Nguyễn Cao Kỳ Duyên - "Văn hóa Tây thiên về khuyến khích còn văn hóa Việt thiên về chỉ trích"

Anh Ngạn có lần nói với tôi về sự khác biệt giữa văn hóa
Tây Phương và văn hóa Việt Nam, "Văn hóa Tây thiên về khuyến
khích còn văn hóa Việt thiên về chỉ trích". Câu nói này tôi
nghe qua rồi bỏ ngoài tai vì thật sư tôi và những bạn bè
sống và lớn lên ở hải ngoại có bao giờ thực thụ đươc
trải nghiệm văn hóa Việt Nam đâu? Bên ngoài chúng tôi là
người Việt nhưng bên trong, từ cách suy nghĩ đến cách ứng
sử thì phải nói chúng tôi hoàn toàn là những đứa Mỹ con.
Thế hệ Việt Kiều nửa nạc nữa mỡ như tôi thường được
gọi đùa là "banana" (quả chuối) vì ở ngoài vàng nhưng ở
trong lại trắng.

Cho đến gần đây qua mạng lưới mở rộng và kết hợp của
Facebook, tôi mới nếm thử mùi vị của "văn hóa chỉ trích"
này. Tôi đã bị không phải một lần mà bao nhiều lần, hầu
như mỗi khi tôi post hình đi nghỉ mát, đi chơi, đi ăn hoặc
những món ăn lạ (như bao nhiều triệu người khác trên FB) thì
y rằng cũng có vài người hằn học comment "Sao không để tiền
đi làm từ thiện?", "Có biết là bao nhiều người đang đói
khổ không?" Tôi "phiên dịch" như vậy nghe cho lịch sự chứ
thật ra có nhiều câu nghe không được ngọt ngào như vậy đâu
(chẳn hạn như câu này của "Kimlien Kimlien Con.me nay. Suot ngay dj
ngj .mat voi an uog. Mjen trug dg bj bao lu kja. Do vo tam" ).

Wow...một người không hề biết tôi và cũng không biết là tôi
có cho cứu trợ cho miên Trung không đã vội kết án một cách
gay gắt. Thật ra tôi có làm từ thiện và có cho từ thiện khá
đều đặn nhưng tôi ít nói ra. Không nói nhưng bị thiên hạ
chỉ trích quá, lâu lâu tôi cũng phải "xì" ra cho những người
như KimLien biết "Dạ thưa Bác em cũng có cho từ thiện chứ
không đến nỗi vô tâm như Bác nghĩ." Nhưng vừa hé ra thì lại
gặp những người như "Trongtai Nguyen Da lam viec tot thi khong can ai
biet.noi ra roi chang de lam chi" hoặc "Lam Truc Huynh Da co long lam tu
thien thi nen am tham lam,ko nen pho truong cho moi nguoi deu biet."

Đúng là làm cũng chết, không làm cũng chết (cười khổ). Ở
ngoại quốc thì hoàn toàn khác hẳn. Điển hình là cô tài tử
Angelina Jolie (thần tượng của tôi). Cô làm bao nhiêu việc
thiện và đi đến đâu thì cũng có thông tin báo chí. Một trong
những sứ mạng lớn của cô lồng trong các công tác từ thiện
là cho thế giới biết đến và chú ý vào những việc cô đang
quan tâm. Sau một chuyến viếng thăm của cô thì những tổ
chức từ thiện đó thường nhận được rất nhiều nguồn
cứu trợ. Những ngôi sao quốc tế thường có những tổ chức
từ thiện mà họ ủng hộ và ngược lại những tổ chức này
rất mong họ dùng tiếng tăm, tên tuổi của họ để gây sự
chú ý. Đó là một việc tốt. Tại sao người Việt mình cứ
cho rằng "đi làm từ thiện phải âm thầm"? Tôi có thể âm
thầm cho một số tiền cá nhân rất nhỏ nhưng nếu tôi "phô
trương" để trăm ngàn người biết đến và cho thêm thì tại
sao không?

Rồi sau những chuyến làm từ thiện báo chí lại đang tin
"Angelina Jolie và Brad Pitt mới mua lâu đài bao nhiêu triệu ở
Paris" tôi chẳng thấy người nào lên án "Tại sao ở Phi Châu
bao nhiêu người chết đói, cô mới đi làm từ thiện mà bây
giờ lại tiêu xài như vậy?" (Cũng có thể vì KimLien KimLien
không biết FB của Angelina Jolie để cho người đàn bà "Đại
Vô Tâm" này vài lời vàng ngọc?)

Nói chung là văn hóa ngoại quốc khi làm điều gì tốt đều
được khen ngợi khuyến khích. Còn văn hóa mình thì ngồi rình
để chỉ trích. Có lẽ đã đến lúc chúng ta nên thay đổi
cách suy nghĩ nhất là đối với lớp trẻ ngày nay để xã hội
càng ngày càng tốt đẹp và tích cực hơn.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/node/23007), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!