Sau khi đọc bài " Để hiểu hơn thực chất của một
luận văn" của PGS.TS Phan Trọng Thưởng (PTT), phó chủ
tịch hội đồng lý luận phê bình VHNT trung ương, nguyên
viện trưởng viện văn học VN và nhiều chức vụ quan
trọng kèm theo khác… nhận xét (qui kết) luận văn thạc
sĩ của Nhã Thuyên. Tôi không thể tìm được, hình
tượng nào chuẩn xác hơn, hay hơn cái câu thành ngữ
"Cả vú lấp miệng em" cho con người, cũng như cách
viết không chính nhân, nặng mùi sát khí, phi lập luận
khoa học này.
Phải nói thẳng, đọc luận văn: "Vị trí của kẻ bên
lề: Thực hành thơ của nhóm mở miệng từ góc nhìn
văn hóa" thực sự tôi cảm được cái dũng khí, cũng
như sự hiểu biết sâu rộng, không chỉ trong lãnh vực
văn học của Nhã Thuyên, dù cô (cháu) còn rất trẻ. Nhưng
với tôi, luận án này, không nằm trong số các luận văn
thạc sĩ, tiến sĩ văn chương đặc sắc về mặt lập
luận, lý giải vấn đề(đã đặt ra), mà tôi đã tìm
thấy và được đọc qua. Về đối tượng nghiên cứu
của Nhã Thuyên là nhóm Mở Miệng. Thơ của họ, quả
thật, không phải cái cần đọc, gu đọc của tôi. Tuy nhiên,
trong môi trường, thể chế và chế độ xã hội nào,
cũng có sự tồn tại của nó. Đôi khi, nó như là chất
xúc tác trong tính phát triển, cũng như tính đào thải
của văn học nói riêng và xã hội nói chung. Nói như nhà
nghiên cứu Nguyễn Hoàng Đức: " Nhóm Mở Miệng không cách
tân bút pháp và tư tưởng, họ chỉ sáng tạo bằng thái độ
muốn quẫy đạp, phản xạ lại thói quen, dùng rác phản lại
rác…"
Cơ thể con người, đột nhiên nảy sinh ra một tế bào
mới lạ, thầy thuốc cần phải nghiên cứu, xem đó là
tế bào lành, dữ, để có phương pháp điều trị,
hoặc cắt bỏ. Một hiện tượng văn học mới, xuất
hiện trong xã hội cũng vậy, phải có những công trình
nghiên cứu khoa học, tìm ra nguyên nhân và sự hay dở,
tầm ảnh hưởng, tác động của nó đến xã hội, con
người ra sao. Và điều hiển nhiên, không ai bắt buộc
người nghiên cứu phải đồng thuận với đề tài mình
nghiên cứu. Vì vậy, ông Phan Trọng Thưởng bác bỏ đề
tài nghiên cứu của Nhã Thuyên về nhóm Mở Miệng là
kìm hãm sự phát triển của văn hóa. Nó ấu trĩ chẳng
khác gì thời đánh Pháp, đánh Mỹ bỏ học tiếng Tây,
khi đánh Tầu, các trường đại học bỏ khoa tiếng Trung,
hoặc hạn chế học. Ai học, biết nhiều sinh ngữ có khi
bị theo dõi, quàng cho cái tội phản động, làm gián
điệp. Người ít học nhất, cũng có thể hiểu, muốn
chiến thắng kẻ thù, hay trừ bỏ được cái ác, trước
nhất phải nghiên cứu và hiểu về nó. Cũng như vậy,
nếu như ông Phan Trọng Thưởng, coi nhóm Mở Miệng là
xấu, là phản động thì trước tiên phải nghiên cứu,
mới có thể tiêu diệt được nó. Là phó giáo sư,
tiến sĩ, lẽ nào, ông cũng không hiểu điều này?
Có điều kỳ lạ, là phó giáo sư, tiến sĩ lãnh đạo
cả một cái viện hàn lâm, thế mà bài viết của ông
Phan Trọng Thưởng lại kém phần lý luận, tốt phần hù
dọa. Cũng vẫn với cái kiên che(cũ rích) nhiệm mầu
cuối cùng, là bóng đảng, bóng dáng cụ Hồ, đồng chí
phó giáo sư đã lươn lẹo, gán nghiến cho Nhã Thuyên cái
tội to vật vã: " Nguy hiểm hơn, tác giả luận văn còn cổ
vũ cho việc đem tác phẩm Đường Kách mệnh của Chủ tịch
Hồ Chí Minh ra để giễu nhại, sàm sỡ và xem đó là sự
"lật đổ của Slogan xã hội, các ảo tưởng đóng đinh trong
ngôn ngữ ý thức hệ."
Nếu đã gọi Đường Kách Mệnh của tác giả Hồ Chí
Minh, là một tác phẩm…lý luận, hay văn học hoặc là
gì gì đi chăng nữa, thì Nhã Thuyên lấy nó làm dẫn
chứng nghiên cứu khoa học là chuyện rất bình thường.
Bởi tác giả, khoa học không có thứ bậc, vua quan, hay
thường dân. Suy diễn, áp đặt chính trị vào khoa học
kiểu như ông Phan Trọng Thưởng, có lẽ, khi tôi cho rằng:
Bài chúc tết năm (1969) của cụ Hồ, không phải là thơ,
chỉ là những câu nói, vần vè ghép lại. Chắc chắn,
ông sẽ cho tôi lên đoạn đầu đài mất.
Luận văn của Nhã Thuyên giải quyết câu hỏi đã đặt ra,
về nhóm Mở Miệng: "Đây là hiện tượng chính trị
đội lốt thi ca hay cuộc cách tân văn chương gây hiệu
ứng chính trị…" Và tác giả đã chứng minh, tìm ra
câu trả lời, đi đến kết luận" Không nên đặt ra cái
gọi văn học phản kháng, có thể tìm sự phản kháng trong
văn học. Ở đây sự phản kháng trở thành phẩm chất,
không phải là mục tiêu". Thế mà, ông PGS-TS Phan Trọng
Thưởng, hạ bút kết tội Nhã Thuyên một cách đáng
xấu hổ. (Như từ ngữ của một số nhà phê bình trong
nước, là ông đã đánh tráo khái niệm, đổi trắng
thay đen). Đọc lại đoạn trích dưới đây, ta thấy được
nghệ thuật làm xiếc trơ trẽ, bỉ ổi biến câu hỏi,
thành khẳng định của ông PGS-TS này: "Như tác giả luận
văn đã tự xác nhận, đây là một luận văn "chính trị
đội lốt văn chương" với rất nhiều quan điểm chính trị
và học thuật sai trái, mang tính chất kích động, đả phá
chế độ, xúc phạm chủ tịch Hồ Chí Minh; đánh giá sai lệch
về sự nghiệp đổi mới của Đảng và Nhà nước; không có
giá trị khoa học và thực tiễn; sai lầm trong việc chọn đối
tượng nghiên cứu; tài liệu không chính thống, không có độ
tin cậy; cổ súy và biện hộ cho những hiện tượng văn
chương tục tĩu, thấp kém; miệt thị văn học và văn hóa
chính thống của dân tộc; tạo hậu thuẫn về mặt lý luận
và tiếp tay cho những phần tử chống đối, nổi loạn ở trong
và ngoài nước... Luận văn lại được viết bằng một văn
phong trôi chảy, có sự mở rộng trên cả hai lĩnh vực văn
chương và chính trị, vì vậy, đây là luận văn nguy hiểm,
cần được chỉ ra các sai sót để hạn chế các tác động
tiêu cực đến xã hội và văn học".
Đọc những lời kết tội Nhã Thuyên, của ông PGS-TS Phan
Trọng Thưởng, tôi có cảm giác, ông còn chưa hiểu thế
nào là nghiên cứu. Trong cái lộn sộn bán mua bằng cấp
ở Việt Nam hiện nay, làm cho người đọc cứ ngợ ngợ
cái học hàm, học vị của ông.
Cứ tưởng giới văn chương trong nước, chỉ có một
tắc kè Đông La, không dám ngẩng lên, đường đường
chính chính, dùng đúng cái tên cúng cơm, do cha mẹ ban cho,
viết một bài văn cho ra hồn. Nhưng từ khi luận văn của
Nhã Thuyên bị chọc tiết đến nay, làm cho ông phó cối,
hàng xóm nhà tôi, phải thốt lên: Việt Nam bây giờ sao
nhiều Đông La đến thế!
Leipzig ngày 24-4-2014
Đỗ Trường
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140427/do-truong-hien-tuong-ca-vu-lap-mieng-em-cua-ong-pgs-ts-phan-trong-thuong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét