<i>Trong bối cảnh Trung Quốc ngày một lấn lướt trên Biển
Đông Thượng viện Mỹ đã ra nghị quyết với số phiếu
tuyệt đối yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan HD 981, giữ nguyên
hiện trạng và không được cản trở lưu thông hàng hải đã
khiến một bầu không khí lạc quan bao trùm đối với người
quan tâm đến vấn đề này. Mặc Lâm phỏng vấn GS Nguyễn
Mạnh Hùng, giảng dạy khoa bang giao quốc tế tại đại học
George Madison để tìm hiểu thêm vấn đề sau đây:</i>
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Thưa Giáo sư vừa qua Thượng Viện Hoa
Kỳ đã ra nghị quyết S.RES.412 về Biển Đông mà không ít
người lạc quan cho là Quốc hội Hoa Kỳ chính thức ủng hộ
các nước tranh chấp trong đó có Việt Nam. Ông có lạc quan
không trước nội dung của nghị quyết này?</i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Tôi không lạc quan bởi vì nếu
mình đọc kỹ nghị quyết của Thượng Viện thì mình thấy nó
không thay đổi gì cả. Tất cả những điều nói trong nghị
quyết thì hành pháp đã làm rồi. Thí dụ như ổng (Thượng
viện) chỉ trích Trung Quốc về đường chín đoạn. Chỉ trích
Trung Quốc dùng võ lực hay dùng cách cưỡng chế và tìm cách
thay đổi nguyên trạng. Ông ấy chỉ trích Trung Quốc đưa giàn
khoan đến Biển Đông rồi lại nói trong đó ông ấy có quyền
lợi việc tự do lưu thông trên đường biển nhưng ông ấy
không có lập trường gì trong việc tranh chấp cả. Ông ấy
muốn đứng giữa và nói mình có quyền lợi trong việc đang
xảy ra, nhất là cách giải quyết tranh chấp. Ông ấy muốn
giải quyết tranh chấp bằng hòa bình chứ không phải võ lực.
Riêng trong trường hợp của Nhật thì ổng không nói là ổng
trung lập được mà phải nói rằng đảo Senkaku do Nhật quản
lý và hiệp ước chung Mỹ Nhật áp dụng cho những trường
hợp này và Mỹ có nghĩa vụ bảo vệ những nơi mà Nhật quản
lý. Trường hợp này đảo Senkaku do Nhật quản lý và nếu Trung
Quốc tấn công thì ông ấy can thiệp ngay lập tức.
Bây giờ về cái cách ông ấy muốn gì thì mình thấy ổng
muốn giải quyết bằng biện pháp hòa bình, bằng luật quốc
tế, bằng trọng tài quốc tế bằng phát triển phương cách
đối xử chung. Ông ấy muốn phát triển đối tác với các
nước Á châu, tìm cách tăng cường phòng thủ của các đối
tác. Ông ấy ủng hộ sự tiếp tục hiện diện của quân sự
Mỹ và vùng Thái Bình Dương.
Tất cả các điều này thì hành pháp Mỹ đã làm rồi, ông
ấy không thêm gì cả. Nếu có thêm, có giá trị nào đó thì
thể hiện rằng Mỹ hiện nay đang có một đồng thuận trong
các cấp lãnh đạo về chính sách ở Biển Đông mặc dù hiện
nay đang có phân hóa trầm trọng giữa hai đảng. Quốc hội nói
ủng hộ thì chỉ có thế thôi, không có gì mới.
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Có phải do Quốc hội Mỹ không chịu
phê chuẩn luật biển quốc tế UNCLOS 1982 nên mọi lên tiếng
của họ xem ra khó thuyết phục các nước đã ký tên vào
đấy, đặc biệt là Trung Quốc?</i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Ông ấy không phê chuẩn cái luật
biển quốc tế thì ông ấy không có tư cách chính thống để
làm việc đó. Hai nữa là ổng muốn củng cố hiện diện và
ảnh hưởng của Mỹ và muốn có sự hợp tác chặt chẽ hơn
giữa Mỹ và các nước Á châu. Việc các nước Á châu muốn
là phát triển hơn qua Hiệp ước thương mại đối tác xuyên
Thái Bình Dương (TPP). Mà muốn như vậy thì Quốc hội Mỹ
phải biểu quyết đạo luật người ta gọi là Fast trade
authority bây giờ gọi là Trade promotion authority, luật này Quốc
hội đã biểu quyết cho Tổng thống Bush rồi nhưng đến ông
Obama thì Quốc hội không chịu biểu quyết rộng rãi để ông
ấy có quyền rộng rãi hơn trong việc điều đình việc kết
ước. Hai điều này tôi thấy rất quan trọng thì ổng không
làm!
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Trước các hành động đơn phương áp
đặt sức mạnh quân sự trên toàn bộ khu vực của Trung Quốc
thì Việt Nam phải tìm một chỗ dựa cho mình. Theo Giáo sư nếu
không còn lối thoát nào khác buộc Việt Nam phải lên tiếng
nhờ Mỹ bảo hộ để tránh sự hiếp đáp của Trung Quốc,
trong trường hợp ấy theo ông thì việc gì sẽ xảy ra?</i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Tôi không thấy Việt Nam đưa đề
nghị nào nhờ Mỹ bảo hộ cả. Quyền lợi của Mỹ ở đâu
mà có thề bảo hộ khơi khơi một nước không phải là đồng
minh của mình? Ngay Phi Luật Tân mà họ còn đòi Mỹ lên đòi
Mỹ xuống buộc Mỹ phải cam kết là anh có công nhận là có
hiệp ước đó không và anh có tôn trọng không? Họ gọi ông
đại sứ Mỹ đến và ông đại sứ phải nói là đồng ý,
nước Nhật cũng thế.
Việt Nam không có hiệp ước gì cả mà muốn điều đình ký
một Hiệp ước liên minh cũng phải kín và thương thuyết lâu
dài lắm chứ không phải một sớm một chiều mà thành được
đâu.
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Không thể kêu gọi Mỹ nhanh chóng vào
cuộc giúp cho mình và đơn thân độc mã như vậy liệu Việt
Nam phải làm gì trước sự áp đặt của Bắc Kinh?</i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Trong trường hợp thông thường
mình bị một nước lớn mà nó áp đặt mình như thế thì có
hai cách, một là mình nhân nhượng nó hai là nếu không nhân
nhượng thì phải có hai việc, tự mình mình phải khỏe đã,
mà khỏe có nghĩa là trong nước mình phải đoàn kết với nhau.
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Nhưng Giáo sư cũng biết Việt Nam đang
bị lên án là đã tỏ ra nhường nhịn vượt sự cho phép qua
rất nhiều sự kiện, không lẽ cứ nhường nhịn mãi cho tới
khi mất tất cả?</i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Tôi nói là những cái khả năng có
thể làm, nghĩa là possible solutions, khả thể thôi chứ tôi
không khuyên họ phải nhường nhịn. Cái đó không có phải nói
rõ để tránh hiểu lầm tôi không khuyên nhường nhịn, nếu mà
thua thì phải nhường nhịn thôi. Nều mình không chịu nhường
nhịn thì mình có nhiều giải pháp khác chứ.
Trong trường hợp không nhường nhịn thì như tôi dã nói là
phải tăng cường khả năng nội bộ của mình. Khả năng nội
bộ ngoài yếu tố mạnh về kinh tế, chính trị không phụ
thuộc về kinh tế nhiều thì phải đoàn kết đã. Nhất là
trong hàng ngũ lãnh đạo cao cấp nhất phải đoàn kết về một
chính sách căn bản nào đó. Hai nữa mình yếu như vậy thì bao
giờ mình cũng phải làm giống như mình không có tiền đi mua
mà phải đi vay. Mình không có lực thì phải mượn lực người
khác.
Lực đó là cái lực của thế giới, có thể là vô hình thí
dụ như là sự ủng hộ của quốc tế, trong trường hợp này
tôi thấy không ăn thua gì cả. Thứ hai là phải có đối lực
mà đối lực hay đối trọng thì phải kiếm một nước lớn
mà nó có khả năng và nó bằng lòng bảo vệ cho mình. Trong
điều kiện đó thì phải có nhiều sự thương lượng và phải
có sự trả giá chứ không phải dễ dàng mà làm được.
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Cái phao cuối cùng trong vấn đề này
phải chăng là nước Nhật, khi họ có cùng một tình trạng như
Việt Nam và hơn nữa họ đã đưa ra rất nhiều đề nghị hợp
tác? </i>
<b>GS Nguyễn Mạnh Hùng:</b> Nước Nhật bây giờ cương quyết
hơn nhưng phải từ từ lắm. Hiến pháp đó không một sớm
một chiều thay đổi được tuy nhiên cách giải thích hiến
pháp của họ bây giờ rộng rãi hơn và họ cũng nói rõ họ
muốn giúp Việt Nam tăng cường khả năng phòng thủ của mình.
Thế nhưng mà nước Nhật không phải là đối trọng của Trung
Quốc. Đối trọng của Trung Quốc hữu hiệu nhất chỉ là Mỹ
thôi. Nếu không đi thẳng với Mỹ thì có thể đi với Nhật
hay qua nước khác.
Trên nguyên tắc nói thì dễ lắm nhưng việc làm thì không dễ
bởi vì nó tùy thuộc vào tình hình nội bộ của mình. Nó tùy
thuộc vào quyền lợi cá nhân của mình. Nó tùy thuộc vào
việc mình muốn cái gì và người ta đòi cái gì để mình
được cái muốn đó. Những cái đó là những chuyện phải suy
tính và thương lượng lâu dài chứ không phải một sớm một
chiều mà làm được.
<b><i>Mặc Lâm:</i></b><i> Xin cám ơn Giáo sư.</i>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140715/nghi-quyet-412-co-lac-quan-qua-som),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét