nhiều quan chức và đại gia ăn không ngon ngủ không yên.
Trước mắt họ là mối nguy cơ về bất ổn chính trị đang
dần hiện hữu, là khối tài sản vừa nổi vừa chìm của họ
có nguy cơ bị vạ lây với số phận của nền chính trị.
<h2>Những nhóm lợi ích nào?</h2>
Từ nhiều năm nay, bất động sản đã trở thành một "trụ
cột" kinh tế ở Việt Nam. Nói chính xác, lĩnh vực này chưa
hẳn có tác động mang tính quyết định đối với sự tồn
vong của nền kinh tế, nhưng lại rất có ý nghĩa đối với
sinh mạng của những nhóm lợi ích đặc thù.
Những nhóm lợi ích đó là ai? Đương nhiên thành phần đầu
tiên của nó phải là những đại gia bất động sản có tên
tuổi ở Hà Nội, những doanh nghiệp đã từng làm mưa làm gió
trong cơn sốt đất nền giai đoạn từ giữa năm 2009 đến
đầu năm 2011 như HUD (Tập đoàn phát triển nhà và đô thị),
Sông Đà, Vincom, Vinaconex, Nam Cường, cùng một số đại gia tư
nhân khác.
Còn thành phần thứ hai của nhóm lợi ích? Đây mới chính là
vấn đề cốt yếu mà mấy năm nay báo chí trong nước thường
đề cập nhưng hầu hết lại né tránh việc chỉ đích danh.
Câu trả lời khá đơn giản: thành phần thứ hai là hệ quả
của thành phần thứ nhất. Việc một phần trong số đại gia
bất động sản ở Hà Nội (cũng là những đại gia có tầm chi
phối đối với thị trường địa ốc trên phạm vi toàn quốc)
là những công ty, tập đoàn thuộc nhà nước đã phản ánh
mối quan hệ hữu cơ giữa nhóm lợi ích này với chính giới
quan chức nhà nước liên quan – những nhân vật có chức vụ
và có ảnh hưởng trong hệ thống các bộ và cơ quan ngang bộ
như Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài
chính, Ngân hàng nhà nước…, và cao hơn nữa là những quan
chức trong Chính phủ.
Trong nhóm lợi ích bất động sản, cả hai thành phần đều là
hệ quả của nhau, dựa vào nhau để cùng làm giàu và thao túng
thị trường. Cái béo bở của các dự án đất đai cũng là
chất bôi trơn kết dính giữa hai thành phần, dẫn đến sự
hình thành một thứ chủ nghĩa thân quen trên phương diện xã
hội học và chủ nghĩa tài phiệt trên phương diện thị
trường. Từ năm 2000 đến nay, bất kể cái thị trường đó
có được "định hướng xã hội chủ nghĩa" hay không, hiện
tượng "chạy" dự án vẫn là một trong những đường
hướng chiến lược, được phát triển thành một hệ thống
nhiều chiến thuật tinh vi mà giới kinh doanh ở Hà Nội đã
dành trọn tâm sức.
Cứ sau những cơn địa chấn có tính chu kỳ về nhà đất, sự
phân hóa giữa nhóm lợi ích người giàu với nhóm lợi ích
người thu nhập trung bình và thu nhập thấp ở Hà Nội lại
tăng vọt. Với con số thống kê được công bố chính thức
của Tổng cục Thống kê Việt Nam, sự cách biệt giàu nghèo
chỉ khoảng 9-10 lần. Nhưng gần như tương ứng với hiện
trạng hố đen phân cực trong xã hội Trung Quốc đương thời,
hố phân cách giàu nghèo ở Hà Nội hiện đã lên đến 60-70
lần.
Sau cơn sốt bất động sản tại Hà Nội vào năm 2007, người
ta bắt đầu nghe nói đến một vài đại gia nhà đất có tài
sản lên đến vài trăm triệu USD. Đó cũng là một mốc thời
điểm quan trọng, minh chứng cho hoạt động đầu cơ ở Hà
Nội đã được đẩy lên tầm rất cao, với việc nhiều đại
gia bất động sản có chân đứng trong thị trường chứng
khoán niêm yết và tạo ra sự lũng đoạn rất lớn đối với
thị trường này. Dòng chảy của nguồn tiền đã tạo ra hiệu
ứng "bình thông nhau" giữa thị trường chứng khoán và thị
trường bất động sản Hà Nội trong giai đoạn cuối năm 2006
– đầu năm 2007, dẫn đến hệ quả là tài sản của những
người giàu có đầu cơ trên cả hai thị trường này đã
được nhân lên hàng chục lần sau đợt tăng nóng của chứng
khoán và kéo theo đó là bất động sản.
Tuy nhiên vào năm 2007, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn
được "định hướng xã hội chủ nghĩa", rất ít đại gia
tự nguyện công bố hay khoe khoang tài sản của mình. Nhưng sau
cơn sốt chứng khoán và địa ốc giai đoạn 2009-2011, cụm tính
từ giả trang về ý thức hệ không còn được nhắc tới
nhiều, báo chí trong nước đã ngồn ngộn bài phỏng vấn,
thống kê và xếp hạng các đại gia, với số người có tài
sản 300-500 triệu USD không phải chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Nổi bật nhất, tài sản của ông Phạm Nhật Vượng – chủ
tịch hội đồng quản trị Tập đoàn Vingroup – đã lên đến
gần một tỷ USD.
Giới người giàu và siêu giàu ở Việt Nam đã chính thức hình
thành. Và cũng giống như hiện tượng người giàu ở Trung
Quốc với 7/10 số tỷ phú đô la thuộc về những nhà đầu tư
tài chính và bất động sản mà đã gây ra phản ứng căm thù
của người thu nhập thấp ở Trung Quốc, người dân thường
đã chuyển từ tâm lý xa cách sang thái độ ghét bỏ và oán
giận đối với lớp người giàu đột biến ở Việt Nam.
<h2>Chuẩn bị đào tẩu!</h2>
Lớp người giàu đột biến ở Việt Nam lại không chỉ được
cấu thành bởi lớp đại gia. Nhiều, rất nhiều, có thống kê
dư luận còn cho rằng số quan chức ở Hà Nội có tài sản từ
10 triệu USD trở lên có thể lên đến vài ba ngàn người, còn
trên 100 triệu USD thì phải đến hang trăm người.
Một điểm khá trùng hợp là nếu năm 2007 là mốc thời điểm
bắt đầu xuất hiện công khai hiện tượng đại gia bất
động sản và tài chính ở Hà Nội, thì khoảng thời gian đó
cũng là lúc trong nội bộ Đảng bắt đầu nổi lên câu hỏi
về những đảng viên cao cấp có thu nhập bất thường. Thực
ra, "bất thường" chỉ là từ ngữ hết sức nhẹ nhàng và
"tế nhị", chỉ phản ảnh một phần nhỏ nào đó trong chủ
nghĩa thân quen đã được hình thành sau nhiều năm tháng ở Hà
Nội. Còn trong thực tế, người dân đã khai triển từ ngữ
đó thành một khái niệm đầy đủ hơn nhiều: tầng lớp tư
sản đỏ.
Sự trùng hợp về thời điểm trên, cùng với vô số vụ việc
báo chí và người dân phản ứng về nạn nhũng nhiễu, tham
nhũng của cán bộ chính quyền trong các thủ tục liên quan
đến đất đai đã gia cố một cách rõ nét về hình ảnh của
giai cấp tư sản đỏ. Đó chính là một nhóm lợi ích rất
đặc thù trong xã hội đương thời.
Nguồn cơn dẫn đến quyền lợi của nhóm lợi ích tư sản
đỏ chính là món "lại quả" có hệ thống và ngày càng lộ
liễu từ giới đại gia bất động sản. Không hiếm những
"dịch vụ" mà quan chức nhà nước kiếm được hàng triệu
đô la cho mỗi vụ.
Từ những ngành kinh tế – kỹ thuật, nhóm lợi ích tư sản
đỏ đã mở rộng sang cả lực lượng vũ trang, đặc biệt là
ngành công an. Một hiện tượng rất phổ biến hiện nay là sự
phân hóa quá lớn giữa một đa số cán bộ, chiến sĩ bị lệ
thuộc vào đồng lương hẹp hòi với số tài sản kếch xù
nhiều triệu đô la của một thiểu số sĩ quan cấp tá và
tướng.
Nhóm lợi ích tư sản đỏ sẽ còn tồn tại đến bao giờ? E
rằng sự tồn tại ấy là một phạm trù lịch sử, bởi nó
đã được sinh ra và nuôi dưỡng bởi cơ chế nào thì chỉ
đến khi cơ chế ấy mất đi, người dân mới có hy vọng nhìn
thấy sự trả giá của những quan chức giàu bất thường và
bất chính.
Một số trong nhóm người giàu bất thường và bất chính đó
đang tập tành "lòng yêu nước" theo cách của quan chức Trung
Quốc. Từ năm 1990 đến nay, khoảng 18.000 quan chức, cán bộ
đã chuồn đi định cư ở nước ngoài, mang theo 120 tỷ USD mà
chính quyền Trung Hoa vừa buộc phải công bố.
Còn ở Hà Nội, không hiếm dư luận về chuyện ông này, bà kia
đã lén lút gửi tiền bạc ở ngân hàng các nước Thụy Sĩ,
Anh, Pháp, Úc, Canada…; đã đưa con cái và cả người nhà đi
"du lịch" vô thời hạn ở nước ngoài…, để đến một
thời điểm "nhạy cảm" nào đó, bản thân họ cũng sẵn
sàng nhảy lên máy bay đi đến vùng viễn xứ.
Những dư luận như trên đã râm ran từ mấy năm nay, và càng
trở nên rõ rệt từ đầu tháng 6/2011, vào lúc phong trào biểu
tình phản đối Trung Quốc gây hấn bắt đầu khởi sự. Trong
câu chuyện ngoài lề, một số quan chức và đại gia đã thầm
thì với nhau là đang có một chính sách của Bắc Kinh là
người Việt Nam mang dòng máu Hoa được bảo lãnh 20 người
Việt khác; còn người thân cận với Trung Quốc được bảo
lãnh từ 5-10 người Việt… Hẳn là những lời thầm thì ấy
đã toan tính đến một hậu sự: nếu quân Trung Quốc xâm
chiếm đất Việt thì ngay lập tức cần phải bán nước cầu
vinh.
Nhưng chưa cần đến việc Trung Quốc xâm lược Việt Nam. Làn
sóng biểu tình trong mấy tháng qua ở Hà Nội đã khiến nhiều
quan chức và đại gia ăn không ngon ngủ không yên. Trước mắt
họ là mối nguy cơ về bất ổn chính trị đang dần hiện
hữu, là khối tài sản vừa nổi vừa chìm của họ có nguy cơ
bị vạ lây với số phận của nền chính trị. Có lẽ đã
đến lúc phải thu xếp một nơi cư trú khác, khi ở Việt Nam
không còn an toàn để làm ăn và chôn giấu của cải phi pháp…
Hiển nhiên nếu muốn, những cơ quan nội chính và tư pháp của
chính quyền sẽ không quá khó khăn để kiểm chứng sự thật
về những dấu hiệu ban đầu của sự đào tẩu của nhóm lợi
ích tư sản đỏ và nhóm lợi ích đại gia – một sự thật
mà những cơ quan này đã từng tiếp cận không chỉ một lần.
<em>Người Quan Sát</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9702), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét