<em>Mặc dù hai trường phái thường sử dụng những ngôn từ
tương đồng có thể dùng thay thế cho nhau và có sự liên quan
giữa các khái niệm, chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa xã
hội lại khác nhau trong những vấn đề cơ bản và quan trọng.
Tuy vậy, cả hai đều nổi lên trong thời kì cách mạng công
nghiệp như một sự phản kháng trước việc các chủ tư bản
đạt được sự giàu có bằng cách khai thác sức lao động
của giới công nhân.</em>
Vào thời gian đó, những người công nhận làm việc nặng
nhọc trong những điều liện thiếu an toàn và tồi tệ một
cách kinh khủng. Họ phải làm việc 12 đến 14 tiếng một ngày,
6 ngày trên 7, không có bữa ăn trưa. Giới công nhân đó bao
gồm cả những đứa trẻ mới 6 tuổi với bàn tay nhỏ và
những ngón tay linh hoạt có thể luồn vào trong những cỗ máy
để sửa chữa hay chùi rửa. Môi trường nghèo nàn ánh sáng,
không có hệ thống thông gió, hệ thống máy móc thiết kế kém
thường xuyên làm bị thương hoặc làm chết những người lao
động.
<strong>Lý thuyết cơ bản về Chủ nghĩa Cộng sản</strong>
Để phản ứng lại những điều kiện kinh khủng đó của Chủ
nghĩa Tư bản, lý thuyết gia người Đức Karl Max (1818-1883) và
Friedrich Engels (1820-1895) đã sáng tạo ra một hệ thống kinh tế
chính trị mới: Chủ nghĩa Cộng sản. Trong cuốn sách « Điều
kiện làm việc của giai cấp công nhân tại Anh » , « Bản
tuyên ngôn của Chủ nghĩa Cộng sản » và « Tư bản luận »,
Marx và Engels chỉ trích sự lạm dụng sức lao động trong hệ
thống Tư bản và đưa ra một giả thuyết không tưởng.
Dưới chế độ Cộng sản, không có một tư liệu sản xuất
nào (nhà mày, đất, etc) được tư hữu. Thay vào đó, chính
phủ sẽ quản lý và tất cả mọi người làm việc chung với
nhau. Của cải làm ra sẽ được chia đều dựa trên nhu cầu
hơn là dựa trên sức lực đóng góp vào lao động. Về mặt lý
thuyết, kết quả là một xã hội không giai cấp, tất cả mọi
thứ đều là của chung.
Để xây dựng được thiên đường của những người công
nhân cộng sản đó, hệ thống tư bản phải bị phá hủy bằng
cách mạng bạo lực. Marx và Engels đã tin rằng tầng lớp công
nhân này (tầng lớp vô sản) sẽ nổi lên trên toàn thế giới
và lật đổ giai cấp bậc trung (giới tư sản). Một khi Chủ
nghĩa Cộng sản được thiết lập, ngay cả chính phủ cũng sẽ
không cần thiết, tất cả làm việc cùng nhau cho một lợi ích
chung của tập thể.
<strong>Chủ nghĩa Xã hội</strong>
Lý thuyết của Chủ nghĩa Xã hội giống với Chủ nghĩa Cộng
sản trên vài mặt, nhưng ít thiên tả và linh hoạt hơn. Ví dụ
: mặc dù việc để chính phủ quản lý tư liệu sản xuất là
một phương pháp khả thi nhưng Chủ nghĩa Xã hội cho phép
những hợp tác xã của công nhân cùng quản lý nhà máy hay
đồng ruộng.
Không phá tan Chủ nghĩa Tư bản và lật đổ giới tư sản, các
cuộc cải cách từng bước một được cho phép qua luật pháp
và sự tiến bộ chính trị, như bầu những người có thiên
hướng xã hội vào hệ thống chính quyền. Cũng như vậy, không
giống như Chủ thuyết Cộng sản nơi mà của cải làm ra
được chia đều trên lợi nhuận, Chủ nghĩa xã hội chia của
cải dựa trên công sức của mỗi cá nhân đóng góp cho xã
hội.
Và như vậy, chủ nghĩa xã hội có thể hoạt động trong cấu
trúc chính trị hiện thời mà không có cần trải qua một cuộc
lật đổ. Hơn thế nữa, nó còn cho phép tổ chức kinh doanh tự
do hơn cho các nhóm lao động.
<strong>Chủ nghĩa Xã hội và Chủ nghĩa Cộng xản trong thực
tế</strong>
Cả hai chủ thuyết đều được tạo dựng lên để cải thiện
đời sống của những người bình thường và sự chia sẻ của
cải công bằng hơn. Trên lý thuyết, cả hai đều có khả năng
tạo dựng điều đó cho những người công nhân. Tuy nhiên, trên
thực tế, chúng lại có những kết quả khác biệt.
Bởi vì Chủ nghĩa Cộng sản không đem lại sự năng động,
động lực để làm việc. Sau cùng, các nhà quản lý trung ương
sẽ lấy lại mọi sản phẩm và chia đều chúng một cách tùy
tiện, bất kể bạn bỏ ra bao nhiêu công sức vào công việc.
Điều đó dẫn đến sự nghèo nàn và sự bần cùng hóa. Tầng
lớp công nhân nhanh chóng nhận ra rằng họ không được hưởng
lợi từ việc làm việc chăm chỉ hơn, và họ từ bỏ. Trái
ngược lại, chủ nghĩa xã hội tưởng thưởng sự chăm chỉ.
Cuối cùng, phần lợi nhuận giữa những người lao động
được phân phát dựa trên công sức, sự đóng góp của người
đó cho xã hội.
Những nước đã thực hiện chủ nghĩa cộng sản trong thế kỷ
20 gồm có Liên Xô, Trung Quốc, Việt Nam, Campuchia, Cuba và Bắc
Hàn. Trong mọi trường hợp, độc tài cộng sản lên cầm
quyền để sắp xếp lại trât tự của hệ thống chính trị
và kinh tế. Ngày hôm nay, Nga và Campuchia không còn là cộng sản
nữa, Trung quốc và Việt Nam thực hiện nền kinh tế tư bản
nhưng vẫn giữ trật tự chính trị cộng sản, còn Cuba và Bắc
Hàn vẫn tiếp tục thực hiện chủ nghĩa đó.
Những nước kết hợp đường lối chủ nghĩa xã hội với
chủ nghĩa tư bản và hệ thống dân chủ bao gồm Thụy Điển,
Na Uy, Pháp, Canada, Ấn Độ và Vương quốc Anh. Các nước này
đều đạt được sự hài hòa giữa mục tiêu lợi nhuận của
chủ nghĩa tư bản và lợi ích của chủ nghĩa xã hội, mà
không triệt tiêu động lực lao động và gây bất ổn cho
người dân. Người lao động có thêm nhiều lợi ích như kỳ
nghỉ lễ, bảo hiểm xã hội, trợ cấp nuôi dạy trẻ, mà
không cần sự quản lý tập trung công nghiệp.
Nói tóm lại, sự khác biệt giữa Chủ nghĩa Cộng sản và Chủ
nghĩa Xã hội có thể tổng kết như thế này: Bạn muốn sống
ở Thụy Điển hay ở Bắc Hàn?
<div class="rightalign">Lichteinstyle chuyển ngữ, CTV Phía
Trước</div>
<div class="rightalign">Kallie Szczepanski, Asian History</div>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140718/kallie-szczepanski-su-khac-nhau-giua-chu-nghia-xa-hoi-va-chu-nghia-cong-san),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét