<blockquote><strong>Lời góp ý của trang Ba Sàm</strong>: Điều mà
tác giả bài này nhận xét là <em>"vụ bắn lầm đáng
tiếc"</em> và nội dung <em>"hai quan điểm của người phê
phán"</em> là không được chính xác. Dù bài viết không nói
ra, nhưng chúng tôi được biết nhận xét đó bao gồm và thậm
chí chủ yếu nói về những bình luận của trang BS trong 3 ngày
liền **.
Cần nói rõ một lần nữa là mục đích của chúng tôi không
những phân tích, đánh giá nội dung trả lời phỏng vấn của
ông Lê Vĩnh Trương, mà còn muốn đi tới cùng sự thực, làm
rõ thực chất cái gì đằng sau nội dung đó, tức là có gì
không bình thường ở việc biên tập, sử dụng bài phỏng vấn
của báo PLTPHCM. Vậy thì cái đích "bắn" đâu đơn giản là
ông LVT, mà là cả tờ báo PLTPHCM, đặc biệt là việc được
gọi là "bắn" suy cho cùng cũng như để "cứu" ông LVT,
đâu phải để "triệt hạ", không lẽ tác giả Dương Danh
Huy không đọc <a
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/11/06/tin-thu-ba-06-11-2012/"
target="_blank">lời bình thứ ba của chúng tôi ngày 6/11/2012</a>,
khi mà ông cũng đã cùng chúng tôi trao đổi nhiều lần về vụ
việc. Nếu ông tham khảo ít nhất hai bài, một <a
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/07/26/1163-long-yeu-nuoc-cua-ts-nguyen-minh-phong-bi-bao-nhan-dan-lam-dung/"
target="_blank">của TS Nguyễn Minh Phong trên báo Nhân dân</a> và
một về <a
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/09/13/1250-mot-cach-lam-bao-ky-la/"
target="_blank">bài "phỏng vấn" Nhà văn Nguyên Ngọc trên Quân
đội ND</a> thì chắc ông còn rõ thêm phương pháp của chúng
tôi.
Muốn khép lại vấn đề này ngay sau lời bình thứ ba, thậm
chí cũng tránh nói ra nhiều vấn đề "tế nhị" quanh việc
sử dụng bài phỏng vấn đó vì không muốn phiền tới vài
người trong cuộc, nhưng nay chúng tôi cũng đành phải nói thêm
lần nữa và không bàn thêm nhiều nội dung bài báo này của
ông Dương Danh Huy, trong đó ngay từ câu đầu: <em>"người phê
phán cho rằng ông LVT cho rằng <strong>chúng ta</strong> cực đoan
đối với Trung Quốc"</em> đã có sự lầm lẫn, đánh đồng
rất tai hại khi dùng từ "chúng ta" như thể bao gồm trong
đó cả người dân lẫn nhà cầm quyền VN.
</blockquote>
<h2>Về bài phỏng vấn ông Lê Vĩnh Trương trên báo Pháp luật
TPHCM 4/11/2012</h2>
<strong>Dương Danh Huy</strong> *
<a href="http://www.boxitvn.net/bai/42495" target="_blank">Bauxite Việt
Nam</a>
<blockquote>Chúng tôi nhận được bài viết sau đây của ông
Dương Danh Huy, một cộng tác viên quen thuộc của <em>BVN</em>,
góp phần giải thích thêm về bài trả lời phỏng vấn của
ông Lê vĩnh Trương trên báo <em>Pháp luật TP HCM</em> với tựa
đề "Không nên cực đoan đối với Trung Quốc" từng gây
xôn xao dư luận. Những lý giải của tác giả bài viết, theo
chúng tôi, đã làm sáng tỏ nhiều ý tưởng chủ đạo trong bài
trả lời của ông Lê Vĩnh Trương, và cũng giúp người viết
chúng ta rút ra được nhiều kinh nghiệm trong việc thận trọng
ngôn từ khi trả lời báo chí, giữ đúng nguyên tắc về bản
quyền ngôn bản, nhất là với những cơ quan ngôn luận thường
phải thay đổi sắc màu theo định hướng. Xin trân trọng đăng
lên để bạn đọc xa gần tham khảo.
<strong>Bauxite Việt Nam</strong>
</blockquote>
Gần đây một bài phỏng vấn của ông Lê Vĩnh Trương (ông LVT)
trên báo <em>Pháp luật TPHCM</em> (PL) và cá nhân ông LVT đã bị
phê phán nặng nề trong không gian mạng của người Việt. Theo
tôi hiểu thì một số lời phê phán là dựa trên hai quan điểm
của người phê phán,
<ul> <li>Người phê phán cho rằng ông LVT cho rằng chúng ta cực
đoan đối với Trung Quốc.</li> <li>Người phê phán cho rằng ông
LVT biện minh cho cách ứng xử của Chính phủ Việt Nam về
Hoàng Sa, Trường Sa, Biển Đông, trong khi họ cảm thấy rất
bức xúc rằng cách ứng xử đó là không đủ để bảo vệ
biển đảo.</li> </ul> Tôi cho rằng đây là một vụ bắn lầm
đáng tiếc.
<h3>Hai yếu tố có thể gây phản cảm</h3>
Phải công nhận rằng có một số yếu tố làm cho người đọc
có thể cảm thấy phản cảm về bài phỏng vấn.
1. Bài này được PL đặt trong khung "Không nên cực đoan
đối với Trung Quốc" một cách không phù hợp với bối
cảnh.
<strong>1.a</strong> Thứ nhất PL đặt tựa "Không nên cực đoan
đối với Trung Quốc":
Cá nhân tôi khi đọc tựa này cũng thấy ngạc nhiên. Tựa này
có thể gây ấn tượng là bài phỏng vấn mặc nhiên cho rằng
chúng ta có cực đoan với Trung Quốc, hoặc đã lên lớp một
cách không cần thiết, hoặc bị cho là do một âm mưu nhằm làm
cho chúng ta bớt chống lại sự xâm lăng của Trung Quốc. Một
vài điểm khác trong bài cũng có thể gây thêm ấn tượng đó.
1.b Thứ nhì là bối cảnh đối ngoại:
Mặc dù nói chung chung thì mệnh đề "Không nên cực đoan"
có thể là đúng, nhưng bối cảnh của chúng ta là Trung Quốc
là phía gây hấn, là phía say sưa thuốc phiện chủ nghĩa dân
tộc cực đoan, đường lưỡi bò là một tham vọng cực đoan
chưa từng có trong lịch sử hải dương thế giới đang đe dọa
tính sống còn của nền độc lập của chúng ta, và bối cảnh
cũng là chúng ta không cực đoan trong vấn đề Hoàng Sa,Trường
Sa và Biển Đông. Trong bối cảnh đó, một bài phỏng vấn trong
khung "không nên cực đoan với Trung Quốc" sẽ dễ làm cho
người ta cảm thấy bị kết tội oan là cực đoan.
1.c Thứ ba là bối cảnh đối nội:
Rõ ràng hiện nay có người cảm thấy bức xúc vì họ cho
rằng CP Việt Nam không làm đủ cho việc bảo vệ biển đảo.
Trong bối cảnh đó, một bài phỏng vấn trong khung "không nên
cực đoan với Trung Quốc" sẽ dễ bị cho là mục đích của
nó là nhằm biện minh rằng CP Việt Nam đã làm đủ, và trong
trường hợp đó dễ gây ra phản ứng mạnh từ những người
đang bức xúc về vấn đề bảo vệ biển đảo, vốn là một
vấn đề thiêng liêng đối với người Việt Nam.
Đọc bài trên PL, tôi thấy thật ra chính ông LVT đã bác bỏ
mệnh đề chúng ta cực đoan đối với Trung Quốc. Như vậy,
về khái niệm "cực đoan với Trung Quốc" không có sự khác
biệt giữa ông LVT và những người phê phán ông. Có lẽ vấn
đề là bài phỏng vấn là không phù hợp với bối cảnh đối
ngoại và đối nội và điều đó làm cho nó dễ bị phê phán.
2. Một số câu trả lời có thể là chưa chặt chẽ, chưa tính
đủ đến khả năng người đọc có thể hiểu chúng theo những
cách khác nhau.
<h3>Những điều quan trọng</h3>
Có thể hai yếu tố trên đã góp phần tạo ra sự phê phán
nặng nề. Nhưng tôi cho rằng dù với hai yếu tố đó thì
những điều quan trọng vẫn là:
<ul> <li>Ông LVT và những người phê phán ông đều bác bỏ
mệnh đề "chúng ta có cực đoan đối với Trung Quốc". Bác
bỏ mệnh đề đó là chuẩn xác và cần thiết.</li> <li>Bài
phỏng vấn này đã đưa được lên báo chính thức [chính
thống] một số điều tuy nhiều người biết nhưng ít ai đã
đưa được lên báo chính thức[chính thống].</li> <li>Đối với
bất cứ nước nào, việc có những người dân bức xúc mong
muốn và đòi hỏi chính phủ tích cực trong việc bảo vệ chủ
quyền hợp pháp là bình thường, việc có những người dân
bức xúc muốn góp phần bảo vệ chủ quyền hợp pháp là cần
thiết. Khi một nước bị xâm lấn và tiếp tục bị đe dọa
bởi một láng giềng khổng lồ bất chấp luật quốc tế và
lẽ phải thì dĩ nhiên là sự bức xúc đó nằm ở mức rất
cao. Sự bức xúc đó là tự nhiên, cần thiết và đáng quý
trọng.</li> <li>Cần phải hết sức cẩn thận tránh làm cho
người ta cảm thấy sự bức xúc trên không được tôn trọng,
bao gồm cả phải tính đến việc cùng một lời phát biểu thì
có khi nhiều người có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau. Theo
quan điểm cá nhân của tôi thì có một vài câu mà ông LVT đã
không cẩn thận đủ và có thể làm cho người đọc cảm thấy
những câu đó phủ định sự bức xúc trên của họ. Cũng theo
quan điểm cá nhân của tôi thì đó là ông LVT đã không cẩn
thận đủ, chứ không phải ông LVT có chủ ý hay âm mưu phủ
định sự bức xúc đó.</li> </ul>
Dưới đây tôi sẽ liệt kê một số bình luận của tôi về
nội dung của bài phỏng vấn như được đăng trên PL.
<h3>Về câu hỏi 1 của phóng viên</h3>
<strong><em>Nhiều người Việt Nam hiện nay có xu hướng bài xích
Trung Quốc (Trung Quốc), thể hiện ở việc không dùng hàng Trung
Quốc, chửi bới Trung Quốc, miệt thị người Trung Quốc… Ông
đánh giá như thế nào về hiện tượng này?</em></strong>
Câu hỏi này mặc nhiên cho rằng có "xu hướng bài xích Trung
Quốc", có "việc không dùng hàng Trung Quốc, chửi bới Trung
Quốc, miệt thị người Trung Quốc". Tôi không muốn đoán về
ý định của PV, nhưng cho rằng việc đặt câu hỏi dựa trên
sự mặc nhiên thừa nhận những điều đó là không nên, vì
nếu người trả lời không sáng suốt, họ có thể bị vấp
vào sự mặc nhiên thừa nhận đó.
<h3>Về trả lời 1 của ôngLVT</h3>
<em>Ở góc nhìn kinh tế, hàng hóa và dịch vụ Trung Quốc, như
dịch vụ phòng khám chẳng hạn, có một số không nhỏ gây quan
ngại về phẩm chất làm cho người tiêu dùng nghi ngờ về sự
cẩu thả trong quản lý. Đây là phản ứng tự nhiên của thị
trường một cách công bằng và lành mạnh [1]. Nếu giới
thương mại và sản xuất Trung Quốc muốn cải thiện hình ảnh
hàng hóa và dịch vụ Trung Quốc vào Việt Nam thì họ phải
điều chỉnh chất lượng cho thị trường Việt Nam. Tôi không
thấy có sự bài xích nào ở đây cả [2].</em>
<em>Người Việt Nam nói chung có một sự căm phẫn trước hình
ảnh Trung Quốc tung hoành biển Đông, xâm chiếm đảo của
Việt Nam [3]. Năm 2005, họ giết ngư dân Hậu Lộc (Thanh Hóa) và
thi thể ngư dân phải ướp nước đá chở về [4]. Từ đó
đến nay, lính liên tục quấy phá, xâm hại, bắt bớ, đánh
đập, sỉ nhục ngư dân Việt Nam đến mức phải vái lạy ngay
trên tàu[5]. Và oái oăm là chính họ lại đưa lên các phương
tiện thông tin để thị uy[6].</em>
<em>Đặc biệt, vài năm gần đây, có thể đọc dễ dàng trên
mạng các câu chuyện giới cầm quyền Trung Quốc lợi dụng
cuộc chiến tranh ở Việt Nam để thủ lợi [7]. Thế nên cảnh
giác với giới chức Trung Quốc là một tình cảm bình thường
ở người Việt Nam[8].</em>
Trong trả lời trên, ông LVT đã bác bỏ những điều mà PV
mặc nhiên thừa nhận trong câu hỏi:
[1] Ông LVT nói việc có dùng hàng hóa Trung Quốc hay không "là
phản ứng tự nhiên của thị trường một cách công bằng và
lành mạnh", tức là không phải cực đoan, không phải bài
xích.
[2] Ông LVT nói cụ thể là không có sự bài xích Trung Quốc.
[3] Ông LVT nói rằng dân Việt Nam có một sự căm phẫn
"trước hình ảnh Trung Quốc tung hoành biển Đông, xâm chiếm
đảo của Việt Nam". Đó là sự thật, và trong chúng ta không
phải ai cũng nói lên được điều cần nói đó trên báo chính
thức[chính thống].
[4], [5] và [6] nói một cách chính xác sự gây hấn, dã man và
ngạo mạn của Trung Quốc. Trong chúng ta không phải ai cũng nói
lên được những điều cần nói đó trên báo chính thức[chính
thống].
[7] Trong khi quan điểm chính thức [chính thống]là Trung Quốc
đã giúp Việt Nam trong chiến tranh 1954-1975 thì ông LVT đã đưa
lên báo chính thức [chính thống]một quan điểm khác, "giới
cầm quyền Trung Quốc lợi dụng cuộc chiến tranh ở Việt Nam
để thủ lợi". Trong chúng ta, không phải ai cũng góp phần đa
dạng hóa các quan điểm trên báo chí chính thức [chính
thống]được như thế.
[8] Ông LVT bác bỏ mệnh đề "miệt thị người Trung Quốc"
trong câu hỏi của PV, ám chỉ rằng vấn đề không phải là
"miệt thị người Trung Quốc" mà là "cảnh giác với giới
chức Trung Quốc".
Như vậy, trong trả lời, ông LVT đã sáng suốt không bị vấp
vào những sự mặc nhiên thừa nhận trong câu hỏi của phóng
viên, đã bác bỏ chúng, đã khẳng định rằng chúng ta không
bài xích Trung Quốc,không cực đoan, và đã bênh vực cho thái
độ của người Việt, eg, "phản ứng tự nhiên của thị
trường một cách công bằng và lành mạnh", "là một tình
cảm bình thường".
Ngoài ra, ông LVT còn nói được lên báo chính thức những sự
thật cần phải nói ([4], [5], [6]), những quan điểm góp phần
đa dạng hóa nền quan điểm của chúng ta ([7]). Mặc dù chúng ta
đã biết những điều này, nhưng nói được lên báo chính
thức [chính thống]cũng là một thành quả. Trong chúng ta, không
phải ai cũng đã làm được điều này.
<h3>Về câu hỏi và trả lời 2</h3>
<strong><em>. Đó là với giới chức, còn với người dân
thường Trung Quốc thì sao?</em></strong>
<em>+ Theo tôi, nhân dân Trung Quốc đã bị giới chức Trung
Quốc tẩy não về Hoàng Sa và Trường Sa [9] đến một mức
độ gây nguy hiểm cho chính Trung Quốc và những người tỉnh
táo ở Trung Quốc đang tìm cách hạ nhiệt thông qua vụ "Hoàng
triều trực tỉnh địa dư toàn đồ" [10] được giới thiệu
trên các phương tiện thông tin đại chúng Trung Quốc vào tháng
7-2012.</em>
<em>Theo tôi, có lẽ chưa chính xác khi cho rằng có sự miệt
thị người Trung Quốc [11]. Người Việt trong tinh thần bao dung
và cùng chung sống hòa bình vẫn sống và làm việc với người
Âu, Mỹ và người Trung Quốc [12]. Tại Việt Nam, quảng cáo
trường học Hoa ngữ và cả phòng khám bệnh vẫn có mặt trên
báo chí, người Hoa vẫn thoải mái đi chùa chiền lễ bái của
mình… Người Việt Nam vẫn cứu ngư dân Trung Quốc gặp nạn;
vẫn treo tranh thủy mặc, đọc thơ Đường các dịp lễ tết,
như mối giao lưu văn hóa xã hội bao năm qua giữa các cộng
đồng dân tộc Việt Nam với nhau [13].</em>
<em>Dẫu vậy, tôi vững tin rằng nhân dân Việt Nam sẵn sàng
đập tan âm mưu bành trướng nhiều kiểu của Trung Quốc [14]
từ thủ đoạn phân hóa nội bộ người Việt Nam đến lấn
chiếm biển đảo, phá hoại kinh tế, kích động sắc tộc cho
đến phá Việt Nam trên trường ngoại giao ASEAN gần đây
[15].</em>
[9] Chưa từng ai nói được trên báo chinh thức [chính
thống]là giới Trung Quốc tẩy não dân của họ.
[10] Tôi không đồng ý với ông LVT là vụ "Hoàng triều trực
tỉnh địa dư toàn đồ" là "những người tỉnh táo ở
Trung Quốc đang tìm cách hạ nhiệt".
[11] Ông LVT bác bỏ mệnh đề "có sự miệt thị người Trung
Quốc". Bác bỏ như thế là đúng và cần thiết.
[12], [13] Ông LVT bác bỏ mệnh đề chúng ta cực đoan với
người Trung Quốc.
[14] Câu này có vẻ như là cách nói hoa mỹ. Theo tôi hiểu thì
ý của ông LVT là người Việt là bao dung và muốn hòa bình
nhưng nếu Trung Quốc muốn bành trướng thì nhân dân Việt sẵn
sàng tự vệ. Chắc ai cũng đồng ý rằng người Việt là bao
dung và muốn hòa bình. Còn cho dù có đồng ý hay không với
điểm "nhân dân Việt Nam sẵn sàng đập tan" thì tôi thiết
nghĩ cũng không có gì phải lên án ông LVT nếu có bất đồng
ý kiến về điểm đó.
[15] Đưa những điều "phân hóa nội bộ người Việt Nam
đến lấn chiếm biển đảo, phá hoại kinh tế, kích động
sắc tộc cho đến phá Việt Nam trên trường ngoại giao ASEAN
gần đây" lên báo chính thức [chính thống]một cách thẳng
thắn là một việc không phải người nào cũng làm được.
Mặc dù chúng ta đã biết những điều này, nhưng nói được
lên báo chính thức [chính thống]cũng là một thành quả.
<h3>Về câu hỏi và trả lời 3</h3>
<strong><em>Quan điểm của ông thế nào về một ám ảnh nước
lớn đè nặng lên Việt Nam?</em></strong>
<em>+ Ở thế hệ chúng tôi, công bằng mà nói, có sự khâm
phục người Trung Quốc cần cù lao động và phát triển kinh
tế, khâm phục trí thức Trung Quốc bảo tồn nền văn hóa của
họ. Việc nhẫn nhịn Trung Quốc đã diễn ra từ ngàn xưa,
khởi đầu từ các triều đại Việt Nam sau mỗi lần đánh tan
quân xâm lược phương Bắc[16]. Nhẫn nhịn để lo cho kế sách
lâu dài của đất nước khác với buông xuôi đầu hàng[17].
Nhưng nếu cho rằng hiện có một nỗi sợ Trung Quốc thì với
quan sát của cá nhân, tôi cho rằng chưa bao giờ có [18]. Giới
làm chính sách có cách ứng xử của họ[19] nhưng tôi tin họ
biết và quý bức thông điệp rằng đại bộ phận người
Việt Nam không sợ Trung Quốc[20].</em>
<em>Người Trung Quốc cũng không thiếu những trí thức như Lý
Lệnh Hoa, Lưu Á Châu đã nhìn thấy được điều khiếm khuyết
của chính nước họ[21]. Không phải tất cả họ đều sẵn
sàng cho một cuộc gây hấn với Việt Nam vốn là một bãi lầy
quân sự, một bãi mìn chính trị mà kẻ gây hấn phải trả
giá cao[22].</em>
<em>Khi có đầy đủ kiến thức, ý chí và ý thức về quan hệ
Việt Nam-Trung Quốc không chỉ từ xưa mà cả thời cận đại
từ 1954 đến nay, người Việt sẽ không còn ở hai thái cực
– một là quá sợ và hai là quá căm giận người Trung Quốc
mà mất khôn, dẫn đến ứng xử theo tinh thần dân tộc cực
đoan [23].</em>
[16], [17] Hai câu này có thể làm cho người đọc nghi vấn ông
LVT. Nếu người đọc đang bức xúc rằng đối sách của CP
Việt Nam là không đủ để bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, mà
họ lại cho rằng ông LVT ví đối sách đó với đối sách ngàn
xưa của Việt Nam nhằm biện minh cho nó, thì họ dễ có phản
ứng mạnh với ông LVT.
[18] "chưa bao giờ có" nghe có vẻ tuyệt đối. Tôi đoán
đó là một cách nói với ý nói người Việt Nam nói chung không
sợ Trung Quốc. Nhưng nếu người đọc đang bức xúc vì họ cho
rằng hiện đang có người Việt Nam nào đó sợ Trung Quốc, và
họ có thể cho rằng ông LVT nói "chưa bao giờ có" là để
che đậy cho những người sợ Trung Quốc này thì họ dễ có
phản ứng mạnh với ông LVT.
[19] Tôi phải nói là tôi không đồng ý với câu này. Cách
ứng xử của giới làm chính sách phải phục vụ ước vọng
của nhân dân và phải có phong cách mà nhân dân mong muốn, và
giới làm chính sách phải trả lời với nhân dân.
[20] Ông LVT nói "đại bộ phận người Việt Nam không sợ
Trung Quốc" có lẽ là chính xác hay ít nhất không có vấn
đề gì , nhưng "tôi tin họ biết và quý bức thông điệp"
thì có thể gây phản ứng mạnh từ những người cho rằng
"Giới làm chính sách " không quý. Giới làm chính sách có
quý hay không là vấn đề của họ, những người khác đánh
giá thế nào là vấn đề của họ, lẽ ra ông LVT không cần
nói là họ quý hay không.
[21] Tôi nghĩ ông LVT đã quá rộng rãi ở đây, hay đang nói
kiểu ngoại giao. Tôi cho rằng Trung Quốc rất thiếu "những
trí thức như Lý Lệnh Hoa, Lưu Á Châu đã nhìn thấy được
điều khiếm khuyết của chính nước họ" hay ít nhất cũng
thiếu những người có thể nói ra những gì là công lý.
[22] Dĩ nhiên là "Không phải tất cả họ đều sẵn sàng cho
một cuộc gây hấn với Việt Nam", nhưng vấn đề không phải
là "tất cả" mà là "bao nhiêu", và "những người đó
có ảnh hưởng gì với chính sách của Trung Quốc". Không
phải tất cả người Đức đều muốn diệt chủng, xâm lăng,
nhưng những điều đó vẫn xảy ra. Vì vậy, dù "không phải
tất cả" thì chúng ta cũng phải đối phó. Và có thể nói là
Trung quốc vẫn đang gây hấn (với hình thức trong chiến lược
của họ và hiện nay hình thức đó chưa phải là chiến tranh
thuần túy).
[23] Câu "Khi có đầy đủ kiến thức, ý chí và ý thức về
quan hệ Việt Nam-Trung Quốc không chỉ từ xưa mà cả thời
cận đại từ 1954 đến nay, người Việt sẽ không còn ở hai
thái cực – một là quá sợ và hai là quá căm giận người
Trung Quốc mà mất khôn, dẫn đến ứng xử theo tinh thần dân
tộc cực đoan" rất dễ bị hiểu là ông LVT cho rằng hiện
nay có người Việt ở hai thái cực "quá sợ" và "quá căm
giận người Trung Quốc mà mất khôn" đó. Cá nhân tôi sẽ
xét câu này trong ngữ cảnh ông LVT đã khẳng định rằng chưa
bao giờ có nỗi sợ Trung Quốc, và tôi sẽ cho rằng đó là
một câu giả định mà ông LVT đã diễn đạt không chính xác.
Tuy nhiên tôi hiểu là người đọc có thể hiểu một cách
khắt khe hơn về câu đó, và nếu ông LVT viết cẩn thận hơn,
chính xác hơn, chặt chẽ hơn, thì sẽ tốt hơn.
<h3>Về câu hỏi và trả lời 4</h3>
<strong><em>. Dù thế nào chăng nữa, Trung Quốc sẽ mãi mãi là
một người hàng xóm của chúng ta, bất chấp họ có thân
thiện hay không. Nếu là ông, ông sẽ lựa chọn thái độ cá
nhân đối với Trung Quốc như thế nào?</em></strong>
<em>+ Khi bàn về những giải pháp hàn gắn quan hệ, theo tôi,
mỗi bên cần tìm những điều tích cực từ phía bên kia đã
làm cho mình để chiêm nghiệm và thực hiện những điều tích
cực trong mối quan hệ. Người Việt Nam với bản tính khoan hòa
đã chủ động làm nhẹ nỗi đau trận đại bại 1979 của Trung
Quốc và sự thảm hại của tội ác "chống lưng" diệt
chủng Khmer Đỏ của họ[24].</em>
<em>Ngược dòng thời gian, tôi nhớ tới hình ảnh Tôn Thất
Thuyết nghĩ về Trung Quốc như một nước bạn có thể giúp
Việt Nam phục quốc chống Tây </em><strong>–</strong><em> hình
ảnh ông ẩn náu ở Trung Quốc và ngày ngày chém đá, nhìn
nước mất vào tay kẻ thù làm xúc động thế hệ chúng tôi.
Những mối giao hảo của các chí sĩ Việt Nam-Trung Quốc trước
và sau cách mạng Tân Hợi vẫn còn đó. Người Việt Nam chia
sẻ nỗi đau của nhân dân Trung Quốc trong vòng lệ thuộc mãi
về sau năm 1949[25].</em>
<em>Thế còn Trung Quốc thì sao? Người Trung Quốc chua xót với
nỗi đau nô lệ của dân tộc mình nhưng tại sao lại để cho
giới cầm quyền thản nhiên ức hiếp, sát hại ngư dân nghèo
Việt Nam, ngụy tạo chứng cứ độc chiếm biển Đông, tuyên
truyền một chiều cho hàng loạt hành động sai quấy, vụng về
trong chính sách bên miệng hố chiến tranh, hống hách trên bàn
hội nghị, cậy tiền trong các mối quan hệ? Chính họ đã
phản lại "văn hóa hài hòa", "cầu đồng tồn dị" do
chính họ đưa ra trước đây không lâu[26].</em>
<em>"Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân"
</em><strong>–</strong><em> Không nên hành xử với kẻ khác điều
mà mình không muốn kẻ khác ứng xử với mình. Họ quên cả
lịch sử lẫn lời dạy của ông thầy nước họ hay sao?
[27]</em>
<em>Câu chuyện ngàn năm qua cho thấy: Bạn hay thù là do nước
lớn Trung Quốc quyết định, nước nhỏ thì chỉ muốn yên
ổn. Nói cách khác, Trung Quốc là một người hàng xóm có khuynh
hướng giàu đổi bạn, có ký ức không bền về lịch sử Trung
Quốc-Việt Nam và từ chối hiểu phẩm giá Việt Nam
</em><strong>–</strong><em> vốn hiếu hòa nhưng thừa tinh thần
bảo vệ đất nước. Việc thiếu ký ức này không phải lỗi
của đại bộ phận nhân dân Trung Quốc.</em>
[24], [25] Ông LVT kể về cách đối xử của Việt Nam với Trung
Quốc để đối chiếu với cách đối xử của Trung Quốc.
[26], [27] Ông LVT lên án cách đối xử bá quyền của Trung
Quốc đối với Việt Nam, và trách ""Kỷ sở bất dục, vật
thi ư nhân" – Không nên hành xử với kẻ khác điều mà mình
không muốn kẻ khác ứng xử với mình. Họ quên cả lịch sử
lẫn lời dạy của ông thầy nước họ hay sao?" Khó có thể
không tán thành những lời lên án này của ông LVT cho Trung
Quốc. Những lời phê phán thẳng thắn như thế cũng ít khi
xuất hiện trên báo chính thức [chính thống]. Điều đáng
tiếc là người nói điều đó trên báo chí chính thức [chính
thống]lại bị chỉ trích nặng nề.
<h3>Về câu hỏi và trả lời 5</h3>
<strong><em>. Về việc Trung Quốc chiếm đảo Trường Sa, ông
nghĩ sao?</em></strong>
<em>+TS Trần Vinh Dự có lần viết rằng Việt Nam – với tư
cách là một quốc gia tồn tại – vẫn sẽ mãi tuyên bố chủ
quyền tại Hoàng Sa và Trường Sa [28]. Xin bổ sung: Việt Nam đã
từng mất nước hàng ngàn năm và trong các cuộc chiến vẫn
thường tạm rút ra khỏi thủ đô nhưng… những gì của Việt
Nam theo sử sách và luật pháp quốc tế thì Việt Nam vẫn sẽ
khôi phục lại, vẫn mãi là của Việt Nam[29]. Dĩ nhiên, trong
câu chuyện này, không thể chỉ nói suông mà mỗi người Việt
Nam phải hành động cụ thể để bảo vệ và khôi phục chủ
quyền này như cha ông Việt Nam đã làm hàng ngàn năm
nay[30].</em>
<em>Chúng ta phải ôn hòa và kiên trì sử dụng Công ước LHQ
về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và Tuyên bố về ứng xử của
các bên tại biển Đông (DOC) cũng như những chứng cứ chủ
quyền về Trường Sa – Hoàng Sa từ trước đây, tạo nên cách
thức chủ đạo để bảo vệ biển Đông và các đảo Việt
Nam; thu thập đầy đủ chứng cứ pháp lý để khi cần Việt
Nam sẽ có thể đấu tranh pháp lý với Trung Quốc trên mặt
trận pháp lý quốc tế[31].</em>
<em>Bên cạnh đó, việc cần làm là ghi lại hình ảnh những
hành vi xâm lấn để đề phòng Trung Quốc tạo cớ leo thang và
chuẩn bị đầy đủ sức mạnh vũ trang để đáp trả khi bị
tấn công và thông báo cho dư luận quốc tế[32].</em>
<em>"Ứng xử tương xứng với phẩm giá, điều mà Thủ
tướng Nhật nói với dân, là một kinh nghiệm tốt" [33].</em>
[28], [29] Có hai cách để hiểu hai câu này. Một là ông LVT
muốn nói Việt Nam sẽ không bao giờ bỏ rơi Hoàng Sa, Trường
Sa cho nằm dưới gót giày đinh quân Trung Quốc. Hai là ông LVT
muốn nói cứ bỏ mặc Hoàng Sa, Trường Sa cho nằm dưới gót
giày đinh quân Trung Quốc cũng chẳng sao <strong>–</strong> sau
ngàn năm lấy lại cũng được. Tôi thấy cách hiểu thứ nhất
là chính xác hơn, nhất là nếu xét ông LVT đã làm gì trong
những năm qua.
[30] Câu này là hoàn toàn đúng: không thể chỉ nói suông mà
mỗi người Việt Nam phải hành động cụ thể để bảo vệ
và khôi phục chủ quyền này như cha ông Việt Nam đã làm hàng
ngàn năm nay. Câu này cũng bác bỏ cách hiểu thứ nhì về
[28][29].
[31] Đề nghị "kiên trì sử dụng Công ước LHQ về Luật
Biển năm 1982 (UNCLOS) và Tuyên bố về ứng xử của các bên
tại biển Đông (DOC) cũng như những chứng cứ chủ quyền về
Trường Sa – Hoàng Sa từ trước đây, tạo nên cách thức chủ
đạo để bảo vệ biển Đông và các đảo Việt Nam; thu thập
đầy đủ chứng cứ pháp lý để khi cần Việt Nam sẽ có thể
đấu tranh pháp lý với Trung Quốc trên mặt trận pháp lý quốc
tế" là hợp lý. Tôi có thể đi xa hơn và cho rằng Việt Nam
nên công khai đề nghị Trung Quốc ra Tòa án quốc tế, nhưng có
lẽ nhiều người cũng đồng ý rằng đoạn tôi trích cũng là
hợp lý.
Câu "Chúng ta phải ôn hòa và kiên trì sử dụng Công ước
LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)" có từ "ôn hòa".
Trước sự gây gấn của Trung Quốc, đề nghị chúng ta phải
ôn hòa có thể gây phản cảm. Nhưng có lẽ ông LVT có quyền
đề nghị ôn hòa, và người khác có quyền đề nghị không ôn
hòa, mà không cần phải đả kích nhau nặng lời. Và cũng còn
tùy mỗi người định nghĩa thế nào là "ôn hòa".
[32] Trả lời đó là hợp lý, và trong đó "chuẩn bị đầy
đủ sức mạnh vũ trang để đáp trả khi bị tấn công" cũng
nói lên phần nào về từ "ôn hòa" trong câu trước. Đề
nghị ôn hòa nhưng phải sẵn sàng đáp trả vũ trang khi bị
tấn công, không phải là đề nghị Việt Nam nên nhu nhược.
[33] Câu này ở đây và nằm trong ngoặc kép có vẻ lãng xẹt.
Theo tôi hiểu thì nó là kết quả của sự biên tập vụng về.
Tuy nhiên, khái niệm hay cả đề nghị "<em>Ứng xử tương
xứng với phẩm giá</em>" không có gì sai nói chung hay trong
bối cảnh hiện nay. Như ông LVT đã nói, người Việt Nam không
sợ Trung Quốc – đó là một phẩm giá. Quyết liệt bảo vệ
chủ quyền trước xâm lăng từ phương Bắc là một phẩm giá
được đề cao cho mọi người từ lãnh đạo đến người dân
(eg, những người dân như Hai bà Trưng, Bà Triệu, Phạm Ngũ
Lão, Lê Lợi, Trương Công Định), một phẩm giá mà thế giới
cho là rất đặc trưng về dân tộc Việt Nam. Ứng xử tương
ứng với những phẩm giá đó là điều cần thiết cho mọi
người từ lãnh đạo đến người dân.
<center>* * *</center>
Trong bài viết này, tôi đã cố gắng phân tích bài phỏng vấn
ông LVT một cách khách quan, tính đến bối cảnh của đất
nước, và thấy rằng:
<ul> <li>Bài phỏng vấn có những điểm tích cực và đã nói
được lên báo chính thức [chính thống] một số điều tuy
nhiều người biết nhưng ít ai đã đưa được lên báo chính
thức [chính thống].</li> <li>Bài phỏng vấn cũng có một số
điểm chưa cẩn thận đủ, chưa tính đủ đến các cách hiểu
khác nhau của người đọc hay các ấn tượng khác nhau mà
người đọc có thể có.</li> <li>Nhưng điều quan trọng là cái
khung [nhan đề] của nó là không phù hợp cho bối cảnh.</li>
</ul> Người đọc sẽ tự đánh giá những điểm khách quan hay
không khách quan trong phân tích của tôi. Để công bằng, tôi
xác nhận rằng tôi và ông Lê Vĩnh Trương là cùng trong Quỹ
Nghiên cứu Biển Đông.
<strong>D.D.H.</strong>
Tác giả gửi trực tiếp cho <em>BVN</em>
_________________________________
* Tác giả Dương Danh Huy là thành viên Quỹ Nghiên cứu Biển
Đông.
** Bài liên quan: + <a title="Lời bình của trang Ba Sàm trong mục
điểm Tin Chủ nhật, 4/11/2012: Hỡi các em thanh niên liều mình
… yêu nước, hãy nghe lời khuyên của ông TS Lê Vĩnh Trương,
thành viên của Quỹ nghiên cứu Biển Đông, vốn lâu nay gần
như im tiếng. Xin thưa với ông tiến sỹ, nếu không có sự
khuất tất, nhu nhược với kẻ thù, coi thường, trấn áp nhân
dân và giới trẻ yêu nước, thì liệu có xảy ra thứ gọi là
"cực đoan" mà ông tưởng tượng ra không? Khi ngay chính ông
đã quá dễ dãi với nhận định của mình, thì người ta cũng
sẽ rất dễ nhận xét về ông: Hèn hạ! Phải gợi ý với ông
điều đó bởi trong bài trả lời phỏng vấn, ông đưa ra
những lý sự rất con nít, dụ khị độc giả kiểu dỗ trẻ
con ăn cứt gà sáp, thậm chí tỏ ra ngô nghê hết sức với
những lời lẽ sáo rỗng đến kỳ lạ. Bổ sung lời bình
tiếp, Tin thứ Hai, 5/11/2012 (mời đọc cuối bài). Bổ sung lời
bình tiếp, Tin thứ Ba, 6/11/2012 (mời đọc cuối bài)."
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/11/04/1347-ts-le-vinh-truong-khong-nen-cuc-doan-doi-voi-trung-quoc/"
target="_blank" rel="bookmark">1347. TS Lê Vĩnh Trương: Không nên cực
đoan đối với Trung Quốc</a>. Lời bình của trang Ba Sàm: + <a
title="Tin Chủ Nhật, 04-11-2012"
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/11/04/tin-chu-nhat-04-11-2012/"
target="_blank">Tin Chủ nhật, 4/11/2012</a>; + <a title="Tin thứ Hai,
05-11-2012"
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/11/05/tin-thu-hai-05-11-2012/"
target="_blank">Tin thứ Hai, 5/11/2012</a>; + <a title="Tin thứ Ba,
06-11-2012"
href="https://anhbasam.wordpress.com/2012/11/06/tin-thu-ba-06-11-2012/"
target="_blank">Tin thứ Ba, 6/11/2012</a>.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121110/duong-danh-duy-ve-bai-phong-van-ong-le-vinh-truong-tren-bao-phap-luat-tphcm-4112012),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét