<strong>'</strong><em>Hi, I am Rifqah, President of Indonesian Future
Leaders</em><strong>' – một cô gái người nhỏ, đeo kính,
nét mặt tươi tắn trong chiếc khăn Hồi giáo bước tới
bắt tay tôi.</strong>
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/02/11/140211150022_indonesian_youth_512x288_indonesianyouth_nocredit.jpg"
width="512"></center>
<center><em>Thanh thiếu niên tranh luận về chính trị giữa
một khu thương mại Jakarta</em></center>
Trong tiếng ồn ào của hội nghị giới trẻ ở Jakarta,
tôi nghe không rõ lắm về chức danh nhưng thấy rất ấn
tượng về sự tự tin của người đối thoại.
Là nhà báo, nói chung tôi không thích các hội thảo,
hội nghị dù ở Mỹ, Anh, Thuỵ Điển hay các nước châu
Á.
Về mặt nghề nghiệp, đi làm tin hội nghị là chuyện
rất mệt đầu vì khung cảnh bị gói lại trong nhà, các
hoạt động lặp đi lặp lại, diễn giả ai nói cũng
trịnh trọng và ít nội dung, nền cảnh, ánh sáng cho phim
ảnh cũng đơn điệu.
Nhưng lần này chúng tôi không làm tin mà tham gia ngày khai
mạc Nghị viện Thanh niên (Youth Parliament) ở thủ đô Indonesia
để quảng bá cho các chương trình trên sóng, trên mạng
của Ban BBC Indonesia trong năm bầu cử sôi động.
Vì bản thân là diễn giả nên các biên tập viên BBC
được các bạn trẻ xúm lại hỏi, được đài báo phỏng
vấn nên một ngày trôi qua không tẻ nhạt.
Chưa kể chương trình họ làm khá năng động, không có
màn 'lãnh đạo diễn thuyết' dài dòng mà tất cả
như một show giao lưu từ đầu đến cuối.
Sau một ngày nghe diễn thuyết của các bạn trẻ từ hơn
30 địa phương của Indonenesia đến dự, tôi bị thuyết
phục bởi sự lạc quan của họ.
<h2>Đầy sức sống</h2> Nền dân chủ gần 250 triệu dân
trên hàng nghìn hòn đảo khác nhau mới chỉ có từ năm
1998 nên còn nhiều vấn đề nhưng cũng đã khác đĩnh
đạc.
Và sức trẻ, sáng tạo của thanh thiếu niên Indonesia thể
hiện rõ qua hội nghị này, tất cả là 'người thật,
việc thật'.
Họ tự giới thiệu các sáng kiến về môi trường,
chống tham nhũng, lắng nghe về các dự án cải tạo sinh
hoạt đô thị, dọn rác, phổ biến dịch vụ y tế cho
người nghèo.
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/02/11/140211145526_indiri_indonesia_youth_464x261__nocredit.jpg"
width="464"></center>
<center><em>Rifqah Indiri Amelia: 'Indonesia cần vươn lên tới
tương lai lý tưởng hơn.'</em></center>
Bác sỹ trẻ từ Malang, Gamal Albinsaid, năm nay 25 tuổi, lập
ra một dự án rất đơn giản: ai muốn khám bệnh miễn
phí hãy mang rác đến điểm thu gom cạnh trạm xá tư nhân
của anh.
Nhờ kết nối các công ty thu mua rác và bán bảo hiểm y
tế, trạm xá có kinh phí phục vụ được hàng chục
bệnh nhân nghèo một ngày mà không phải 'bao cấp' việc
từ thiện.
Một số chính trị gia địa phương cũng đến để hô
hào cho sáng kiến của họ nhưng không phải nhằm thu phiếu
mà để chứng tỏ họ làm được điều gì đó và tạo
cảm hứng cho thanh niên.
Thị trưởng thành phố Bogor, ông Diani Budiarto đã quảng
bá cho một số kế hoạch về giao thông công chính của
đô thị nằm về phía Nam Jakarta.
Một số nhà hoạt động môi sinh, doanh nghiệp, giới
blogger cũng có mặt.
Dù ở châu Á, họ không coi việc gặp các bạn trẻ từ
15-24 tuổi như gặp trẻ con để 'dạy bảo' mà đều
trao đổi, để giới trẻ chất vấn trước hàng trăm
cử tọa.
Không khí nhiều khi rộ lên tiếng cười, hay các màn
vỗ tay rất tự nhiên.
Các cô gái có người quàng khăn Hồi giáo, có người
mặc Âu phục khá hiện đại, thoáng đãng cùng bàn thảo,
cười đùa với nhau.
Và ở quốc gia đa văn hóa, đa sắc tộc này, chuyện
chính trị đảng phái cũng được bàn công khai.
Các bạn trẻ không tham gia sinh hoạt chính trị cho vui mà
có những nỗi bức xúc cụ thể.
Rifqah Indiri Amalia, 21 tuổi, nói với tôi về hoạt động
của tổ chức 'Lãnh đạo Tương lai Indonesia' mà cô làm
Chủ tịch:
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/02/11/140211145726_indonesian_youth_304x304_indonesianyouth_nocredit.jpg"
width="304"></center>
<center><em>Rizki Aljupri muốn ra tranh cử vào Hội đồng Nhân
dân Jakarta năm nay</em></center>
"Thế hệ trẻ Indonesia chúng tôi muốn đánh giá lại
tình hình đất nước bây giờ, về dân chủ, về tham
nhũng và sự nghèo khó...Đây là thời gian đất nước
tôi cần vươn lên tới tương lai tốt hơn, lý tưởng hơn
trong những năm tới."
Năm nay Indonesia bầu cả nghị viện mới vào tháng Tư này
và sau đó là bầu cử tổng thống, khép lại 10 năm
cầm quyền của ông Susilo Bambang Yudhoyono.
Động lực của Indonesia có từ thời kỳ tân dân chủ sau
khi Suharto sụp đổ năm 1998.
Có không ít các nước mà mỗi lãnh đạo từ ngày
lập quốc cứ lên lại phạm một sai lầm nghiêm trọng
để người kế nhiệm tạo thành tích bằng cách sửa
sai.
So với họ, tôi nghiệm thấy Cộng hòa Indonesia từ ngày
độc lập năm 1945 đã may mắn mỗi thời tổng thống
có ít ra là một quốc sách đúng để lại tác động
tốt về lâu dài.
Lãnh đạo lập quốc, ông Sukarno thiên về phe tả nhưng
cũng đã có tầm nhìn chấp nhận để đa số dân đảo
Java, gồm chính ông, không áp đặt ngôn ngữ của họ lên
cả nước mà chọn tiếng Bahasa Indonesia gốc Mã Lay làm
tiếng chung, kết nối và thống nhất cả quần đảo
thành một quốc gia.
Nhà độc tài Suharto dù trấn áp cộng sản, ngăn chặn
người Hoa nhưng đã gắn chặt Indonesia vào phe tư bản,
phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, tham gia
lập Asean, tạo vị thế khu vực cho đất nước.
Một trong số tổng thống đầu tiên thời dân chủ, ông B
J Habibie đã có quyết định lịch sử là trả lại cho các
địa phương quyền bầu cử lãnh đạo tỉnh, thành phố
và quyền thu thuế.
Các nhà bình luận, gồm cả ông Lý Quang Diệu, nay nhận
định rằng quyết định tản quyền của tổng thống
Habibie đã giúp giải phóng sức dân, mở toang cơ hội kinh
tế cho ở quốc gia Hồi giáo trải dài trên nhiều hải
đảo.
Tản quyền và tự trị cũng đã giúp làm giảm đi độ
nóng của xu hướng ly khai như ở Aceh.
Không còn bị kiểm soát bởi Jakarta, kỳ lạ thay, các
địa phương thoải mái hơn khi tham gia hành trình chung của
quốc gia nhằm đạt vị trí một trong 10 nền kinh tế
hàng đầu thế giới, mục tiêu đầy tham vọng mà ông
Yudhoyono đề ra.
<h2>Bề bộn một tương lai</h2> <center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/02/11/140211150327_indonesian_youth_464x261_bbcvietnamese.jpg"
width="464"></center>
<center><em>Indonesia là quốc gia có dân số trẻ cao ở Đông
Nam Á
</em></center>
Hơn 15 năm từ khi chế độ Suharto bị lật đổ, Indonesia
còn rất nhiều vấn đề.
Nổi bật nhất là tham nhũng đảng phái và mối quan
hệ phức tạp giữa truyền thông và các tập đoàn tư
bản.
Trong những lần trước đến tìm hiểu thị trường
nhằm hoạch định chính sách cho BBC ở đây, tôi đã tiếp
xúc hầu hết quan chức của các tập đoàn báo chí,
truyền thanh, truyền hình lớn nhất nước.
Giới tổng biên tập phần lớn thuộc thế hệ nhà
báo tranh đấu thời Suharto, không ít người từng bị
cầm tù.
Tuy họ trực tiếp quản lý báo chí và hoàn toàn tự do
chọn tin bài, đằng sau các đài lớn như Trans7, TVOne, Detik,
Tempo, Viva, Kompas...lại là các nhóm kinh doanh, những tỷ phú
hoặc nhân vật chính trị đầy ảnh hưởng.
Dù vậy, một nhà báo Anh ở Jakarta giải thích với tôi,
nhờ tính đa nguyên trong các dạng thức truyền thông và
cạnh tranh mạnh giữa các nhóm lợi ích, nhìn chung báo
chí ở đây tự do và dân chủ hơn cả trong Asean.
Nhà nước Indonesia chỉ nắm hãng thông tấn Antara mà
không kiểm duyệt báo chí theo chủ thuyết nào cả, và
ngay cả chủ đề gay go nhất là Hồi giáo thì cũng để
quyền lực thứ ba là ngành tư pháp vào cuộc để phán
xét mỗi khi có kiện tụng trên báo.
Hôm tôi sang lần vừa rồi, Jakarta bị lụt nặng ở phía
Nam và tờ Jakarta Post thẳng thắn hỏi phu nhân tổng
thống, bà Ani Yudhoyono có vô cảm không khi say sưa chia sẻ
ảnh cháu chắt trên mạng Instagram trong lúc dân khốn khổ
lo tránh lụt.
<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2014/02/12/140212145911_indo_poor_304x304_indopoor_nocredit.jpg"
width="304"></center>
<em><center>Indonesia hiện có 30 triệu người sống dưới
chuẩn nghèo và tham nhũng là vấn đề lớn</center></em>
Trở lại Nghị viện Thanh niên, tôi gặp một bạn vừa du
học từ Mỹ về, Rizki Aljupri.
Bắt tay tôi, anh bạn giới thiệu: "Tôi ra tranh cử vào
nghị viện địa phương, rất muốn làm quen với BBC."
Anh cho biết anh không tham gia đảng phái nào và vốn
liếng ra tranh cử vào Hội đồng Nhân dân Jakarta sẽ là
khẩu hiệu 'Ứng viên trẻ nhất, 22 tuổi".
Rizki thành công tới đâu thì chưa rõ nhưng đây là một
ví dụ cho thấy nền dân chủ Indonesia đang thu hút các bạn
trẻ, chứ không phải là một môi trường đầy sợ hãi
hoặc mặc cảm lo ngại về sự mất mát, đổ vỡ.
Trước đây, tôi hay nghĩ Indonesia bị chủ nghĩa Hồi giáo
cực đoan kéo lùi hoặc bị nền 'tân dân chủ' làm lộn
xộn, không tiến được.
Nhưng nay tôi tin rằng Indonesia đang là quốc gia xứng đáng
lãnh đạo Asean.
Vì không giàu bằng Singapore, không cố 'thuần khiết tôn
giáo' như Malaysia, không 'định hướng xã hội chủ nghĩa'
như Việt Nam, nhưng Indonesia cũng không sợ tương lai và
không nhìn giới trẻ đông đảo của họ với con mắt hoài
nghi.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140214/nguyen-giang-co-tuong-lai-vi-tin-vao-gioi-tre),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét