Việc đổ hết mọi tội lỗi lên lợi ích nhóm trong khi hiểu
sai về khái niệm này chính là cách dùng con ngáo ộp làm che
khuất thủ phạm của những kiếm khuyết trong bộ máy.
Xã hội lúc nào cũng có xu hướng hình thành những nhóm lợi
ích. Đó đơn giản là những người cùng chia sẻ một mối quan
tâm nào đó, một lợi ích nào đó và cùng nhau nỗ lực để
công khai xúc tiến hỗ trợ cho lợi ích của mình được xem
xét, được tính đến trong chính sách của nhà nước. Hiệp
hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) hay Hiệp hội các
nhà đầu tư tài chính Việt Nam (Vafi) là những nhóm như thế.
Còn cái gọi là "lợi ích nhóm" bị nêu ra như là thủ phạm
của sự bất ổn trong nền kinh tế thật ra không phải là nhóm
lợi ích. Một hai cổ đông lớn chi phối đến hoạt động
của một ngân hàng, buộc ngân hàng cho vay với các công ty của
các cổ đông này là hành động vi phạm pháp luật, là phù
phép của nạn thao túng, lũng đoạn thị trường. Cán bộ địa
phương lợi dụng quy hoạch để cùng doanh nghiệp chiếm đất,
hưởng lợi từ chênh lệch giá đất là một hình thức tham
nhũng, lạm quyền chứ ở đây không có lợi ích nhóm nào cả.
Sự cấu kết giữa quyền lực và tiền bạc là nguy cơ mà lợi
ích nhóm có thể thúc đẩy để diễn ra nhưng một khi nó đã
diễn ra rồi thì không còn là lợi ích nhóm nữa mà là vi phạm
pháp luật.
Quay trở lại với các nhóm lợi ích thật sự mà hoạt động
vận động hành lang được xem là chuyện bình thường ở
nhiều nước, nên ứng xử với họ như thế nào? Rõ ràng các
nhóm lợi ích, vì đại diện cho một lợi ích nào đó của
riêng nhóm này thôi, nên chủ trương, đề xuất hay hành động
có thể đi ngược lại với lợi ích của đa số người dân.
Nhiều lúc lập luận của một nhóm lợi ích tìm mọi cách để
bảo vệ cho lợi ích của mình mà bỏ qua lợi ích của toàn xã
hội nghe thật chướng tai. Nhưng không vì thế mà chúng ta lại
lên án các nhóm lợi ích.
Một xã hội lành mạnh là xã hội tạo điều kiện cho tất
cả mọi người, kể cả các nhóm lợi ích, có tiếng nói
được lắng nghe, có cơ hội trình bày ý tưởng, phản biện
lại các lập luận phản bác và bảo vệ ý kiến của mình.
Giả định Hiệp hội Lương thực Việt Nam có chủ trương nào
đó có lợi cho hội viên nhưng có hại cho nông dân thì ngay
lập tức nông dân thông qua hội của mình sẽ có tiếng nói
ngược lại. Các chủ đầu tư thủy điện cứ khăng khăng bảo
vệ cho các dự án thủy điện thì các nhà hoạt động vì môi
trường sẽ tô đậm tác hại của thủy điện hay người dân
sẽ gây sức ép buộc chính quyền ngưng các dự án ảnh hưởng
quá nhiều đến môi trường sống của họ. Các nhóm với
tiếng nói khác nhau sẽ là động lực thúc đẩy xã hội phát
triển trong sự giám sát lẫn nhau, trong đó tiếng nói của
những nhóm người bị thua thiệt như dân nghèo phải được
hỗ trợ để được vang lên mạnh như tiếng nói của người
có tiền, có của.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121110/nguyen-van-phu-toi-do-loi-ich-nhom),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét