Là một trong số 72 nhân sĩ trí thức đã ký tên vào Bản kiến
nghị về Sửa đổi Hiến Pháp 1992 mà sau đó "được" TBT
ĐCS VN Nguyễn Phú Trọng đánh giá là "suy thoái về chính
trị, tư tưởng và đạo đức…"[1] nên hiện nay tôi không
mấy tin tưởng vào thái độ thực sự cầu thị để lắng
nghe ý kiến từ nhân dân của các vị lãnh đạo.
Trước tôi cũng đã có hàng trăm thậm chí hàng ngàn ý kiến
tâm huyết của rất nhiều đảng viên lão thành, quần chúng
yêu nước nhưng kết quả dường như rất nhỏ nhoi. Nhìn chung
những người góp ý phản biện đều gặp thái độ ghẻ lạnh,
thậm chí bị trù dập từ các cơ quan công quyền. Nhiều
người còn bị chụp cho cái mũ "tự diễn biến", "lợi
dụng các quyền tự do dân chủ để tuyên truyền chống phá
Nhà nước.." nên một số đã quyết định ra khỏi Đảng vì
thấy niềm tin của mình vào Đảng do Hồ Chí Minh sáng lập đã
bị phản bội.[2]
Xét diễn biến tương quan một bên là nhà cầm quyền ngày một
làm ngơ, thậm chi sẵn sàng dùng vũ lực và nhà tù, kể cả
các biện pháp "phi truyền thống" như dùng xã hội đen trái
pháp luật, dùng đội ngũ dư luận viên bôi nhọ, bóp méo,
chụp mũ, đe dọa v.v… để đàn áp mọi ý kiến đóng góp
mang tính chất ôn hòa và bất bạo động, bất kể là hợp
với ý nguyện của nhiều tầng lớp dân cư và một bên kia là
đại đa số quần chúng tuy ngoài mặt tỏ ra thụ động về
chính trị, chỉ tập trung vào mưu sinh nhưng khi có dịp thì
vẫn thể hiện tâm tư, tình cảm yêu nước và thái độ thật
của mình (ví dụ như việc hàng triệu người tiếc thương
tiễn đưa Đại tướng Võ Nguyên Giáp) thì khả năng bùng nổ
xã hội ở Việt nam là một thực tế đang đến gần khi mà
hoàn cảnh chính trị- xã hội và kinh tế lâm vào khủng hoảng.
Nếu là người yêu nước thì không ai muốn xã hội hỗn loạn,
đổ máu và chia rẽ vì những khác biệt về chính trị, hệ tư
tưởng và hoàn cảnh giàu nghèo quá chênh lệch.
Nếu là người biết lo xa và cầu thị thì phải vượt lên sự
cám dỗ của quyền lực và cạm bẫy của quyền lợi vật
chất trước mắt đối với bản thân và phe nhóm của mình
để mưu tính một tương lai lâu dài cho sự thịnh vượng của
đất nước và dân tộc.
E rằng những lực lượng tử tế trong ĐCS và nhân dân chưa
liên kết được với nhau để ngăn chặn quá trình hoại tử
đang gặm nhấm cơ thể dân tộc và đất nước chúng ta.
Tuy vậy vẫn cần có một thái độ tỉnh táo, dũng cảm và
lạc quan đối với tiền đồ của dân tộc để tìm lối ra
khỏi tình trạng khó khăn hiện nay.
Vậy lối ra ở đâu? Xin mạnh dạn trình bày quan điểm cá
nhân của tôi về vấn đề này.
<h2>I. Phải tiến hành cải cách toàn diện thể chế chính
trị</h2>
<span class="underlined-text">(a) Về mặt tư tưởng:</span> Đảng
cầm quyền hãy lấy tư tưởng và giá trị DÂN TỘC làm nền
tảng chủ đạo của mình. Những giá trị nhân văn của CNXH
mang hình thức cụ thể, dễ cảm nhận như chế độ an sinh xã
hội, y tế, giáo dục, trợ giúp nhóm người thiệt thòi, dễ
tổn thương v.v… vẫn cần được THỰC HÀNH một cách ưu
tiên và có hệ thống qua các chủ trương, chính sách của Nhà
nước nhưng không nên chỉ bằng cách hô khẩu hiệu rỗng
tuếch về chủ nghĩa Mác- Lê nin, định hướng CNXH rất mơ
hồ, chung chung và xa vời như hiện nay khiến quần chúng thấy
nhàm chán, vô cảm thậm chí phản cảm. Xin nhớ rằng ở
nhiều nước tư bản (đặc biệt là Bắc Âu, Úc) các chế độ
an sinh ngày nay còn mang tính XHCN hơn ta nhiều lần ví dụ như
trợ cấp thất nghiệp, sinh con, giáo dục miễn phí …
<span class="underlined-text">(b) Về nguyên tắc tổ chức của
đảng cầm quyền:</span> Nguyên tắc "Tập trung, dân chủ" có
lẽ phù hợp với thời chiến hơn thời bình cần được điều
chỉnh lại. Các xã hội văn minh hiện nay trong thời bình đều
đi lên với nguyên tắc "Dân chủ, tập trung".[3] Điều này rất
quan trọng vì nó liên quan trực tiếp tới quá trình tiến hóa
của đảng và rộng ra là của cả xã hội.
<span class="underlined-text">(c) Về việc tinh giản bộ máy đảng
và các cơ quan hành chính:</span> Việt nam đã và đang hội nhập
Quốc tế nên hàng hóa và dịch vụ của ta phải TỐT và RẺ
thì mới thắng được trong cạnh tranh khốc liệt. Hiện nay
chúng ta phải chi tiền ngân sách để duy trì đồng thời 03 bộ
máy : các cơ quan Đảng, Chính quyền và các Tổ chức chính
trị- xã hội là cánh tay nối dài của Đảng. Các nước quanh
ta (trừ TQ, nhưng TQ có tiềm lực khác ta nhiều !) không có
thực tiễn này nên nhìn chung hàng hóa của họ có chi phí thấp
hơn. (Ví dụ như đường mía và nhiều mặt hàng tiêu dùng VN
đắt hơn Thái Lan từ 10- 35% theo quan sát của cá nhân tôi).
Trong bối cảnh năng suất lao động của VN thấp và trang bị
công nghệ thua kém thì hiện trạng bội chi ngân sách sẽ dẫn
đến kiệt quệ kinh tế và thua ngay trên sân nhà khi hội nhập.
Quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước nhất thiết
phải đi đôi với việc tinh giản bộ máy ăn lương từ ngân
sách và xã hội hóa một số dịch vụ công mà Nhà nước đang
" bao sân" hiện nay. Do Nhà nước "ôm" quá nhiều doanh
nghiệp nên bộ máy hành chính có chức năng quản lý, điều
hành và thực hiện các giao dịch thị trường cho khối doanh
nghiệp đó càng ngày càng "phình" ra theo sự phát triển kinh
doanh và tính phức tạp của quá trình toàn cầu hóa. Ngoài ra
cũng do Nhà nước đảm đương quá nhiều loại hình dịch vụ
công nên cùng với sự phát triển của xã hội mà bộ máy hành
chính vẫn tiếp tục "phì đại" mà vẫn quan liêu, không đi
sát thực tiễn, hiệu năng thấp.
Trong nền kinh tế các nước phát triển thì khu vực giao dịch
phục vụ thị trường tạo ra tới hơn 50% GDP và có hơn 40%
lực lượng lao động làm việc ở đây. Chưa có số liệu
chính xác nhưng ở VN cũng như Liên Xô trước đây lực lượng
này chắc không vượt quá con số 10%.
Do vậy định hướng quan trọng phục vụ sự nghiệp cải cách
thể chế là PHÁT TRIỂN KHU VỰC GIAO DỊCH PHỤC VỤ THỊ
TRƯỜNG (có vai trò như một dạng HẠ TẦNG CƠ SỞ MỀM của
nền kinh tế) theo những chuẩn mực và kinh nghiệm thành công
của nhưng quốc gia đi trước[4] và điều chuyển một bộ
phận nhân sự, là gánh nặng cho ngân sách từ các cơ quan
Đảng, Chính quyền và Tổ chức chính trị- xã hội sang phát
triển khu vực này. Như vậy nguồn sống của lực lượng nhân
sự được điều chuyển (tất nhiên cần đào tạo lại phù
hợp) vẫn được bảo đảm, thậm chí được cải thiện đáng
kể, gánh nặng ngân sách được giảm nhẹ, hoạt động của
thị trường được hỗ trợ tốt hơn khiến năng suất lao
động xã hội tăng cao.
Nếu nhận thức được vấn đề này thì chúng ta sẽ vượt qua
tâm lý e ngại cho rằng cải cách thể chế chính trị sẽ dẫn
đến thất nghiệp (hay mất cuốn sổ hưu như lời một vị
đại tá tuyên huấn đã phát biểu trước hàng ngàn cử tọa
gần đây) hoặc kém thu nhập đối với bộ máy nhân sự trong
các tổ chức Đảng, chính quyền và Tổ chức Chính trị- xã
hội các cấp. Làm được như vậy Đảng sẽ kiện toàn tổ
chức theo nguyên tắc tinh giản số lượng nhưng nâng cao hiệu
năng lãnh đạo, tránh được căn bệnh trì trệ, quan liêu dẫn
đến mất sức chiến đấu. ĐCS Liên Xô đã thất bại khi
tiến hành công cuộc Cải tổ - Perestroika một phần vì đã
không đánh giá đúng vai trò tối quan trọng của khu vực giao
dịch phục vụ thị trường trong quá trình chuyển đổi và
cải cách thể chế.[5]
Xét cho đến cùng thì quy luật muôn thưở "hạ tầng cơ sở
và thượng tầng kiến trúc phải phát triển hài hòa" là
điều cần quan tâm đặc biệt hiện nay.
<span class="underlined-text">(d) Hòa hợp dân tộc:</span> Đất
nước chỉ có thể đi lên vững mạnh, đầy sinh lực và tự
tin khi thực hiện được hòa giải và hòa hợp dân tộc. Một
khi " bên thắng cuộc" vẫn áp đặt toàn xã hội phải chấp
nhận một chủ thuyết hay hệ tư tưởng,thậm chí một tổ
chức chính trị duy nhất là chủ đạo thì không thể có
được sự hòa hợp dân tộc.
Đành rằng sự lãnh đạo của một đảng chính trị là quan
trọng để đảm bảo sự thống nhất trong hoạt động mọi
mặt xã hội nhưng uy tín của đảng lãnh đạo phải được
khẳng định qua ý nguyện người dân một cách công khai, minh
bạch và tự do. Chỉ khi đó mọi sự khác biệt về chính
kiến, giai tầng xã hội v.v… mới không dẫn đến mâu thuẫn
xung đột gây rạn nứt cộng đồng dân tộc. Phải biến sự
đa dạng, khác biệt thành sức mạnh.
<span class="underlined-text">(e) Bảo đảm quyền tự do và dân
chủ trong sự tôn trọng Luật pháp:</span> Trước hết cần
bắt đầu từ thực hiện dân chủ thực sự trong Đảng vì
hiện Đảng là lực lượng lãnh đạo trong xã hội nên chưa có
dân chủ trong Đảng thì đừng nói đến dân chủ trong xã hội.
Cần đưa nguyên tắc "Dân chủ tập trung" vào thực tiễn sinh
hoạt Đảng, đặc biệt là công tác nhân sự và đánh giá
định kỳ uy tín cũng như kết quả hoạt động của các cấp
lãnh đạo Đảng. Chức vụ TBT nên được bầu trực tiếp trên
đại hội và có số dư các ứng viên vận động tranh cử
công khai. Nên áp dụng thực tiễn thay đổi giữa nhiệm kỳ
những ai không hoàn thành nhiệm vụ, uy tín thấp vào sinh hoạt
Đảng.
Nên hạn chế tối đa tiến tới từ bỏ quy định về phân bổ
theo vùng, miền các chức danh lãnh đạo cao cấp trong Đảng và
hãy chọn người xứng đáng theo đúng phẩm chất và tài năng.
Đây sẽ là một việc rất khó làm khi tư duy tiểu nông còn
khá nặng hiện nay.
Hãy bắt đầu bằng việc thực hiện có giám sát và giải
trình minh bạch tất cả những điều khoản về tự do chính
trị và nhân quyền mà Việt nam đã ký kết với Quốc tế,
đồng thời với việc thi hành nghiêm túc các điều khoản của
Hiến pháp Việt nam bởi các cơ quan công quyền. Ở đây rõ
ràng về mặt thể chế chúng ta còn thiếu Tòa Bảo Hiến và
Luật về Đảng và các Tổ chức chính trị- xã hội.
Có ý kiến phản biện cho rằng Đảng đang ở trên Hiến pháp
vì HP chỉ là cụ thể hóa Cương lĩnh của Đảng! Nếu thực
vậy người dân sẽ không bao giờ tôn trọng HP vì HP chưa phải
là cái cao nhất vì Đảng còn ở vị thế cao hơn.
Trong tâm thức và cách nhìn nhận của người dân thì Đảng
đối với dân thường lại là những con người cụ thể bằng
xương bằng thịt với cả ưu lẫn khuyết, thậm chí ở một
bộ phận không nhỏ đảng viên biến chất thì khuyết còn
nhiều hơn ưu như câu nói trong dân gian "anh /chị ấy tuy là
đảng viên nhưng mà tốt!!!".
Khi thiếu tinh thần thượng tôn Pháp Luật thì rường cột
Quốc gia không thể vững bền, mọi chính sách dù có hay mấy
cũng khó được thực thi nghiêm túc, bền vững. Đó là cái
họa lâu dài cho mọi thể chế chính trị.
<span class="underlined-text">(f) Xây dựng và củng cố xã hội dân
sự - XHDS:</span> Về bản chất XHDS là "khoảng đệm" hay
không gian trung lập giữa Nhà nước và nhân dân nên chỉ khi
nào phục vụ mục đích dân sinh và phi chính trị thì XHDS mới
thực sự phát huy chức năng vốn có của nó.
Ở Việt Nam XHDS đang bị chính trị hóa bởi cả hai phía –
Nhà nước thì quản lý chặt chẽ một hệ thống các Hội và
Hiệp Hội nhằm thực hiện các nhiệm vụ chính trị đề ra,
trong khi đó phong trào tự phát trong dân thành lập các tổ
chức như Diễn đàn XHDS, Hội các bloger, Hội Dân oan v.v… nhìn
chung cũng mang nặng màu sắc chính trị và bầu không khí chung
là nghi kỵ và đối đầu nhau một cách không đáng có.
Chính vì vậy cần một nhãn quan và cách hành xử đúng với
bản chất vốn cần có của XHDS ở Việt nam. Và để được
như vậy điều đầu tiên là phải thông qua Luật về Lập Hội
và cơ chế đối thoại cởi mở giữa Nhà nước với các tổ
chức XHDS để cùng chung sức giải tỏa những vấn đề DÂN
SINH vốn đa dạng và gây nhiều bức xúc mà một mình Nhà
nước không dễ gì đảm đương được chu đáo.
<h2>II. Phải định vị đúng vị trí của Việt Nam trong bối
cảnh Quốc tế hiện nay</h2>
Một sự thật rõ như ban ngày là mọi quốc gia hay nhóm
quốc gia khi tiến hành hợp tác, liên minh ngày nay đều đặt
quyền lợi dân tộc lên hàng đầu, tức là cao hơn bất kỳ
một hệ tư tưởng hay triết học nào. Ngay các quốc gia theo
Hồi giáo cũng vậy, họ tuy tôn trọng những quy định về
Đạo đức Hồi giáo nhưng quyền lợi của Quốc gia và Dân
tộc là những phạm trù độc lập.
Trong một thế giới như vậy, với di sản lịch sử và vị trí
địa lý hiện nay có lẽ thái độ khôn ngoan và mềm dẻo của
Việt Nam là thực thi một chính sách quốc tế TRUNG LẬP trong
một khối ASEAN TRUNG LẬP.
Luôn tuyên bố hùng hồn về nền móng tư tưởng Mác- Lê và
đồng minh với Trung Quốc không giúp Việt Nam thoát khỏi sự
xâm lấn kinh tế và thôn tính Biển Đông của " người đ/c 4
tốt, 16 chữ vàng" Phương Bắc.
Nga là đồng minh cũ cũng lấy chủ nghĩa dân tộc Nga vĩ đại
làm điểm tựa cho mọi cải cách hiện nay và Hoa Kỳ, Châu Âu
cùng Nhật, Hàn v.v… đến với ta không phải vì ta có CNXH hay
Mác- lê !
Chính vì nằm giữa những giao thoa ảnh hưởng kinh tế, chính
trị và quân sự của các siêu cường thế giới nên giữ
được vị thế TRUNG LẬP như một vùng đệm hòa bình là vị
thế tốt nhất mà nước ta cần hướng đến. Bài học gần
đây của Ucraina cần được Việt Nam mổ xẻ kỹ lưỡng và
rút ra những kết luận thực tế.
Mâu thuẫn kinh tế, chính trị và quân sự giữa Hoa Kỳ- Nga-
Trung Quốc- Nhật Bản sẽ gia tăng trong tương lai không xa khi mà
vai trò của TQ và Nga ngày một gia tăng đòi hỏi phải vẽ lại
bản đồ thế giới và sửa lại Luật chơi quốc tế. Việt Nam
phải tránh những hiểm họa của những cú va chạm " trâu bò
húc nhau" này và cố gắng đóng vai trò trung lập của người
kiến tạo hòa bình.
<h2>III. Phải dựa vào nhân dân yêu nước của mình mà làm
cuộc Đổi mới 2 nhằm phục hưng dân tộc</h2>
Đã có nhiều ý kiến tâm huyết đầy trí tuệ của nhiều
đảng viên và quần chúng đóng góp nhằm thúc đẩy dân chủ,
xây dựng kinh tế, quốc phòng, văn hóa- xã hội trong thời kỳ
mới. Tuy nhiên những tiếng nói đó dường như đang rơi vào
hư không. Có ý kiến cho rằng trí tuệ và bản lĩnh chính trị
của lãnh đạo ngày nay kém các thế hệ đàn anh, nhiều ý
kiến lại cho rằng họ biết cả nhưng đều bị các nhóm lợi
ích (đúng hơn là các nhóm trục lợi) chi phối nên chỉ làm
theo chỉ đạo của nhóm lợi ích thôi.
Bên Trung Quốc cũng đang diễn ra tình trạng tương tự mà nhà
nghiên cứu Lý Thành đã tổng kết thành 3 xu hướng chính:
- Đảng yếu nhưng các phe phái mạnh
- Chính phủ yếu nhưng các nhóm lợi ích mạnh
- Đảng yếu (một cách tương đối) nếu so với sự
lớn mạnh về mọi mặt của đất nước và trình độ dân
trí tăng cao.[6]
Từ đây có thể rút ra được kết luận rằng vai trò của
nhân dân trong một xã hội ngày một giàu có, phát triển và
đòi hỏi cao về dân chủ đang ngày một gia tăng. Do vậy,
đường lối thông minh và nhìn xa phải là phát triển dân chủ
để động viên sức mạnh toàn dân, qua đó giữ được ổn
định xã hội, tạo phồn vinh và chiếm được lòng tin vào vai
trò lãnh đạo của đảng cầm quyền.
Có lẽ đó sẽ là tiền đề cho công cuộc Đổi mới 2.
Hành động ngược lại, e rằng hậu quả sẽ rất xấu.
Thăng long-HN, 19/3/2014
Phạm Gia Minh
_________________
[1]
http://www.tinmoi.vn/lienquan/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tham-va-lam-viec-tai-vinh-phuc-1221133.html
[2]
http://boxitvn.blogspot.com/2014/02/loi-chia-tay-voi-ang-cong-san-viet-nam.html
[3] http://www.viet-studies.info/kinhte/PhamGiaMinh_BanVeLyThanh.htm
[4] http://www.viet-studies.info/kinhte/PGMinh_TanManPhanIII.htm
[5] http://www.viet-studies.info/kinhte/PGMinh_TanManPhanI.htm
[6] http://viet-studies.info/kinhte/201226_LyThanh.pdf
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140506/pham-gia-minh-nhung-uoc-vong-cua-mot-nguoi-dan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét