<blockquote><strong>Xê Nho Nvp:</strong> Đề thi môn Địa lý khối C
có một câu mà tôi nghĩ ai trả lời chính xác có thể làm thứ
trưởng Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội luôn chứ không phải
chơi.
Câu hỏi đó như thế này: Vì sao tình trạng thiếu việc làm
ở Việt Nam hiện vẫn còn diễn ra gay gắt? Trình bày các
hướng giải quyết việc làm cho người lao động ở nước ta.
Thế nên trong bài giải mẫu của một tờ báo, câu trả lời
được cho là: Tình trạng thiếu việc làm ở nước ta hiện
vẫn còn gay gắt vì tỷ lệ thất nghiệp trung bình của cả
nước là 2,1%; tỷ lệ thiếu việc làm là 8,1%. Tỷ lệ này ở
thành thị là 5,3% và 4,5%; ở nông thôn là 1,1% và 9,3%.
Hay chưa? Trả lời như vậy chẳng khác nào nói "thất nghiệp
cao là do thất nghiệp cao"!!!</blockquote>
Đề thi đại học môn Địa Lý khối C năm nay có một câu hỏi
khó: <em>"Vì sao tình trạng thiếu việc làm ở Việt Nam hiện
nay vẫn còn diễn ra gay gắt? Trình bày các hướng giải quyết
việc làm cho người lao động ở nước ta".</em>
<center><img
src="http://www.thesaigontimes.vn/Uploads/Articles/117412/fabea_4577b_1.jpg"
/></center>
<center><em>Sinh viên mới tốt nghiệp và sinh viên năm cuối Đại
học Ngoại thương TPHCM đăng ký tìm việc làm ở các công ty
Nhật Bản tại một hội chợ việc làm cuối tháng 5-2014. Ảnh
TL SGT</em></center>
Nói là khó vì đây có thể là đề tài cho một cuộc hội
thảo quốc gia với hàng chục tham luận cũng không giải quyết
trọn vẹn. Nhưng nhìn từ góc độ một học sinh vừa học xong
cấp 3 vẫn có thể làm bài được bằng cách nói sơ qua hai
yếu tố cung cầu trên thị trường lao động và cách tác
động vào hai nguồn cung cầu này.
Tuy nhiên, chính câu hỏi trong đề thi này và đáp án mà Bộ
Giáo dục-Đào tạo vừa công bố tối hôm qua đã làm nảy sinh
nhiều suy nghĩ về nền kinh tế nước ta nói chung, việc nghiên
cứu nó và nền giáo dục nói riêng.
Trước tiên là vấn đề số liệu. Trong khi những ai làm công
tác nghiên cứu kinh tế đều biết số liệu thống kê ở
nước ta còn nhiều vấn đề, ít người nghĩ đến chuyện số
liệu lung tung, thiếu nhất quán sẽ ảnh hưởng như thế nào
đến tư duy của học sinh.
Đáp án cho câu hỏi nói trên có nêu yếu tố nguồn cung lao
động tăng nhanh: "<em>Nước ta là nước đông dân (hơn 90
triệu người), nguồn lao động dồi dào (hơn 50% tổng số
dân), mỗi năm tăng thêm hơn 1 triệu lao động</em>". Thật ra,
con số lao động tăng thêm năm 2013 theo Tổng cục Thống kê là
864.300 người. Đáp án không nêu con số về phía cầu nhưng theo
Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội, năm 2013 cả nước đã
giải quyết việc làm cho hơn 1,5 triệu lao động. Thử hỏi
nếu các bạn là học sinh đi thi đại học và biết hai con số
này (cung hàng năm tăng thêm 1 triệu người, cầu hàng năm tăng
thêm 1,5 triệu người) thì làm sao kết luận <em>"tình trạng
thiếu việc làm ở Việt Nam hiện nay vẫn còn diễn ra gay
gắt".</em>
Cho dù nguồn cung lao động có thể đến từ các nguồn khác
như do cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, do diện tích sản
xuất nông nghiệp bị thu hẹp lại, đi tìm việc làm mới…
thì cân đối cung cầu theo số liệu chính thức là ổn và về
mặt lý thuyết mà nói, tình trạng thất nghiệp ở Việt Nam
đã được giải quyết từ lâu rồi, thậm chí còn thiếu lao
động cho nền kinh tế nữa. Học sinh học trong sách vở thấy
khác, đọc báo thấy khác, rồi ra đời thấy khác nữa, chắc
các em sẽ hoang mang và lúng túng lắm.
Thứ hai là các hướng giải quyết việc làm mà đáp án đưa
ra có nhấn mạnh <em>"tăng cường hợp tác để thu hút vốn
đầu tư nước ngoài, mở rộng xuất khẩu"</em>. Tư duy này
phản ánh sự chưa thừa nhận rộng rãi nền kinh tế tư nhân
mà thực tế trong những năm qua là nguồn tạo công ăn việc
làm lớn nhất. Theo số liệu chính thức của Tổng cục Thống
kê, khu vực kinh tế tư nhân trong nước thu hút nhiều lao động
nhất, kế đến mới là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài
còn khu vực doanh nghiệp nhà nước thì số lao động ngày càng
giảm. Đó là chưa kể khu vực kinh tế phi chính thức hiện
vẫn là nơi tạo công ăn việc làm nhiều nhất cho người lao
động mà chưa có cuộc điều tra hay thống kê nào ghi nhận cho
chính xác.
Cái cuối cùng là các khái niệm gây lúng túng "thất
nghiệp" và "thiếu việc làm". Nhìn vào đáp án có thể
nói người ra đề không phân biệt sự khác nhau giữa "thất
nghiệp" và "thiếu việc làm" một cách chính thức. Lẽ ra đề
thi nên mạnh dạn sử dụng từ "thất nghiệp" chứ không
việc gì phải né tránh, làm cho học sinh quen với cái cách
"nói tránh" không có lợi cho tư duy của các em. Quan trọng
hơn, người ra đề phải hiểu "thiếu việc làm" là khác
với "thất nghiệp" nên giả dụ có em nào đó nghiên cứu
sâu và viết bài theo hướng phân biệt chính xác hai khái niệm
này thì người chấm bài sẽ biết xử lý ra sao?
Gác chuyện đề thi qua một bên, cách né tránh thực tế bằng
các khái niệm "thất nghiệp", "thiếu việc làm" không
theo thông lệ quốc tế cũng làm việc điều hành kinh tế không
có trọng tâm trong khi ở các nước một chỉ tiêu quan trọng
họ luôn thống kê là tỷ lệ thất nghiệp tăng giảm bao nhiêu.
Suy cho cùng kinh tế dù tăng trưởng mà thất nghiệp vẫn tràn
lan thì tăng trưởng cho ai? Để làm gì?
Theo Tổng cục Thống kê, một người hoàn toàn không có việc
làm có thu nhập gì cả trong một tuần trước đó và vẫn đang
mong muốn tìm việc làm thì mới gọi là "thất nghiệp".
Trong tuần mà người này chỉ cần làm một giờ cũng không còn
là "thất nghiệp". Còn "thiếu việc làm" là số giờ làm
việc của người đó trong tuần tham chiếu dưới 35 giờ.
Chính vì thế số liệu thất nghiệp của Việt Nam thuộc vào
loại tốt nhất thế giới. Cũng theo Tổng cục Thống kê, tỷ
lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi năm 2013 ước
tính là 2,2%; Tỷ lệ thiếu việc làm ước tính 2,77%. Các
nước khác mà thấy số liệu này chắc là họ sẽ thèm muốn
lắm và sinh viên nước họ ắt sẽ thắc mắc sao lại bắt thí
sinh trả lời <em>"Vì sao tình trạng thiếu việc làm ở Việt
Nam hiện nay vẫn còn diễn ra gay gắt"?</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140711/nguyen-van-phu-chuyen-that-nghiep-nhin-tu-mot-de-thi-dai-hoc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét