Thành Nguyễn - Tôi có một giấc mơ: "Việt Nam quật khởi hòa bình"

<h2>Quan sát từ những sự kiện tiêu cực</h2>

Gần đây có xảy ra rất nhiều hiện tượng tiêu cực do một
số thành phần xấu người Việt gây ra ở Nhật xin kể ra đây
một số trường hợp điển hình

<div class="special_quote"><strong>Tin liên quan:</strong>

<ul>
<li><a
href="http://dantri.com.vn/the-gioi/7-nguoi-viet-bi-bat-vi-chem-hoi-dong-mot-du-hoc-sinh-tai-nhat-803860.htm">7
người Việt bị bắt vì chém hội đồng một du học sinh tại
Nhật</a></li>
<li><a
href="http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nu-tiep-vien-vietnam-airlines-bi-bat-o-nhat-2968565.htm">Cảnh
sát Nhật phá được đường dây ăn cắp có cả tiếp viên
Vietnam Airline</a></li>
</ul></div>

Cùng với những sự kiện này là một loạt các biển cảnh báo
ăn cắp ăn trộm bằng tiếng Việt xuất hiện ở nhiều nước
được mọi người chia sẻ qua mạng. Điều này làm cho rất
nhiều người trong nước cũng như ngoài nước cảm thấy xấu
hổ. Tôi được thấy trong những comment trên các trang báo
mạng, cũng như trên group cộng đồng Việt Nhật do mình làm
Admin có những câu than phiền thế này "Bách nhục", "Nhục
toàn tập", "Không còn gì để nói", "Giờ khi có người
hỏi đến từ đâu không biết phải trả lời thế nào". Đó
mới chỉ là những điều dễ nghe nhất, còn nhiều từ ngữ
khác nặng nề hơn và cả lời lẽ tục tữu xin không trích
dẫn ra ở đây. Liền theo đó một loạt các bài share về
"kinh nghiệm xấu hổ vì là người Việt Nam" về những
điều đích thân các bạn đã chứng kiến người Việt đã làm
trên đất Nhật. Bức tranh toàn cảnh nói chung là rất ảm
đạm, mọi người cùng thấy bi quan, tuy nhiên tôi muốn các
bạn thử nhìn vào một bức tranh khác,

<h2>Thái cực đồ</h2>

Hình minh họa cho bài viết này được được gọi là thái cực
đồ (hình đồ họa về thái cực), đã được cách điệu hóa
đi với hình ảnh hai con cá trắng và đen quấn lấy nhau. Về
thái cực đồ có lẽ cũng nhiều người biết nhưng tôi vẫn
xin giải thích lại

Thái cực là nguyên lý vận động vừa thống nhất vừa đối
lập tồn tại song song với nhau của hai yếu tố gọi là Âm và
Dương, thái cực đồ là sự mô tả trực quan hóa sự vận
động trong thống nhất và đối lập này, Âm Dương chính là
cơ cấu của sự biến hóa không ngừng: Chúng nương tựa lẫn
nhau mà hình thành phát triển, hai mặt Âm và Dương luôn luôn
trong chu trình tuần hoàn ảnh hưởng tác động qua lại, vừa
thúc đẩy vừa ức chế kiềm hãm lẫn nhau.

Thái cực đồ mô tả những nguyên lý căn bản nhất của vũ
trụ nên mọi sự vật hiện tượng trong đời sống tự nhiên
và xã hội đều chịu sự chi phối của nó, tuân theo những quy
luật của nó. Và trong số những quy luật ấy có cả quy luật
nhận thức của con người nữa. Đối với quy luật mà nói, khi
nào ta nắm bắt được nó, dùng nó làm cộng cụ để quan sát
và điều chỉnh hành vi của mình thì chúng ta có nhận thức
đắn và hành động đúng dẫn tới thành công, ngược lại thì
dẫn tới nhận thức sai lầm và dẫn tới những hành động
không mang lại hiểu quả gì để thay đổi cải thiện cuộc
sống mà thậm chí còn gây ra thất bại kéo lùi chất lượng
cuộc sống của chúng ta xuống.

Sử dụng mô hình thái cực đồ làm cơ sở cho thế giới quan
của mình chính là tiền đề cho sự nhận thức và đánh giá
đúng đắn những gì đang diễn ra và có hành động phù hợp
tương xứng với nó. Chúng ta cần lồng ghép bức tranh này vào
các bức tranh khác mà chúng ta quan sát được, sẽ có thấy
được nhiều điều sáng tỏ trong nhận thức và trong quan niệm
của mình.

Hình ảnh trừu tương Âm cõng Dương, Dương cõng Âm đó được
vẽ như hình hai con cá trắng đen quấn lấy nhau, cá trắng mắt
đen và cá đen mắt trắng biểu thị là trong âm có dương và
trong dương có âm.

Trong đời sống cá nhân và xã hội thì nguyên lý này biểu
hiện ra qua những kinh nghiệm đã được đúc kết như "trong
cái phúc luôn có cái họa, trong họa luôn tiềm ẩn cái phúc".
Trong cứ một hoàn cảnh tiêu cực nào, tình huống tiêu cực
nào cũng có những yếu tố tích cực và ngược lại.

Và bản thân tôi sử dụng thái cực đồ làm nền tảng cho
thế giới quan của mình nên khi nhìn sự việc bao giờ tôi cố
gắng tìm cách ra yếu tố tích cực trong bối cảnh đầy rẫy
tiêu cực đó để làm sao sử dụng tình huống và hoàn cảnh
theo hướng có lợi nhất.

<h2>'Facts' và 'Issues'</h2>

Qua tiếp xúc với những người phương Tây mà mình biết, quan
sát họ một thời gian tôi nhận thấy rằng trong văn hóa
phương Tây để lại dấu ấn trong tư duy và cách làm của họ
một sự phân biệt rất rõ hai khái niệm 'Issue' (vấn đề, sự
cố) và 'Fact' (Sự kiện thực tế). Cái gì là Fact thì người
ta sẽ chấp nhận nó rồi tìm cách hành động sao cho có lợi
nhất từ nó còn cái gì là Issue thì người ta sẽ tìm cách
khắc phục để sửa nó.

Ví dụ nhà bạn có cái Tivi bị hỏng thì nó là một Issue,
việc bạn cần làm là sửa cho nó trở lại trạng thái bình
thường. Còn trong một trận chiến mà bị thiệt hại 2 tiểu
đoàn thì việc đó gọi là Fact, những người đã chết không
thể nào mà sống lại được, nó không thể sửa chữa được
điều đó vì nó là quá khứ rồi nên nó là Fact, chúng ta chỉ
có thể chấp nhận nó mà thôi, điều vị tư lệnh sư đoàn
cần làm là đưa ra phương án hành động tiếp theo sao cho có
lợi nhất cho quân đội.

Nói ví dụ thì dễ hiểu như vậy nhưng trong thực tế thì
chúng ta lại không phân biệt được đâu là Fact và đâu là
Issue. Nhất là người Việt Nam duy cảm lại hay bám giữ vào
quá khứ, nhiều khi cứ cố gắng làm những cái mà không thể
thay đổi được nữa rồi, thi trượt đại học rồi không
chấp nhận sự thật khó nuốt đó là Fact, vẫn viện dẫn vào
những lý do giá mà…để dằn vặt mình về việc đã xảy
ra… Trong khi họ không biết rằng chính cái lối tư duy đó
chứa đựng những Issue cực lớn mà họ cần phải thay đổi
và có thể thay đổi để cải thiện cuộc sống và hoàn cảnh
của mình.

Những người có suy nghĩ đó là vì tư duy của họ luôn đóng
khung vào cái có sẵn và không hướng về phía trước,biểu
hiện cao của nó là cái tính "dây dưa, lèm bèm" không dứt
khoát và không có gì đổi mới cả.

Quay lại vấn đề "sự tiêu cực của người Việt" thì quan
điểm của tôi là những việc xấu đó bản thân tôi không làm
mà do người khác làm và việc như vậy cũng đã xảy ra rồi
nên nó xếp vào loại Fact chúng ta cần chấp nhận chứ nó
không phải là loại Issue, việc chúng ta nhận thức và có ý
kiến đánh giá về nó là đúng, cần chia sẻ sự kiện đó
để mọi người cùng biết cũng là đúng, nhưng nếu chỉ thở
vắn than dài thì tức là vẫn còn có tâm lý quay về quá khứ
"giá mà nó không xảy ra thì tốt biết bao". Nhưng nó là Fact
chứ không phải Issue nên đối với tôi thì điều tôi mà cần
quan tâm bây giờ là xem cái sự kiện đó, cái Fact đó nó tác
động ra sao đến cuộc sống của mình và của người Việt
nói chung một cách tích cực. Tức là chúng ta phải tạo ra
điều lợi từ một điều bất lợi mà hoàn cảnh mang lại cho
mình. Phải đi tìm cái mắt trắng trong con cá đen và mắt đen
trong con cá trắng. Và hiển nhiên là cái mắt mà tôi muốn tìm
đó nó luôn luôn tồn tại, chắc chắn phải tồn tại vì đơn
giản nó là quy luật tuyệt đối của vũ trụ rồi.

Ở phần trên tôi có nhắc đến cảm giác nhục nhã mà một
số bạn đã chia sẻ. Đọc đến đoạn này các bạn có thử
nghĩ xem là "<strong>Liệu có thể khai thác được điều gì
đó có lợi từ sự nhục nhã không nhỉ?</strong>". Đó chính
là câu hỏi mà tôi đã đi tìm và có được cho mình câu câu
trả lời trong những bài học lịch sử.

<h2>Hai bài học lịch sử</h2>

Bài học đầu tiên tôi xin kể đó chính là một sự kiện xảy
ra ở nước Nhật cách đây hơn 160 năm, vào thời mà nước
Nhật còn hoàn toàn là một nước nông nghiệp lạc hậu nằm
dưới chính sách tỏa quốc (Sakoku) của Mạc Phủ Tokugawa,
nước Nhật lúc đó cũng không khác nhiều lắm so với Việt Nam
về điều kiện hoàn cảnh xã hội. Năm 1853 Phó đề đốc
Matthew Perry của Hải quân Hoa Kỳ cùng với 4 chiến hạm tiến
vào vịnh Edo-(tên cũ của Tokyo) phô diễn sức mạnh của các
pháo hạm bắn nát các pháo đài ven bờ biển của Nhật làm cho
người Nhật cảm thấy vừa nhục nhã vừa khiếp sợ trước
sức mạnh của hải quân Hoa Kỳ, <strong>nhưng chính sự nhục
nhã và khiếp sợ đó lại châm ngòi cho một cuộc đổi thay có
một không hai trong lịch sử của mình</strong>. Thay vì chịu
thúc thủ, ngồi bó gối một xó tự huyễn hoặc về mình như
triều đình Tự Đức ở Việt Nam thì người Nhật lúc đó đã
vượt qua được nỗi sợ và sự nhục nhã của chính mình,
khát vọng tự đổi mới, thay đổi số phận dân tộc đã làm
cho họ học tập phương Tây để làm cuộc canh tân đất
nước. Và sự nghiệp đó đã thành công rực rỡ dưới cái
tên "Cách mạng duy tân Minh Trị", nên có thể nói rằng một
cách gián tiếp, chính sự hổ thẹn mang tính dân tộc, sự
khiếp sợ đã làm đẻ ra nước Nhật hiện đại ở vị thế
cường quốc như hiện nay.

Vậy thì sự nhục nhã không có gì đáng sợ, cái đáng sợ là
cách chúng ta tiếp nhận nó một cách tiêu cực. Vấn đề nằm
ở cách chúng ta suy nghĩ và tư duy thế nào. Tôi có thể khẳng
định rằng trong bất cứ hoàn cảnh tiêu cực tăm tối nào
đều có ánh sáng để dẫn chúng ta tới một tương lai huy
hoàng hơn.

Ví dụ thứ 2 đó là bài học từ nước Mỹ. Vào năm 1777 quân
đội 13 bang thuộc địa của Mỹ do Washington lãnh đạo bị
quân đội Anh truy đuổi lòng vòng từ Boston tới New York, đội
quân của ông chỉ teo lại còn vài trăm người. Thất bại to
lớn đã cận kề, quốc hội của quân khởi nghĩa (Mỹ) phải
bỏ chạy từ Philadenphia tới Baltimore. Trong tình huống như vậy
thông thường các lãnh đạo sẽ tìm cách chờ đợi qua mùa
đông thu thập thêm lực lượng hy vọng sự thay đổi nhưng
Washington có cái nhìn khác hẳn, theo nhận thức của ông thì
quân Anh sẽ xem quân đội của ông là yếu ớt không thể tạo
ra guy cơ cho họ và người Anh đã không hề phòng bị Washington.
Nhờ nhỏ gọn nên quân đội của Washington đã di chuyển gọn
nhẹ bí mật mà kẻ thù không hề biết rồi tung ra cuộc tấn
công bất ngờ vào doanh trại ở Trenton, sau đó là một cuộc
tấn công khác vào đường tiếp vận của quân Anh ở Princeton.
Những cuộc tấn công thu được tiếng vang lớn và khôi phục
niềm tin của dân chúng Mỹ và niềm tin sâu sắc vào sự lãnh
đạo của Washington, tạo ra cục diện lật ngược tình thế
trên chiến trường, tiến tới thu được sự độc lập hoàn
toàn cho nước Mỹ.

Nếu không có tư duy khác người của Washington chắc nước Mỹ
siêu cường ngày nay đã có một tương lai khác đi rất nhiều.
Và chính suy nghĩ khác người đó làm nên tầm vóc của
Washington, làm nên lịch sử của một cường quốc.

Chúng ta đừng vì bất cứ điều gì mà hạ thấp đi tiềm năng
của mình, suy nghĩ như thế nào là rất quan trọng, nó có thể
ảnh hưởng đến vận mệnh của chính chúng ta và vận mệnh
của chính dân tộc mình (nếu trong số các bạn đọc bài này
có ai đó là Washington của Việt Nam thì điều này có thể lắm
chứ). Thế nên điều cần nhất cho mỗi chúng ta bây giờ là
chọn cách nghĩ thế nào khi chúng ta đối diện với những sự
kiện như đã nói ở trên?

Tôi có thể có thể kể ra vài lợi điểm ở đây. Những sự
kiện trên rõ ràng là thu hút được sự quan tâm của đa số
mọi người. Bất cứ sự quan tâm rộng rãi nào đến một sự
kiện nào đó cũng tạo ra một hoạt động chung, thái độ chung
của cộng đồng, làm người ta có nhu cầu kết nối với nhau,
và chúng ta đang cùng nhau chia sẻ cảm nhận của mình về sự
kiện chung đó, vấn đề là phải biết lái sự kiện này sang
hướng thức tỉnh tư duy, thức tỉnh nhận thức. Biểu hiện
đầu tiên của sự thức tỉnh chính là thay đổi cách nhìn
vấn đề như tôi đã đề cập ở trên. Vì thay đổi cách nhìn
chúng ta sẽ thấy đây chính là cơ hội, chính là thời điểm
và cơ hội để chúng ta đổi mới bản thân mình. Đổi mới
này có thể tiếp cận từ hai phương diện là nhận thức và
hành động.

Về nhận thức các bạn có thể tìm kiếm các bài học lịch
sử cũng như trong cuộc sống hàng ngày những ví dụ sống
động nhất về việc không chịu khuất phục trước hoàn
cảnh, mỗi lần như thế các bạn sẽ tìm ra được con đường
cụ thể cho mình để đi tới một hoàn cảnh tốt đẹp hơn.

Về hành động thì thay vì xấu hổ là người Việt Nam, né
tránh người Nhật thì hãy dũng cảm vượt qua sự mặc cảm và
tự ti, mà hãy tự hào rằng mình là người Việt Nam,các bạn
hãy mạnh dạn nghĩ rằng "Việt Nam không chỉ có người xấu
mà có những người tốt như tôi đây (<em>tôi ở đây chính là
các bạn đang đọc những dòng này</em>), tôi sẵn sàng chứng
minh để khẳng định điều đó, khẳng định rằng người
Việt Nam xứng đáng được tôn trọng như một công dân quốc
tế"!

Để làm được điều đó thì các bạn phải biết phát huy
những gì được gọi là điểm mạnh của người Việt Nam
mình.

<h2>Đặc tính cơ bản của người Việt</h2>

Trước đây tôi có một ông thày giáo dạy tiếng Anh người New
Zealand, có lần ông ấy có hỏi tôi là "Mày có biết đặc
điểm nổi trội nhất của người Việt Nam đó là gì
không?". Lúc đó tôi cũng có liệt kê ra cả mấy đức tính
tích cực và tiêu cực, nhưng ông ấy nói "Sai hết, tao là
người nước ngoài có khi tao còn nhìn rõ hơn chúng mày". Ông
ấy nói người Việt Nam đặc tính nổi trội nhất là
Industrious. Từ này là từ phái sinh từ từ industry nghĩa là
công nghiệp nhưng khi nó ở dạng tính từ nó lại mang nghĩa
của một phẩm chất, tính cách của con người. Dịch ra thì
khó tìm được từ thực sự chuẩn xác với nghĩa tương
đương trong tiếng Việt, nhưng tôi sẽ kể lại cho các bạn ví
dụ mà ông thày mình lấy ra để minh họa tại sao tính cách
nổi bật nhất của người Việt Nam lại industrious. Ông kể cho
tôi hai ví dụ:

Thứ nhất là ông kể về một lần đi du lịch bằng xe ô tô
với gia đình người bạn Việt của ông ở New Zealand gặp một
chợ bán đồ, vì ở New Zealand họ hay có những hội chợ, khu
chợ ngoài trời bán đồ rẻ, khách đi qua có thể mua được
nhiều món hời. Lần đó ông và bạn mua được bộ Salon rất
to, thường người New Zealand mua đồ cồng kềnh như vậy mà
chở về nhà xa thì họ sẽ mua thêm một cái xe rơ móoc đi kèm
để chở đồ, nên ông đề xuất mua cái xe đó, nhưng anh bạn
Viêt Nam kia cười lắc đầu xua tay bảo không cần, ông rất
ngạc nhiên xem anh ta làm thế nào, về sau mới biết cách anh
ấy làm là cho bộ Salon lên nóc xe rồi buộc lại. Với người
Việt chúng ta thì điều này chẳng có gì đáng ngạc nhiên vì
hàng ngày chúng ta nhìn thấy người ta chở đồ, chở hàng
chẳng khác gì siêu nhân ở khắp mọi ngóc ngách nẻo đường
Việt Nam, nhưng trong mắt người nước ngoài thì rất lạ lẫm.

Ví dụ thứ hai ông nói tiếp theo là "vì lần đó mà sau này
tao mới hiểu là tại sao Việt Nam lại thắng ở Điện Biên
Phủ". Ông giải thích rằng "Theo cách người Pháp tư duy
(đặc điểm chung của những người phương Tây như ông) thì
họ sẽ không thể nào tính đến khả năng người Việt Nam
lại tháo từng khẩu pháo ra rồi dùng xe thồ để chở lên núi
rồi bất ngờ nã xuống đầu quân Pháp, chắc chắn các tư
lệnh Pháp cũng ngạc nhiên khi thấy Việt Minh có pháo ở trên
đầu họ như ông thấy bộ salon trên nóc xe vậy."

Sau này tôi cũng có sự quan sát riêng của mình và cảm thấy
mình đa phần đồng tình với ý kiến này của ông. Về đặc
tính Industrious này mà nói thì nó có cả khía cạnh tiêu cực
lẫn tích cực. Khái quát từ ví dụ đó có thể nói Industrious
là khả năng "Giỏi xoay sở, không khuất phục trước hoàn
cảnh, có cá tính quật khởi". Ở đây việc giỏi xoay sở
không khuất phục trước hoàn cảnh, có cá tính quật khởi
không đồng nghĩa với một lời khen. Bản thân việc đó có
thể là tốt hoặc xấu tùy theo mục đích mà đối tượng mà
tính cách đó hướng đến là gì. Một tên cướp có thể quật
cường để trốn thoát khỏi vòng vây của cảnh sát, nhưng đó
là hiện tương tiêu cực, một hiệp sĩ quật cường dám ra tay
đuổi đánh kẻ cướp hung hẵn như các hiệp sĩ ở Sài gòn
đó là hiện tượng tích cực.

Cái này thì có thể nói là có sẵn trong máu của người Việt
Nam rồi, có thể đã được mã hóa vào trong gene cũng nên. Bởi
vì chúng ta là một dân tộc nhỏ bé nhưng lại sống ngay cạnh
ông láng giềng to lớn nhiều lần tràn qua đất nước ta như
những cơn gió mùa đông bắc nên từ cả ngàn năm trước cha
ông ta đã nuôi dưỡng bản tính quật khởi, vì quật khởi nên
mới giữ được bản sắc văn hóa sau nghìn năm bắc thuộc,
rồi giành được độc lập. Sự quật cường lên đến cao
trào khi người Việt đánh bại được hai cường quốc hàng
đầu trên thế giới là Pháp và Mỹ, điều chưa từng có quốc
gia nhỏ bé nào làm được trong lịch sử.

Ở khía cạnh tích cực thì quật khởi là một phẩm chất cực
kỳ quý báu. Tuy nhiên đúng như quy luật phổ quát của vũ
trụ, trong cái quý báu ấy lại chứa đựng những nhân tố vô
cùng nguy hiểm. Điều đó dẫn đến một đặc điểm khác là
tính cách của người Việt Nam nói chung là rất kiên cường
bất khuất nhưng chúng ta thường chỉ kiên cường bất khuất
trong những hoàn cảnh cụ thể. Khi dân tộc ta quật khởi đúng
lúc, đúng thời điểm chúng ta đánh bại kẻ thù, giành lấy
sự vẻ vang cho dân tộc. Nhưng ngoài hoàn cảnh ấy ra do cái
hạt nhân nguy hiểm, cái mắt đen của con cá trắng lại làm cho
cái phẩm tính đó đi theo chiều hướng tiêu cực, mang bản
chất phá hoại.

Quật cường luôn đi kèm với tâm thế không chịu thua kém bất
cứ ai, khi chúng ta không chịu thua kém kẻ thù chúng ta tìm ra
cách đánh bại kẻ thù dù đó có thể là kẻ thù hùng mạnh
hơn mình rất nhiều lần. Song cái giá phải trả cho sự tích
lũy tố chất đó trong tính cách dân tộc đó là đồng thời
chúng ta nuôi dưỡng trong mình bản tính thích tranh đấu, đề
phòng người khác. Không chỉ tranh đấu với kẻ địch từ bên
ngoài, chúng ta còn tranh đấu với chính những người đồng
bào của mình, trong nội bộ dân tộc mình. Bởi thích tranh
đấu với nhau nên khi chúng ta không chịu thua kém người khác
về mặt thể diện, chúng ta đi tranh cãi, xúc phạm lẫn nhau,
chúng ta không biết cách chung sống hòa bình và thân thiện,
biết hợp tác để đổi mới và phát triển. Vì không chịu
thua kém người khác trong việc nhanh chậm mà chúng ta sẵn sàng
phi xe lên vỉa hè để đi nhanh hơn được vài giây, vì không
chịu thua kém người khác trong vị trí đầu tiên mà chúng ta
chen lấn xô đẩy không xếp hàng. Bao nhiêu hệ lụy nguy hiểm
từ đó mà ra chỉ vì cái tính quật cường không được
hướng dẫn để bộc lộ đúng chỗ.

<h2>Nền tảng văn minh</h2>

Quật cường mà đoàn kết thì tốt nhưng quật cường chỉ
để bảo vệ cái tôi, cái cá nhân của mình bất chấp người
khác thì lại là điều nguy hại. Vậy thì làm thế nào để
tính cách quật cường, quật khởi đó vốn là phẩm chất tốt
đẹp mang bản sắc và giá trị Việt có thể phát huy đúng
chỗ đúng lúc tạo nên sức mạnh cho dân tộc và cho từng cá
nhân?

<strong>Đó là sự quật khởi ấy phải được dẫn đường
bằng lý trí và tri thức.</strong> Hơn một trăm năm trước khi
giặc Pháp vào xâm lược nước ta lý do chúng ta thất bại bởi
nguyên nhân trực tiếp đó là lực lượng vũ trang của hai bên
đẳng cấp khác nhau, đó một cuộc chiến không cân sức giữa
một bên trong tay chủ yếu là vũ khí lạnh với gươm giáo,
gậy gộc với một bên được trang các loại hỏa khí súng
ống đại bác.

Nhưng nguyên nhân sâu xa hơn đó là hệ quả tất yếu của
cuộc chiến giữa hai nền văn minh khác nhau, một bên là nền
văn minh nông nghiệp, một bên là nền văn minh công nghiệp. Đó
là sự khác biệt về nền tảng xã hội. Sự chênh lệch, khác
biệt về đẳng cấp giữa hai nền tảng đó là nguyên nhân cho
số phận bi thảm của dân tộc ta phải nằm dưới ách thuộc
địa suốt hơn 80 năm. Sau này cuộc cách mạng tháng 8 dùng bạo
lực cách mạng để chọi với kẻ địch bên ngoài giúp người
Việt phát huy đươc cực đại phẩm chất quật khởi của dân
tộc và giúp tên tuổi Việt Nam được biết đến trên trường
quốc tế với vị thế là nước chiến thắng hai cường quốc
hàng đầu trong cuộc chiến giành độc lập nhưng lại không
giúp chúng ta chiến thắng được trên con đường tiến tới xã
hội văn minh giàu mạng bởi vì đó là sự quật khởi gắn
liền với bạo lực, không phải là sự quật khởi gắn liền
với văn minh tri thức. Giành được độc lập nhưng xã hội
vẫn còn thiếu một nền tảng có khả năng khai phóng tư
tưởng con người theo tinh thần duy lý nên mục tiêu văn minh,
cường thịnh vẫn còn rất xa vời.

Trong số những người đi tìm con đường giải phóng cho dân
tộc đầu thế kỷ 20 có Phan Châu Trinh, ông nhận ra sự khác
biệt chính yếu nhất của Việt Nam và kẻ thù thực dân Pháp
của mình đó là xã hội của chúng ta được xây dựng trên
nền tảng văn minh thấp hơn và khác hoàn toàn so với nền văn
minh phương Tây. Người Nhật sở dĩ họ tự cường được vì
họ xã hội của họ được xây dựng trên nền tảng giống
như các nước phương Tây. Con đường của Phan Châu Chinh đi
chính là tìm cách nâng tầm dân tộc, nâng nền tảng xã hội
Việt Nam lên, hòa nhập với nền văn minh phương Tây thông qua
việc "Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh". Ông cũng
là người đầu tiên đề ra hiện tượng "Dịch chủ tái
nô" tức là tuy người chủ thay đổi nhưng dân vẫn làm nô
lệ.

Phải chăng điều đó ngày nay vẫn còn đúng? Khi mà những ông
chủ người thực sự nắm quyền điều hành của đất nước
được này dù đã được thay thế từ người Pháp, người Mỹ
bằng những ông chủ thuần Việt nhưng đất nước vẫn nghèo
nàn lạc hậu. Một hiện thực ai ai cũng nhìn thấy đó là nông
dân mất đất kêu oan khắp nơi, lương công nhân vài trăm năm
không mua nổi ngôi nhà, tham nhũng ăn sâu và gặm nhấm vào mọi
ngóc ngách trong bộ máy công quyền, xã hội vẫn đầy rẫy tệ
nạn, đọc báo nào cũng thấy tin cướp hiếp giết là nhiều
nhất, thậm chí giờ còn ra ngoài thế giới trộm cắp. Những
điều đó được tổng kết qua những thành ngữ dân gian hiện
đại như "Nhất hậu duệ, nhì quan hệ,ba tiền tệ, ba trí
tuệ, còn lại thì mặc kệ". Một xã hội như vậy không thể
nào là một xã hội được xây dựng trên nền tảng văn minh
dù những người đứng đầu xã hội ấy đang rao rảng những
lý thuyết có vẻ nhân văn và rất cao cả.

<h2>Hãy trở thành một phần của giải pháp, đừng trở thành
một phần của vấn đề</h2>

Chủ trương của Phan Châu Trinh vẫn còn mang tính thời sự cho
đến ngày nay. Cái chúng ta thiếu nhất chính là sự văn minh
trong tâm thức của con người. Nhưng chúng ta có được sự văn
minh bằng cách nào? Từ kinh nghiệm của cá nhân mình tôi xin
chia sẻ cùng với các bạn rằng giải pháp mà tôi nghĩ đó là
chúng ta phải tự tạo ra điều đó trong chính mỗi lời nói,
mỗi việc làm và hành động của mình. Tôi nhiều lần nhắc
đi nhắc lại một câu nói của Mahatma Gandhi với mọi người
mà tôi gặp, tiếp xúc dù ở bên ngoài đời hay trong thế giới
ảo Internet đó là đó là "<em>Be the change what you want to see in
the world</em>". Hãy là sự thay đổi mà bạn muốn thấy trên
thế giới này. Nếu bạn muốn sống trong một thế giới văn
minh hay cư xử thật văn minh, nếu bạn muốn sống trong một xã
hội lạc hậu hãy cư xử theo cách lạc hậu. Nếu muốn được
người khác tôn trọng hay tôn trọng người khác trước, nếu
muốn người khác đối xử thô lỗ với mình thì hay tỏ ra thô
lỗ với họ. Nếu muốn nhận được điều hay, điều bổ ích
từ cộng đồng hãy học cách chia sẻ. Có hai thái cực để
bạn lựa chọn. Khi chúng ta đang sống trong một xã hội có
nhiều vấn đề cần giải quyết như hiện nay và không có một
cá nhân hay tổ chức nào có thể một mình giải quyết được
nó, đòi hỏi phải có sự tham gia của nhiều người như thế
này thì điều chúng ta có thể đó là "<em>Be a part of solution,
not be a part of problem</em>". Hãy là một phần của giải pháp
chứ đừng là một phần của vấn đề.

<h2>Quật khởi hòa bình</h2>

Gandhi được biết đến với triết lý nổi là bất bạo động
(Ahimsa) đó là sự đấu tranh nhưng loại trừ bạo lực, đó
cũng là một hình thức của sự quật khởi nhưng là sự quật
khởi hòa bình và văn minh vừa là mục đích lại vừa là
phương tiện của sự quật khởi ấy. Để đi đến nền văn
minh nào chúng ta cũng cần đến sự quật khởi nhưng phải là
sự quật khởi một cách hòa bình. Người Việt Nam chúng ta đã
có sẵn một phẩm chất quý báu là đức tính quật khởi rồi,
bây giờ chỉ cần điều chỉnh nó một cách đúng đắn,
hướng dẫn nó bằng tri thức thì đất nước chúng ta nhất
định sẽ có một ngày trỗi dậy hòa bình, người ta biết
đến sự vẻ vang của chúng ta không phải từ những cuộc
chiến với bom đạn mà là từ những thắng lợi vượt lên
trên hoàn cảnh đói nghèo và lạc hậu.

Cách đây hơn 40 năm khi mà xã hội Mỹ nạn phân biệt chủng
tộc còn rất gay gắt, mục sư Martin Luther King thủ lĩnh của
phong trào nhân quyền cho người Mỹ gốc Phi, đã phát biểu
trong một bài diễn văn rất nổi tiếng "I have a dream" có
những đoạn như sau:

<blockquote>"Tôi có môt giấc mơ, rồi có một ngày trên những
ngọn đồi đất đỏ của Georgia, con của nô lệ và con của
chủ nô sẽ ngồi lại với nhau bên bàn ăn của tình huynh đệ.

Tôi có một giấc mơ, rồi có một ngày vùng đất hoang mạc
Mississipi, bức bối vì hơi nóng của áp bức và bất công, sẽ
chuyển mình trở nên ốc đảo của tự do và công bằng.

Tôi có một giấc mơ, rồi một ngày bốn con nhỏ của tôi sẽ
sống trong một đất nước mà chúng không còn bị đánh giá
bởi màu da, mà bởi vì tính cách của chúng".</blockquote>

Có một sự thật tuyệt vời là ngày hôm nay giấc mơ của ông
đã thành hiện thực khi một người Mỹ da đen đang làm tổng
thống của nước Mỹ.

Tôi cũng có một giấc mơ. Hiện tại tôi có một nhóc tì hơn 2
tuổi một chút, tên bé là Khởi Minh, ý nghĩa của cái tên này
chính là chủ đề của bài viết này "<em>Sự quật khởi hòa
bình bằng ánh sáng tri thức văn minh</em>". Con cái vốn là
niềm hy vọng về tương lai của cha mẹ. Cũng như Martin Luther
Kinh đã mơ về một tương lai tươi sáng cho các con mình, tôi
cũng gửi gắm niềm tin đó vào tên con cũng là gửi gắm giấc
mơ của mình vào thế hệ tương lai của đất nước. Hy vọng
rằng hơn vài chục năm nữa khi con tôi lớn lên nó sẽ được
sống trong hiện thực của giấc mơ mà tôi đã mơ ngày hôm nay
như những người Mỹ gốc Phi đang được sống trong hiện
thực của giấc mơ Martin Luther King đã mơ hơn 40 năm trước.
Đó là một giấc mơ có thể hiện thực hóa được bằng một
cuộc đấu tranh hòa bình . Không biết trong số các bạn đọc
bài này có ai cùng chia sẻ giấc mơ này với tôi hay không?

_________________

Biên tập: Admin [Hitomebore]
Hình ảnh: Admin [NoM]
Copyright © 2013 Wegreen Vietnam. All Rights Reserved.

- Tác giả gửi trực tiếp cho Wegreen -

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/node/26534), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!