấy, không chút văn minh, mặc
dù giữ vệ sinh không khó, cũng chẳng tốn tiền, nó chỉ tốn
chút công bé nhỏ.
Tạm bỏ qua những thói hư tật xấu và bất cập, bởi vì
không kể sao chi hết. Giờ, hãy nghĩ đến góc nhìn khác.
Chúng ta bảo chúng ta "quen rồi"! Quen với bối cảnh đó
rồi. Nhưng có thực sự như thế không nhỉ? Hay chúng ta nên
biết, chúng ta sống trong một môi trường, cùng gắn kết với
nhau. Rằng, khi thành phố ô nhiễm không khí, toàn dân phải hít
bầu trời đó; khi nước ô nhiễm, hàng triệu người uống
phải nó (1/3 dân số Sài Gòn sử dụng nguồn nước không đảm
bảo an toàn); khi thức ăn độc hại, muôn vạn người cũng
phải cố gắng nuốt nó vào bụng để tiếp tục sống. Nói
một cách, có thể là hãi hùng hóa, chúng ta đang bị đe dọa
đến quyền được sống, quyền thấp nhất của loài người.
Không khí, nước, và thức ăn của chúng ta đã ô nhiễm mà khu
chịu hậu quả nặng nề nhất là thành thị. Tôi tin không ai
quen với ô nhiễm, không ai quen với sự đe dọa cho được cả,
nhưng là vì, tự dối gạt mình, rằng nó không sao khi chưa
thấy hậu quả.
Bởi vậy, không có chuyện một người làm bậy cho muôn vàn
người khác chịu hậu quả, còn mình thì có thể bảo vệ
được gia đình mình ; không có chuyện một người tẩm thuốc
vào dưa leo hay bất cứ thực vật nào để trục lợi nhưng
vẫn mua được dưa leo tốt cho chính mình, bởi vì người khác
sẽ ganh đua, bắt chước và làm theo. Cứ xét tiếp theo cách
đó, một người làm ô nhiễm môi trường, trước hết là anh
ta sẽ chịu hậu quả, sau đó người khác sẽ làm theo, và hậu
quả khôn lường cộng hưởng ngày một trương phình ra.
Còn một điều tồi tệ nữa đang xảy ra, đó là đất nước
chúng ta đang ở thời kỳ dân số vàng, người trẻ trong độ
tuổi lao động đang rất phơi phới. Nhưng thay vì chúng ta có
thể phát triển thần kỳ như Nhật Bản thì bây giờ ta vẫn
chưa sản xuất nỗi một con bu lông, ốc vít nào. Và đất
nước sẽ lâm vào tình trạng như Hàn Quốc hiện nay, thậm chí
tệ hơn là người già bị bỏ rơi phải đi ra công viên làm
gái đối với các bà già 60; trong khi đó, Hàn Quốc đã rất
mạnh về kinh tế nhé. Hãy tưởng tượng một viễn cảnh tệ
hơn chút đi, vì với tốc độ phát triển ốc sên này, chúng ta
không thể so với Hàn Quốc nỗi, khi mà lớp người trẻ này
sẽ già sau một thế hệ hai mươi lăm năm nữa, gánh nặng sẽ
trút lên đầu giới trẻ ít ỏi thời đó, rồi kết quả sẽ
là chúng không gánh nỗi. Ngần ấy con người trong một đất
nước với dân số không hề ít ỏi này sẽ đi về đâu?
Đất nước đang phát triển, như một người trẻ vừa mới
lớn, như một thanh niên mới khởi nghiệp, còn muôn vàn thứ
phải lo toan, chờ đợi phải giải quyết, phải đối mặt.
Thách thức của thời đại đang treo lủng lẳng trước mặt,
sau hai mươi lăm năm nữa, nếu chúng ta không tự lo cho bản
thân mình, dân tộc ta sẽ trở thành một dân tộc ăn xin, nhờ
vả ngoại quốc, xin trợ cấp và sự giúp đỡ mất thôi. Rồi
điều mà ai cũng biết, không ai cho không ai cái gì, người
ngoại quốc sẽ giúp đỡ kèm theo các điều kiện và có nhiều
quyền hành hơn đến dân tộc này. Chả lẽ, phải đợi đến
khi đó, chúng ta mới vỡ lẽ ra một điều muộn màng rằng:
Đáng ra chúng ta nên thức tỉnh sớm hơn?
Tôi không cố tình dìm hàng đất nước hay coi thường dân
tộc, ngược lại, tôi mong mỏi rất nhiều là đằng khác. Cứ
mỗi một bài viết, tôi hi vọng sẽ có thêm dù chỉ là một
người hiểu những gì tôi nói, và anh ta/cô ta sẽ bắt đầu
lên tiếng hay bất cứ việc gì có thể để giúp đất nước
mình không đi vào ngõ cụt.
Bạn hỏi tôi thế thì phải làm sao, tôi nghĩ bạn biết bạn
phải làm sao. Thường thì khi một người hiểu điều gì đang
xảy ra, họ sẽ biết phải làm sao với khả năng của họ. Và
tôi đoán là bạn đã hiểu chuyện gì đang xảy ra rồi!
Có lẽ, điều quan trọng nhất để Việt Nam có một chỗ
đứng của mình trên thế giới, trước hết là phải tạo lập
một nền văn hóa có điểm nhấn riêng cho mình. Điều mà từ
lâu tôi đã muốn nói, con đường đi tắt đón đầu của Việt
Nam không còn là khoa học công nghệ hay kiếm tiền gì nữa, hơn
trên cả thảy thứ đó, là lòng yêu thương, là lòng đoàn kết
toàn dân tộc. Chỉ có một dân tộc đại đoàn kết mới làm
các quốc gia khác kính nể. Một khi dân tộc này đoàn kết
lại, đừng nói là loài người, thần thánh cũng không thể
phớt lờ chín mươi triệu con người đâu.
Hi vọng là chúng ta sẽ đoàn kết hơn, không chỉ hơn mà phải
hơn nhiều thời gian mà chúng ta đã từng xao nhãng trước kia.
Đoàn kết trong từng chuyện nhỏ hàng ngày, ứng xử với nhau
lịch thiệp, quan tâm nhau những điều nhỏ nhoi thay vì ganh tị
hay thù ghét, tôn trọng nhau hơn, không chửi lén sau lưng, không
tìm những mưu mẹo vặt để qua mặt nhau vì đã có quá nhiều
người nói người Việt ta khôn vặt rồi, hẳn bạn cũng không
muốn nghe nữa. Từ những chuyện nhỏ nhặt, chúng ta hãy giúp
đỡ nhau, chỉ có vậy mới mong tiến đến việc lớn hơn
được.
Có thể bạn không tin, nhưng tôi và vài người khác đã nhìn
thấy một cơn sóng đang bắt đầu vỗ mạnh hơn, trào dâng hơn
trong lòng đất nước này. Trên đời này, cái gì có lên thì
phải có xuống, khi cực suy là lúc khởi thịnh, và tôi nghĩ
đó chắc chắn phải là lúc này, đất nước này phải đi lên
và chỉ có từ lên cho tới lên thôi, ít nhất là trong vòng
một thế hệ nữa. Ngần ấy thời gian có lẽ đủ để chúng
ta làm nên những điều mà thần thánh cũng phải gật đầu.
Cuối cùng, hãy thôi cái điệp khúc so sánh tộc Việt với
Nhật, Mỹ hay bất cứ nước nào. Thôi ngay cái trò vớ vẩn
nghĩ rằng dân tộc ta thông minh hơn dân tộc kia hay kém sắc
sảo bằng dân tộc nọ. Nghe này, chúng ta cũng như họ, đều
là con người như nhau cả, như nhau cả thôi! Và nếu có gì đó
làm ta đi nhanh hơn họ, là vì ta đã quyết không cưỡi ngựa
xem hoa nữa. Vậy thôi!
Hãy nhớ, đừng chỉ dừng ở hi vọng, biến nó thành khát
vọng đi!!!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140924/goc-nhin-gioi-tre-luc-phong-khi-mot-dat-nuoc-dang-phat-trien),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét