<center><img src="https://www.danluan.org/files/u23/hientai.jpg" width="500"
height="333" alt="hientai.jpg" /></center>
Đọc tin trên viet-studies.info tổng hợp từ VNExpress về việc 35
bác sĩ bỏ việc ở Quảng Ngãi để đi tìm miền đất hứa
khác, thật bất ngờ; bất ngờ về tin, song không bất ngờ về
hiện tượng. Bất ngờ vì có một trang mạng của một giáo sư
Việt kiều về hưu ở tận Mỹ nhưng lại quan tâm đến chuyện
nhân lực của một tỉnh nhỏ ở Việt Nam; lại cũng bất ngờ
vì mình sống trong tỉnh mà không biết chuyện ấy.
Lâu nay, trong chiến lược con người nói chung, với phương châm
con người vừa là động lực, vừa là mục tiêu của Đảng và
Nhà nước, việc đào tạo, bồi dưỡng nhân lực; thu hút, đãi
ngộ nhân tài được tất cả các cấp quan tâm triển khai, thể
hiện qua việc "nâng cao nhận thức" về tầm quan trọng của
đối tượng này, như tấm gương ở nhiều nước tiên tiến,
trước hết là các con rồng Châu Á mà hầu hết cán bộ lãnh
đạo Việt Nam đều có cơ hội đi học tập và bằng một
loạt các công cụ lãnh đạo (nghị quyết, chỉ thị...), công
cụ thực thi (qui hoạch, kế hoạch, cơ chế chính sách, huy
động nguồn lực). Do vậy, cứ thế mà yên tâm; mọi việc sẽ
êm ả theo đúng kịch bản lãnh đạo thống nhất và toàn diện
của Đảng trong chiến lược con người và công tác cán bộ.
Không yên tâm sao được khi đất nước bước vào đổi mới,
người ta thi nhau chửi bới vào mô hình tập trung kế hoạch
hóa phi thị trường của nền kinh tế cũ do chính mình tạo ra
để hình thành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa với sự ra đời của kiểu tư bản hoang dã nhằm
trục lợi tối đa ở những lĩnh vực thuận lợi và béo bở,
thì chiến lược con người, công tác cán bộ và cùng với nó
là giáo dục, văn hóa, tư tưởng...không bị ảnh hưởng nhiều
bởi sự chuyển hướng đổi mới ấy. Vì nhóm lĩnh vực này
là chính trị, là an ninh chế độ; chúng bị điều chỉnh bởi
nguyên tắc đổi mới kinh tế trước rồi đổi mới chính
trị. Do vậy, cho đến thời điểm này, sự yên tâm là có lý
bởi không đâu hoặc rất ít nơi trên thế giới này có nền
giáo dục, văn hóa phát triển theo nghị quyết, với rất nhiều
kiểu đồng phục từ chương trình, cách giảng dạy, thi cử,
quần áo, giày dép, thắt lưng, cặp sách của học sinh (sắp
đến có thể cả quần áo lót, nịt ngực nữa), đến lý luận
văn học, rồi lý luận văn nghệ, cách biểu diễn nghệ thuật,
chương trình nghệ thuật được cho phép, những bài hát trong
chế độ cũ chỉ được tái biểu diễn bằng quyết định cho
phép của nhà nước…
Trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực, không đâu trên
thế giới này lại có việc qui hoạch lực lượng lao động
như là một công cụ quản lý nhà nước trong điều kiện muốn
có, muốn được công nhận là nền kinh tế thị trường, qui
hoạch cán bộ, qui hoạch lãnh đạo, rồi trường chuyên lớp
chọn, rồi bồi dưỡng nhân tài, bồi dưỡng học sinh giỏi
các cấp, bồi dưỡng các đội Olympic khu vực và quốc tế.
Về chuyện này, như thực tế đã cho thấy và nhiều chuyên gia
Việt Nam có tham gia công việc và am hiểu vấn đề cho biết,
chẳng hạn ở Mỹ và nhiều quốc gia khác, khi đi thi Olympic
quốc tế, học sinh của họ hầu như tất cả đều "tự";
không có việc nhà nước đứng ra tập trung bồi dưỡng 2-3 năm
rồi chi tiền cho việc đi thi. Hay như thành lập nội các chính
phủ, họ cũng chẳng có qui hoạch gì, mà theo chi phối của các
đảng chính trị, người đứng đầu chính phủ được bầu
mời những người hợp lý hợp ý, phần lớn là các chuyên gia,
nhân sĩ, giáo sư đại học, trình quốc hội phê duyệt là xong.
Và do vậy, việc từ chức của những đương sự này cũng dễ
như trở bàn tay; hết chức vụ là trở về phó thường dân,
không xuất hiện ở những cuộc hội họp như những chiếc
bình vôi quá date hay lâu lâu lại về các địa phương huấn
thị về học thuyết vật nuôi cây trồng, đột phá học và
mũi nhọn học như ở nước ta. Ngay như Chu Dung Cơ ở Trung
Quốc, khi làm Thủ tướng, vẫn giữ lịch giảng ở Bắc Đại
mỗi tuần 2 giờ; và khi về hưu thì không tái xuất giang hồ
trong bất cứ sự kiện nào.
Đó là những chuyện nói rộng. Trở lại với chủ đề nhân
lực nhân tài Việt Nam, từ đường lối chủ trương chính sách
chung ấy, đã đẻ ra những biến tướng quái dị về các biện
pháp thực hiện, được gọi tên là cơ chế chính sách, trong
đó có việc thu hút, đãi ngộ nhân tài.
Khoảng vài chục năm trở lại, bắt đầu là những thành phố
lớn, có tiềm lực kinh tế cao, để thể hiện nhận thức của
mình về tầm quan trọng của nhân lực nhân tài trong quá trình
phát triển (như đã được đi học tập ở nhiều nước), đã
đề xuất ở cấp nghị quyết của Đảng và HĐND cùng cấp
giải pháp thu hút, đãi ngộ nhân tài, chiêu hiền đãi sĩ, trong
đó có việc kêu gọi những người có chuyên môn, học hàm
học vị ở những nới khác đến, và con em của địa phương
đi học ở xa (dĩ nhiên là ở nước ngoài, đối với các thành
phố này) trở về. Tất cả đáp ứng đều được mệnh giá
bằng tiền và các điều kiện vật chất như nhà ở, xe cộ,
điều kiện làm việc. Sau đó, hầu như tất cả các địa
phương cấp tỉnh khác, không lẽ lại để bị xem là nhận
thức kém, nên cũng có cơ chế chính sách và cách làm tương
tự.
Từ đó, nảy sinh 2 chiều hướng bất hợp lý đến ngô nghê:
1/ Xét về tính chất đồng thời (hiện tại), không lẽ các
tỉnh thành phố lại đấu giá các nhà khoa học, chuyên gia
bằng các miếng mồi đãi ngộ như kiểu đấu giá nô lệ thời
cổ đại và ở Mỹ ở nửa đầu thế kỷ XIX trở về trước
bởi tỉnh nào cũng nói ngon lành cả; và, không lẽ các nhà khoa
học, chuyên gia có sĩ khí lại chọn về các tỉnh vì những
miếng mồi ấy, trong khi nếu về, ngoài các mác danh nghĩa,
chẳng có gì phù hợp về chuyên môn. Chẳng hạn, một ông
tiến sĩ khoa học về biển, khi về Kon Tum thì sẽ bố trí
nhiệm vụ nào, hay lại bầu/bổ nhiệm vào một vị trí quản
lý, lãnh đạo mà cả đời ông không biết gì?
2/ Xét về lịch sử, những người đã làm việc tại địa
phương đó, đặc biệt là những người có học hàm học vị
trước khi về hoặc đi đào tạo trước khi có những chính
sách ấy trong suốt thời gian qua thì chẳng được hưởng cái
gì tương tự như đối tượng chiêu hiền đãi sĩ. Một công
chức có học vị, chuyên môn cao, làm việc trong tỉnh 20 năm,
không đủ tiết kiệm tích luỹ khoảng 300 triệu và có nhà ở
đàng hoàng; trong khi một người tương tự làm việc ở nơi
khác, có thể đã có nhà cửa, khi về tỉnh theo tiếng gọi
chiêu hiền, bỗng dưng có 300 triệu, lại ưu tiên về nhà đất
và những điều kiện làm việc khác với một nghĩa vụ cam
kết chỉ làm việc tối thiểu 5 năm. Đó là một trong những
lý do, cùng với những lý do rất Quảng Ngãi, rất y tế, 35 bác
sĩ đã bỏ việc ở tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2010 đến nay để
chuyển đến một địa phương khác làm lại từ đầu cuộc
đởi nghề nghiệp. Hay lại phải có sáng kiến về một chính
sách kiềm giữ nhân tài, bao gồm tất cả mọi công viên chức
chuyên môn? Nếu không, chiêu hiền đãi sĩ chỉ còn lại là
chiêu đãi, dành cho những người tạo ra và thi hành chính sách
ấy thôi.
<strong>Trà Giang</strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140726/can-phai-co-chinh-sach-niu-giu-nhan-tai-0),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét