quì xuống để ngửi và hôn hít chiếc ghế mà thần tượng
của mình vừa ngồi.
Thông tin này lập tức gây sóng gió trong cộng đồng mạng
Việt Nam sau khi lan truyền trên Facebook. Hầu hết báo giới thể
hiện sự bất bình, và nhiều người nói về một nỗi nhục
dân tộc. Người ta giật tít: "choáng", "sock", "quá trớn",
"crazy"... Nhiều trí thức than vãn về sự suy đồi các giá trị
tinh thần. Và khi những xúc động đã tạm lắng đi, một số
blogger viết bài lí giải. Tôi thấy khá nhiều lí do đã được
đề cập. Chẳng hạn: sự tồi dở của nền giáo dục, sự
thui chột của nền nghệ thuật Việt Nam, sự xuống cấp của
đạo đức và phẩm giá con người...
Nhìn chung, hầu hết các nhà bình luận tin rằng tuổi trẻ
Việt Nam ngày càng mất nết :D
Nhưng kết luận ấy, theo tôi, hơi có chút vội vàng và nóng
nảy. Thanh niên Việt quả thực kém cỏi so với bạn đồng
lứa bốn phương. Nhưng là một sinh viên, mà nhờ công việc
nhóm, có khá nhiều trải nghiệm về sự chuyển biến tâm lí
qua các thế hệ, tôi vẫn khá lạc quan về triển vọng của
lớp người mà mình thuộc về.
Vậy trong cuộc thảo luận sôi nổi về thực trạng của tuổi
trẻ Việt Nam, xin góp cho diễn đàn một cái nhìn của người
trẻ.
Thực ra, tôi nghĩ vấn nạn bao trùm sự vụ này không phải là
sự sùng bái văn hóa Hàn Quốc. Nguyên nhân cốt lõi, nhưng chưa
thấy được đề cập, là cái quì gối trong văn hóa Việt Nam.
Nếu bạn chưa đồng ý, ta hãy cùng nhìn rõ bằng óc tưởng
tượng của mình.
Giả sử, khi vẽ tranh, bạn giữ nguyên tư thế quì lạy và hôn
ghế. Bạn thay thần tượng Bi Rain bằng thần tượng Khổng
Tử. Rồi thay văn hóa Hàn Quốc bằng văn hóa Trung Hoa.
Làm thế, vụ "hôn ghế thần tượng" đình đám sẽ không còn
là bức tranh về một thế hệ trẻ mất gốc và suy đồi.
Thay vào đó, ngạc nhiên chưa ! Sẽ là bức tranh chuẩn mực về
đạo Thánh hiền của các Nho sĩ.
Vậy có thanh niên Việt mất gốc không nhỉ :) ?
Chúng ta chướng mắt khi giới trẻ Việt quì xuống hôn ghế
một thần tượng âm nhạc nước ngoài. Nhưng hãy nhìn cái quì
suốt dòng lịch sử của các thế hệ đi trước. Suốt hai
thiên niên kỉ, người Việt quì mọp ngoan ngoãn dưới cái ghế
của các vua quan. Hăng hái dẫn đầu truyền thống này là giới
sĩ phu - tầng lớp được xem như khối óc của cả nước.
Và so với thế hệ trẻ hôm nay, các nhà Nho vượt xa về độ
vọng ngoại. Giới trẻ Việt Nam không đặt tượng Bi Rain lên
bàn thờ, không xem anh như nguồn chân lí duy nhất đúng, và
cũng không tôn anh này là "bậc Thánh nhân". Họ không gọi
tiếng Hàn Quốc là "chữ thánh hiền". Họ cũng không đề nghị
sử dụng tiếng Hàn Quốc, thay vì tiếng Việt, làm ngôn ngữ
chính thức để giảng dạy trong mọi cấp học. Họ không chủ
trương một nước Việt Nam mà mọi bài thơ, mọi bộ luật, và
mọi văn bản hành chính đều được soạn thảo bằng tiếng
Hàn Quốc. Họ không học lịch sử Hàn Quốc thay vì sử Việt
Nam. Nhưng với văn hóa Trung Quốc, giới Nho sĩ - mà một thời
được cả xã hội tôn vinh như hình mẫu lí tưởng để theo
đuổi - đã thể hiện thái độ thế nào ?
Tìm một tấm gương tốt cho thanh niên Việt Nam, xem ra, khó lắm
!
Nếu bạn phản đối việc so đám trẻ trâu với các cụ đồ
đạo mạo, ta hãy thử tìm một sự liên tưởng gần gũi hơn.
Hãy tua cuộn phim lùi về 50 năm trước. Tưởng tượng hồi
thập niên 1960, cũng trên đất Hà Nội này, "...một số cháu
thiếu niên cúi xuống, nhẹ nhàng hôn lên chiếc ghế mà Bác
đã ngồi với niềm kính yêu vô hạn dành cho người cha già
của toàn dân tộc...".
À, vậy thì các cháu cũng sẽ lên báo Nhi Đồng, báo Tiền
Phong, báo Tuổi Trẻ, báo Thanh Niên... Nhưng không phải cùng
các cụm từ "crazy", "choáng", "quá trớn"... , mà là trong các
bài viết tuyên dương "những hạt giống đỏ", "những mầm non
Cách mạng", "những ngọn cờ hồng"...
Trong chương trình học của tuổi trẻ Việt Nam hôm nay, người
ta nhắc đến bao nhiêu "ngọn cờ hồng" như thế. Và người ta
giảng dạy, tuyên truyền, chỉ để tạo ra thêm những "ngọn
cờ" cũng y như thế. Ôi, những tấm gương...!
Và hãy nhìn lại tư thế khúm núm, xum xoe, khăm khẳm mùi nịnh
bợ mà đại thi hào Tố Hữu - Nguyên Ủy viên bộ Chính trị,
Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bí thư Ban chấp
hành Trung ương - đã dành cho cái ghế quyền lực dưới mông
hai thần tượng của mình:
" Bữa trước mẹ cho con xem ảnh
Ông Xít-ta-lin bên cạnh nhi đồng
Áo Ông trắng giữa mây hồng
Mắt Ông hiền hậu, miệng Ông mỉm cười
Xít-ta-lin! Xít-ta-lin!
Yêu biết mấy, nghe con tập nói
Tiếng đầu lòng con gọi Xít-ta-lin!
Hôm qua loa gọi ngoài đồng
Tiếng loa xé ruột xé lòng biết bao
Làng trên xóm dưới xôn xao
Làm sao, Ông đã...làm sao, mất rồi!
Ông Xít-ta-lin ơi, Ông Xít-ta-lin ơi!
Hỡi ơi, Ông mất! Đất trời còn không?
Thương cha, thương mẹ, thương chồng
Thương mình thương một, thương Ông thương mười!"
Tư thế đẹp đẽ ấy còn được lột tả chân thực hơn nữa
qua 5 câu thơ:
"Giết! Giết nữa! Bàn tay không ngơi nghỉ
Cho ruộng đồng lúa tốt, thuế mau xong
Cho Đảng bền lâu
Cùng rập bước chung lòng
Thờ Mao Chủ tịch, thờ Xít-ta-lin bất diệt!"
Nhưng Mao Chủ tịch và "Shít-ta-lin bất diệt" mà Tố Hữu...
thờ, và đề nghị toàn Đảng, toàn dân "rập bước chung lòng"
cùng... thờ, hai vị ấy là ai ?
Những bạn chưa biết câu trả lời, xin Google các cụm từ "Mao
Trạch Đông", "Stalin", "độc tài", "tàn sát"... Cả hai là những
bạo chúa bị nhân loại lên án vì phạm tội ác diệt chủng.
Cả hai đã sát hại hàng triệu sinh mạng - mà một phần lớn
thuộc tầng lớp tinh hoa của dân tộc - trong các cuộc thanh
trừng phi nhân tính để củng cố quyền lực của bản thân.
Đấy ! Hai "mặt trời chân lí" mọc đằng Bắc, mà ông Tố
Hữu dạy ông bà, cha mẹ chúng tôi phải thương hơn cha, hơn
mẹ, hơn chồng mình đấy !
Dầu vậy, Tố Hữu không làm báo giới phiền lòng, và chính
giới thì lại càng không. Ông không "suy đồi các giá trị tinh
thần", không "vong bản", không "mất gốc". Người ta mời ông
làm Ủy viên bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng kiêm Bí thư Ban chấp hành Trung ương. Người ta trao ông
Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật, đợt thứ
nhất. Người ta để ông dạy toàn Đảng, toàn dân, toàn quân
xúm xuýt "thờ" các thần tượng - trong cương vị Hiệu trưởng
Trường Nguyễn Ái Quốc, Trưởng Ban Thống nhất Trung ương,
Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Trưởng Ban Khoa giáo Trung
ương. Ngày nay, thơ ông chiếm phần quan trọng trong chương
trình học môn Ngữ Văn của mọi cấp. Sách giáo khoa mô tả
ông như một nhà thơ lớn, và một nhân cách lớn của dân
tộc. Sự nghiệp của Tố Hữu quả là một tấm gương sáng cho
các cháu nhi đồng và thanh thiếu niên !
Tôi còn định nêu thêm vài ví dụ nữa về một người Việt
Nam sùng bái thần tượng ngoại quốc đến mê cuồng. Vị này,
vì hôn ghế "ba ông kia kìa" một cách say sưa, mà làm dân tộc
ông mất 4 triệu mạng người, và nước ông lỡ mất một thế
kỷ. Ngày nay, vị này được báo chí mô tả như một nhà tư
tưởng vĩ đại và một tấm gương đạo đức lớn. Người ta
đang phát động một chiến dịch rầm rộ và siêu tốn kém
để giục cả nước học tập và làm theo tấm gương đạo
đức của ông. Nếu có ai đó mà thế hệ của tôi - theo lệnh
"trên" - buộc phải lấy làm khuôn vàng thước ngọc mà bắt
chước, thì trăm phần trăm đó là ông này. Nhưng thôi, không
nhắc đến tên ông ta làm gì, mất vui lắm :-)
Tới đây, có lẽ vấn đề đã sáng tỏ. Tư thế quì lạy và
hôn ghế thần tượng chẳng phải đặc sản của thế hệ
chúng tôi. Ta thấy nó hiện diện rộng khắp ở mọi thế hệ
người Việt mình. Và phải nói rằng đến thế hệ của tôi,
chứng bệnh kinh niên này đã nhiều lần thuyên giảm.
Vậy xin đừng cố mò mẫm chẩn bệnh cho riêng một thế hệ
nữa. Tìm sao được, khi căn bệnh ấy cũng làm tổ trong não
bộ của chính những nhà báo hăm hở lên án vụ hôn ghế Bi
Rain ? Và khi những khuôn vàng thước ngọc để thanh niên Việt
Nam học hỏi lại là những con bệnh nặng nhất, thì biết
chữa bằng cách nào ?
Chúng ta cần một liều thuốc cho cả nước.
Tư thế nô lệ đến từ tâm thế nô lệ. Có cùng một triệu
chứng nơi các Nho sĩ Việt, đại thi hào Tố Hữu, ông cụ mà
tôi không nêu tên được, và các bạn trẻ vừa xì xụp hôn
hít ghế Bi Rain. Họ thiếu tự trọng, và chịu sự lệ thuộc
tinh thần.
Mà chỉ những con người tự do mới có sự tự trọng vẹn
nguyên và đúng nghĩa.
Lúc này còn chưa quá muộn. Tuổi trẻ Việt chỉ mới quì lạy
và hôn ghế một ngôi sao vô hại của xứ Kim Chi. Chưa đến
ngày mà họ, một lần nữa, sụp lạy dưới những "mặt trời
chân lí" vẽ bằng máu đỏ trên tấm da vàng.
Chưa quá muộn, để kê đơn chữa bệnh "trẻ con" cho đất
nước.
Liều thuốc chúng ta cần là một văn hóa tự do, bắt nguồn
từ một môi trường tự do và tôn trọng. Kê liều thuốc này,
trước hết, phải là các bậc cha mẹ, các nhà giáo, và người
trí thức Việt Nam.
Nhọ
1/4/2012
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12201), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét