Viết Từ Sài Gòn - Một xã hội khôi hài

Thỉnh thoảng, trên các phương tiện thông tin trong nước lại
đưa những "hình ảnh đẹp" chẳng hạn như một quan chức
nhường chỗ ngồi cho cụ già trên xe bus, một cảnh sát giao
thông đỡ một cụ già lên xe gắn máy, một nhóm cảnh sát giao
thông đưa một sĩ tử về phòng và đãi cơm trưa, một cảnh
sát giao thông quét dọn đường phố… Nôm na là thế, và
điều này được xem là hành vi đẹp, hành động mẫu mực.
Mới đọc thấy cảm động thực sự, đọc lâu, ngẫm lại
cũng thấy cảm động. Nhưng nếu ngẫm kĩ, không khỏi thất
vọng tràn trề về cái xã hội mình đang sống, thất vọng là
điều đương nhiên!

Thử nghĩ, tất cả những hành động trên đây có gì là cao
đẹp hoặc mẫu mực? Đó chỉ là hành vi rất thường nhật và
đã là con người có suy nghĩ, có lương tri, không có ai là
không hành động như thế cả. Điều này, trong một xã hội
không cần phải tiến bộ cho mấy, người ta vẫn có thể xem
là chuyện thường ngày, chẳng có gì phải đáng bàn luận mà
cũng chẳng có gì để tôn vinh cả!

Thế nhưng với Việt Nam, đó là hành động cao cả, cao quí,
mẫu mực gì gì đó. Vì sao người ta lại đi tôn vinh những
thứ rất thường tình như thế? Có hai câu trả lời: Khi xã
hội quá hiếm sự tử tế thì một sự tử tế rất nhỏ cũng
trở thành điểm sáng và; Xã hội đang ở vào giai đoạn khủng
hoảng trầm trọng về nhân tính, báo chí trở thành trò hề.

Ở vấn đề xã hội quá hiếm sự tử tế, có lẽ không cần
bàn nhiều, khi mà người ta có quá nhiều bất an và nỗi lo
mỗi khi đối diện với nhân viên công lực, và con người cảm
thấy rắc rối, căm phẫn mỗi khi đến cơ quan nhà nước. Bù
vào, khi nói về nhân viên nhà nước, dù sao chăng nữa cũng là
cán bộ, cũng là chuẩn mực, đặc biệt là các ngành nhà giáo,
công an, tòa án và y tế, người ta lại nói về những nơi
không tử tế, thiếu hẳn tình người và lương tri.

Nói đến nhà giáo, người ta hay nghĩ đến những ông thầy la
cà quán nhậu, ăn bẩn của học sinh, ép học sinh vào con
đường trụy lạc, nô lệ tình dục cho các quan, nói đến công
an, người ta nghĩ đến một đội ngũ bạo lực và tàn nhẫn,
vô tâm, nói đến bác sĩ, người ta nghĩ ngay đến những cái
máy chém, nói đến tòa án, người ta nghĩ ngay đến những con
bù nhìn bị giật dây… Chính vì thế, xã hội trở nên thiếu
hụt sự tử tế hơn bao giờ hết, mỗi một hành vi nhỏ,
tưởng chừng chẳng có gì để bàn lại trở thành hành vi mẫu
mực, đáng kính trong cái xã hội này.

Ở khía cạnh báo chí trong nước trở thành trò hề, có thể
nói rằng không có một cách nhìn nào chính xác hơn cho báo chí
trong nước một khi mọi tổng biên tập của mọi tờ báo đều
là kẻ quì lụy và bưng bô cho ông tổng biên tập lớn nhất
là đảng Cộng sản Việt Nam. Chính bởi sự quản lý, giám sát
quá chặt chẽ, những phóng viên, nhà báo trực thuộc nhà
nước bắt buộc phải là một kẻ bồi bút tung hô chế độ
để kiếm sống, nhân phẩm và lòng tự trọng của giới cầm
bút nhà nước trở thành thứ hàng xa xỉ, không hợp mốt và
đi ngược cơ chế. Mỗi nhà báo chỉ còn một con đường duy
nhất là ca ngợi, nịnh bợ chế độ. Những ai không làm thế
sẽ là một Dương Chí Dũng hoặc một Trương Duy Nhất, Huy
Đức thứ hai…

Và một khi phải sống và làm việc trong môi trường ngợi ca,
tung hê như thế, những cây bút nhà nước không có, tuyệt
nhiên không có cơ hội phản biện với cái xấu, hoàn toàn
không được phép lên án cái xấu nếu như cái xấu ấy có
gốc rễ từ đảng Cộng sản. Họ phải bằng mọi giá tìm
tòi, vạch từng chân tơ kẽ tóc của chế độ để tìm nốt
ruồi son. Và mỗi hành động, dù rất bình thường (nếu không
nói là tầm thường, thường tình) cũng có thể được thổi
phồng thành hiện tượng tiêu biểu và được ca ngợi tít tận
mây xanh. Thậm chí, kẻ cầm bút ca ngợi cảm thấy tự hào vì
mình đã nêu được một gương tiêu biểu cho xã hội, ngành
nghề.

Thử hỏi, một cái xã hội mà mọi nơi, mọi chỗ đều có tham
nhũng, mãi lộ và rút ruột thì một vài người tốt ấy có
thật tình là tốt hay không? Cái hình ảnh anh công an gaiao thông
quét gương vỡ tại thành phố Hà Nội, người ta quên bình
luận rằng trước đó, một vụi va chạm xe đáng kể đã xãy
ra bởi chiếc xe chạy trước phanh quá gấp khi bị cảnh sát
giao thông thổi, khiến chiếc xe chạy sau đâm sầm vào và vỡ
tan tành mặt kính. Lúc đó, cảnh sát giao thông đã xử lý nhanh
cho hai xe tiếp tục chạy và đứng ra quét gương vỡ.

Vậy, nếu xét về bản chất của hành vi quét gương kia, đã
thật sự tốt hay không mà báo chí cứ ca ngợi như thế? Và
phóng viên chụp hình, đưa tin kia có quá vội vàng khi đưa tin?
Câu trả lời là phóng viên kia có thể biết mọi chuyện, có
thể nhìn thấy nguyên nhân, nhưng anh/chị ta đã xuất sắc trong
việc tự biên tập sự việc theo hướng đảng, anh đã bỏ
khác đoạn trước, lấy một đoạn duy nhất có hình ảnh cảnh
sát giao thông quét đường để làm gương tiêu biểu. Trong
trạng huống này, anh cảnh sát giao thông là kẻ giảo hoạt còn
tay phóng viên chỉ là kẻ xu phụ, léo hánh. Nhưng dẫu sao, vẫn
cám ơn anh/chị ta vì đã đưa ra một hình ảnh không đến nỗi
tệ. Chỉ có điều đưa xong rồi lại tung hê thì quá ư sống
sượng và tầm thường!

Và đến đây, gương mặt thật của sự tử tế nhà nước đã
quá rõ, tìm đỏ con mắt cũng chỉ thấy những trò tung hứng,
trò hề của một nền báo chí phục vụ chế độ. Kẻ diễn
kịch, kẻ ghi hình và tung hê. Mọi trò hề cứ như thế diễn
ra mỗi ngày và nhân dân lúc nào cũng bị bọn họ làm cho há
hốc, kinh ngạc. Một xã hội như thế gọi là gì?!

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140728/viet-tu-sai-gon-mot-xa-hoi-khoi-hai),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét