<center><img
src="http://www.triethocduongpho.com/wp-content/themes/grido/themify/img.php?src=http://www.triethocduongpho.com/wp-content/uploads/2014/02/image.jpg&w=670&h=&zc=1"
width="560" /></center>
<strong>Văn Hoá</strong></h2> Trẻ tuổi như tôi, viết về văn hóa
hay văn minh nhiều người sẽ cho là chưa đủ trải nghiệm,
nặng hơn thì cho tôi là kẻ lộng ngôn. Bản thân tôi cho rằng,
nhu cầu tìm hiểu về văn hóa, để có một lối sống văn minh
thì thời nào, tuổi nào cũng có, hơn nữa tôi đang sống trong
đất nước tự do ngôn luận (dù sự tự do ấy vẫn nằm trong
chừng mực nào đó), kết nối hai suy nghĩ đó, tôi vững tin
để viết.
Văn hóa là một lĩnh vực cực kỳ phong phú, phức tạp. Khi
đề cập đến nó mỗi người có một cách hiểu khác nhau, tùy
thuộc vào góc độ tiếp cận, và hệ tư tưởng của từng
người. Có một luận điểm chung mà nhiều nhà nghiên cứu
đều đồng tình khi bàn về văn hoá, đó là: Văn hoá phải
lấy con người làm trung tâm, phải gắn liền sâu sát với
đời sống vật chất, tinh thần của con người.
Với một tập thể, cộng đồng, dân tộc… Văn hóa theo tôi
là những gì tinh hoa còn lại sau quá trình chu du, chọn lọc
của lịch sử. Trải qua từng giai đoạn phát triển, giá trị
văn hóa sẽ thay đổi chứ không bất biến. Gía trị đó giúp
người ta phân biệt dân tộc này với dân tộc khác, cộng
đồng này với cộng đồng khác. Ví dụ như đời sống tâm
linh phong phú, tục lệ thờ cúng ông bà tổ tiên, chén trà đon
đả mời khách, gốc đa, phiên chợ… là những nét văn hóa
đặc sắc của người Việt ta.
Nhiều quan điểm cho rằng nên tách bạch văn hóa vật thể và
phi vật thể, theo tôi điều đó chỉ đúng một nửa, nếu xét
trên góc độ định tính. Suy cho cùng, những cái còn đọng
lại mãi mãi của Văn Hóa đều qui về giá trị tinh thần dành
cho con người. Giá trị tinh thần, bản sắc mới là cái sau
cùng, và là cái đáng bàn nếu viết về văn hóa.
<h2><strong>Văn Hoá Nhân Cách</strong></h2> Chịu ảnh hưởng từ
văn hóa cộng đồng, bản thể mỗi con người cũng tự hình
thành những nét văn hóa khác nhau, tôi tạm gọi đấy là văn
hóa nhân cách. Hình thành văn hóa nhân cách là một quá dài,
thậm chí liên tục thành đổi trong tư tưởng mỗi con người.
Bản thân một con người không tự hình thành, mà phải học
hỏi, chọn lọc từ môi trường sống.
<b>Mỗi cá nhân sẽ học hỏi, được giáo dục từ bốn nhóm
giáo dục cơ bản là gia đình, trường học, xã hội và tự
giáo dục</b>.
Nếu bạn không xuất thân từ một gia đình gia giáo, trường
học không cho bạn biết phải ứng xử với cuộc sống phức
tạp ra sao, đoàn thể, xã hội không dạy bạn gì khác ngoài
việc kiếm sống, thì có thể coi <i>quá trình tự học chính là
quá trình giúp bạn hình thành văn hóa nhân cách và là cơ sở
quý trọng nhất tạo ra một con người văn hóa.</i>
Ngày trước, điều kiện tự học còn khó khăn, chúng ta ít có
khả năng tiếp cận kiến thức, còn bây giờ mọi thứ giản
tiện hơn rất nhiều. Nhịn vài buổi cà phê, ta có thể mua
được một cuốn sách quý, giảm đi vài chục phút tán gẫu
mỗi ngày, ta có thể dành thời gian tìm hiểu thêm các vấn
đề ta quan tâm qua internet, giá một đĩa nhạc đĩa phim gốc
giờ cũng chỉ bằng một bữa cơm văn phòng. Hay nhất là các
chương trình đào tạo từ xa, ngồi nhà bạn vẫn có thể học
tại một quốc gia tiên tiến nào đấy và có bằng cấp chứng
minh hẳn hoi. Có cơ hội nào cởi mở hơn việc này?
Thế nhưng việc tự học cũng cần lắm thái độ cầu thị và
tư duy cởi mở, biết chọn lọc. Thế giới phẳng về mặt
thông tin, tri thức giúp khai sinh nhiều giá trị nhân văn và
cũng tạo điều kiện cho các giá trị giả, giá trị ảo, giá
trị vội vã ra đời. Ta cần chuẩn bị một thái độ cầu
thị, sẵn sàng học hỏi để chấp nhận cái tân tiến, và
cũng cần chọn lọc, định hướng để không bị cuốn theo các
cơn bão giá trị ảo, giá trị vội vã. Làm được như vậy,
con người sẽ trở thành một chiêc ăng-ten thần kì, lưu giữ
lại những giá trị tinh tế trong cuộc sống, làm tiền đề cho
quá trình tự học bền vững.
<h2><strong>Từ Văn Hoá đến Văn Minh </strong></h2> Những con
người có tri thức, văn hóa sống trong một xã hội có bản
sắc quả là một điều lí tưởng, trong mơ của nhiều dân
tộc. Đây cũng là điều kiện cần để chuyển đổi từ văn
hóa đến văn minh.
Cần nhưng chưa đủ. Để có được yếu tố Văn Minh, cần
phải đưa các yếu tố của quản trị, quy hoạch, khoa học và
công nghệ kết hợp hài hòa với văn hóa xã hội, trên cơ sở
lấy con người làm nền tảng trung tâm.
Một xã hội văn minh, trước hết phải là một xã hội hài
hòa về mặt cảnh quan, nhà cửa được chung sống với cây xanh
trong sự quy hoạch thân thiện và tôn trọng lẫn nhau. Nhiều
người nói, khách du lịch nước ngoài thích đi bộ giữa lòng
Saigon hay Hanoi vì đây là hai thành phố nhiều cây xanh, tôi thì
nghĩ ngược lại, họ thấy lạ vì vẻ hỗn độn "chiến
đấu" của nhà của với cây cối thì đúng hơn.
Xã hội văn minh, phải là xã hội ứng dụng tốt khoa học kỹ
thuật phục vụ đời sống công cộng. Cứ nhìn vào hệ thống
giao thông công cộng, hệ thống quy hoạch các biển báo… của
một thành phố là thấy ngay được mức độ văn minh.
Xã hội văn minh, còn biểu hiện ở cách quy hoạch "xử
sự" với thiên nhiên, với truyền thống ra sao? Làm sao để
tổ chức không gian sống và vẻ mỹ quan đô thị theo khuynh
hướng hiện đại nhưng có bản sắc riêng, dung hòa giữa cá
thể và cộng đồng? Làm sao để ta thấy được ở một đô
thị cả ba yếu tố quá khứ – hiện đại và cả tương lai?
Đang viết những dòng này, tôi lục lại các email của anh bạn
vong niên đang sống ở Berlin. Anh Minh Châu đã ngoài 50, tâm hồn
anh trẻ trung và rất biết cách viết để cho người đọc cảm
thấy "thèm thuồng"
<blockquote>"Nghiện thanh bình như em, phải ghé chỗ anh chơi.
Quán anh đang ngồi, nằm trong một khu vườn, lũ bồ câu
thường ưu ái đến thăm. Chúng đang hay sà xuống, nhặt đồ
ăn thừa trong đĩa, trong lúc thực khách vẫn đều đặn lật
trang nhật báo. Nhà thờ, công trình cổ được bảo vệ. Bức
tường Berlin vẫn còn ngổn ngang đá chờ du khách đến nhặt
về làm kỷ niệm.
Ở đây hoa được trồng nhiều vô kể, ở mọi diện tích
trống trong chung cư, biệt thự, văn phòng, vườn hoa công cộng.
Lẵng hoa được treo dọc cái dãy phố, trên ban công… ở phần
lớn các ngôi nhà. Các cô gái châu Âu nữa, họ xinh đẹp, quí
phái trong ánh nắng mùa hè nhẹ dịu của Berlin. Em nhất định
phải thấy mới được…"
</blockquote> Tôi nghĩ nên dừng lại ở đây, trước khi bạn
đọc cho tôi là một kẻ mơ mộng. Cũng đúng mà, cách nhanh
nhất để con người tìm thấy sự hài lòng là mơ ước, là
"giá như…"
Tôi thì nghĩ, khi yêu quí một thứ gì đó, ta có quyền tin
tưởng và kỳ vọng. Để có được sự văn minh, cần nhiều
thứ, nhưng con người luôn phải cho thấy vai trò trung tâm, giữ
quyền chủ động.
<b>Hãy tin vào sự thay đổi tích cực, và bắt đầu, từ chính
bản thân bạn.</b>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140212/goc-nhin-gioi-tre-ho-thu-tu-van-hoa-den-van-minh),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét