phát lên mức khoảng 15% tới 17%. Giải trình trước Quốc hội,
Bộ trưởng Võ Hồng Phúc cho rằng kiềm chế được lạm phát
ở mức 17% là rất khó khăn và nếu giữ được ở 17% tới 18%
cũng đã là một thành công.
Đây là lần thứ 3 liên tiếp trong năm nay Chính phủ nới chỉ
tiêu về lạm phát. Trong lần điều chỉnh đầu tiên vào cuối
quý một, chỉ tiêu về CPI được điều chỉnh từ 7% lên
11,75%. Lần thứ hai từ 11,75% lên 15% vào cuối tháng 5 và lần
thứ 3 từ 15% lên 17% vào cuối tháng 6. Và theo cách nói của
Bộ trưởng Phúc thì khả năng còn tiếp tục phải điều
chỉnh lên nữa không phải là không có.
Nhìn từ một góc độ nào đó, việc phải liên tục nới chỉ
tiêu lạm phát cho thấy sự bối rối của Chính phủ. Trên
thực tế, ngay từ đầu năm đã có nhiều dự báo của giới
chuyên gia về lạm phát của năm 2011 không dưới 15%, tuy nhiên
việc đặt các mục tiêu 7%, rồi 11,75% cho thấy những người
điều hành chính sách đã lạc quan hơn so với thực tế của
nền kinh tế khá nhiều. Biến động giá cả của 6 tháng đầu
năm nay đã khiến các phán đoán của đội ngũ làm chính sách
liên tục bị "hớ". Không còn nghi ngờ gì nữa, lạm phát
là bài toán vĩ mô hóc búa nhất của năm nay.
<h2>Vậy thì lạm phát là gì, và tại sao nó lại là bài toán
vĩ mô hóc búa nhất của năm nay?</h2>
Lạm phát, theo cách hiểu giản đơn nhất, là sự việc mặt
bằng giá cả trong nền kinh tế tăng liên tục theo thời gian.
Nó khác với việc giả cả tăng vọt lên trong một giai đoạn
ngắn do một biến cố độc lập nào đó (như việc tăng lương
tối thiểu) và sau đó không tăng lên nữa. Điểm khác biệt
này là hết sức quan trọng vì nếu việc tăng giá (bao gồm cả
giá nhân công) chỉ xảy ra một lần (và đồng bộ) rồi thôi,
thì trên nguyên tắc nó không ảnh hưởng gì tới người dân.
Lý do là thu nhập danh nghĩa (tính bằng tiền) của người dân
tăng lên theo một tỷ lệ nhất định nhưng mặt bằng giá cả
cũng tăng lên đúng như vậy và vì thế thu nhập thực tế (đo
bằng khả năng mua hàng hóa và dịch vụ của thu nhập danh
nghĩa) vẫn như cũ.
Thế nhưng, đúng như định nghĩa của lạm phát, nó không phải
là việc tăng mặt bằng giá cả một lần duy nhất, mà nó là
một quá trình liên tục và thông thường là bất đối xứng.
Giá cả hàng hóa và dịch vụ, bao gồm cả giá nhân công, tăng
trong một giai đoạn dài và mức độ tăng không giống nhau.
Tính bất đối xứng của việc tăng giá khiến cho có một số
doanh nghiệp hoặc một số người có thể hưởng lợi từ lạm
phát khi giá cả của các sản phẩm của họ tăng nhanh hơn mặt
bằng chung và đặc biệt là tăng nhanh hơn chi phí đầu vào.
Ngược lại, cũng có nhiều doanh nghiệp hoặc cá nhân bị
thiệt hại vì lạm phát khi giá bán sản phẩm của họ không
tăng kịp với tốc độ tăng giá chung.
Đối với tuyệt đại bộ phận những người sống bằng
lương, lạm phát là một tai họa vì tiền lương thường không
được điều chỉnh nhanh như giá hàng hóa và dịch vụ. Thí
dụ như lương tối thiểu ở Việt Nam thường chỉ được
điều chỉnh một hoặc hai năm một lần. Sau khi được điều
chỉnh, người lao động phải chờ một thời gian dài nữa thì
tiền lương của họ mới có hi vọng tăng. Trong suốt quá trình
đó, lạm phát sẽ bào mòn thu nhập thực tế của họ vì sức
mua của thu nhập danh nghĩa giảm dần do giá cả hàng hóa và
dịch vụ tăng lên. Nếu tiền lương của họ từ đầu năm
tới nay không tăng thì lạm phát ở Việt Nam đã khiến cho thu
nhập thực tế của họ giảm đi tới 13,3%. Vì đây là một con
số vô cùng lớn với giới trung lưu và người nghèo, Chính
phủ có lý do để lo ngại sâu sắc về cuộc sống đang ngày
càng khó khăn đối với người dân và kéo theo là nguy cơ bất
ổn xã hội. Cũng vì lý do này, lạm phát vẫn được coi là
thứ thuế ngầm (và cực kỳ nguy hiểm) đánh vào giới trung
lưu và người nghèo.
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub01/chart-1.jpg" width="480"
height="314" alt="chart-1.jpg" /></center>
<center><em>Nguồn: IMF và GSO</em></center>
<em>Chú thích hình: Liệu CPI của Việt Nam năm 2011có sẽ tiếp
tục đi xuống vào sáu tháng cuối năm như hồi năm 2008 hay sẽ
lại đi lên dần từ tháng 8 giống như hồi năm 2007, 2009, và
2010? Điều này phụ thuộc vào việc Chính phủ có tiếp tục
thắt chặt tiền tệ hay không.</em>
<h2>Thế nhưng thứ thuế ngầm này từ đâu mà có?</h2>
Nếu đặt ra câu hỏi về nguồn gốc của lạm phát, bạn sẽ
nhận được cả nghìn câu trả lời khác nhau. Điều này khiến
cho khái niệm lạm phát trở thành một điều rất khó hiểu
đối với những người không chuyên. Có lẽ vì thế, nó
được phủ lên một lớp màn bí ẩn và nhiều khi được diễn
giải là một thứ từ trên trời rơi xuống mà chẳng có ai
phải chịu trách nhiệm về nó.
Trên thực tế thì lạm phát là một hiện tượng kinh tế, và
vì thế nó là sản phẩm của hành vi của con người, mà quan
trọng nhất là các quyết định điều hành vĩ mô của nhà
nước.
(còn tiếp)
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9398), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét