<center><img
src="http://static5.businessinsider.com/image/547356076da811693655a382-480/baby.jpg"
/></center>
Tôi nhớ khá rõ cái post đó trên Facebook. Đó là Kate, cô con
gái 5 tuổi của bạn tôi, đang đứng bên ngoài căn nhà trong
bộ đồ bơi màu vàng, và tên con phố có thể nhìn thấy một
cách rõ ràng trên cánh cửa ra vào phía sau lưng cô bé.
Phía dưới bức ảnh là dòng chú thích "Đi biển vào ngày Lễ
Lao động cuối tuần," và hơn 50 lượt likes và bình luận từ
bạn bè – bao gồm cả những "người bạn" mà mẹ của Kate
không hề biết rõ.
Bức ảnh đó được tải lên Facebook rồi xếp vào một album
mà ở đó đã có sẵn 114 ảnh chụp Kate: Kate được tắm táp
sạch sẽ và quấn khăn kín người khi mới sinh, Kate hôn chú
chó Labradoodle của cô bé, Kate chơi xích đu… Bên cạnh đó
cũng có vô số bức ảnh chụp Kate trong bồn tắm hoặc những
tình huống "khó đỡ" như khi cô bé mặc áo bra bằng ren màu
hồng của mẹ.
Tôi hoàn toàn hiểu rằng bố mẹ của Kate luôn muốn lưu giữ
lại mọi khoảnh khắc của cô bé, vì thời thơ ấu này diễn
ra trong khoảng thời gian rất ngắn. Tôi cũng biết rằng những
posts này sẽ ảnh hưởng thế nào khi Kate lớn lên, và tác
động rộng lớn hơn là việc tạo ra cả một thế hệ được
sinh ra trong thời kỳ kỹ thuật số đầy tội lỗi (digital sin).
Tuần trước, lại một lần nữa Facebook cập nhật chính sách
quyền riêng tư. Trong đó chỉ rõ rằng: "Chúng tôi có thể
gợi ý bạn bè của bạn đánh dấu bạn trong một bức ảnh
bằng cách quét ảnh và so sách bức ảnh đó với các thông tin
mà chúng tôi đã thu thập từ ảnh đại diện và các bức ảnh
khác mà bạn đã được đánh dấu trước đó."
Quan trọng hơn, điều này có nghĩa là với mỗi bức ảnh
được tải lên, một cách vô tình bố mẹ của Kate đang giúp
Facebook kết nối thế giới kỹ thuật số với thế giới thực
của cô bé. Các thuật toán sẽ phân tích những người xung
quanh Kate, các post đề cập đến họ như thế nào, và theo
thời gian thuật toán sẽ quyết định những người nào là
thân cận nhất với Kate.
Vấn đề là ở chỗ Facebook mới chỉ là một kênh mạng xã
hội. Với mỗi dòng cập nhật trạng thái, video trên YouTube và
bài viết trên blog vào ngày sinh nhật, bố mẹ của Kate đang
gây ảnh hưởng rất lớn đến việc ẩn danh tính của cô bé
trong tương lai.
Điều đó sẽ gây khó khăn cho Kate khi cô bé bước vào tuổi
dậy thì. Người ta có thể dễ dàng tìm ra hàng trăm bức ảnh
đáng xấu hổ về tuổi thiếu niên của cô ngay trước buổi
hẹn hò đầu tiên. Nếu mẹ của Kate viết về một trải
nghiệp không hề tốt đẹp khi nuôi dạy Kate, thì liệu cô bé
có được nhập học ở một trường đại học tốt không?
Chúng ta đều biết rằng các nhân viên tư vấn tuyển sinh đều
xem qua tiểu sử Facebook cũng như hàng loạt website và mạng
lưới khác trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Nhưng có một vấn đề còn tinh vi hơn và chắc chắn sẽ theo
Kate khi đến tuổi trưởng thành. Đó là ứng dụng Myriad, các
website và thiết bị công nghệ đang dựa vào đó để nhận
dạng khuôn mặt và các định dạng sinh học.
Vào năm 2011, một nhóm các tin tặc đã xây dựng một ứng
dụng cho phép bạn quét vào các khuôn mặt và ngay lập tức
trên màn hình điện thoại của bạn sẽ hiện ra tên, các thông
tin tiểu sử của người đó. Hiện tại các nhà phát triển
đã chính thức tạo ra API nhận dạng khuôn mặt trên Google
Glass. Mặc dù Google đã cấm các ứng dụng nhận diện khuôn
mặt, nhưng vẫn không thể ngăn các ứng dụng không chính thức
được cài đặt và sử dụng. Việc biết ngay lập tức những
thông tin chi tiết về người chúng ta tiếp xúc đem lại giá
trị vô giá.
Cách duy nhất để ngăn cản việc này là không tạo các dữ
liệu số, đặc biệt là với trẻ em. Bố mẹ của bé Kate
không chỉ tải lên một hoặc hai bức ảnh của cô bé: Họ đã
tạo ra một kho dữ liệu cho phép các thuật toán truy cập và
tìm hiểu về cô bé qua từng thời kỳ. Mọi hy vọng về việc
giấu danh tính thật của Kate đã kết thúc khi họ tải lên
kênh YouTube lớp học múa ballet của cô bé.
Vì đã hiểu rõ những cách thức dữ liệu và nội dung kỹ
thuật số được phân loại, tôi và chồng đã đưa ra một
lựa chọn rất quan trọng trước khi con gái tôi ra đời. Chúng
tôi quyết định sẽ không bao giờ post bất cứ bức ảnh hay
đưa bất kỳ thông tin định dạng nào về cô bé lên mạng.
Thay vào đó, chúng tôi đã tạo ra một quỹ ủy thác kỹ thuật
số (digital trust fund).
Quá trình này được thực hiện một cách nghiêm ngặt, bắt
đầu từ việc chúng tôi chọn tên cho con bé. Hai vợ chồng
giới hạn danh sách lựa chọn xuống còn một vài tên thay thế,
rồi gõ từng cái tên (và các biến thể của tên đó) qua tên
miền và từ khóa tìm kiếm để xem nó đã có sẵn hay chưa.
Tiếp theo, chúng tôi thu thập thông tin trên Google để xem nội
dung nào đã được đăng lên với các tên như vậy, và chúng
tôi cũng kiểm tra địa chỉ Gmail đó có mở hay không.
Chúng tôi chuyển đến trang KnowEm.com, một trang web mà tôi
thường tìm kiếm các tên người dùng, mặc dù trang web này
chủ yếu là để đăng ký thương hiệu. Dù đã chắc chắn có
một front-runner cho tên của cô bé, nhưng chúng tôi vẫn chọn
một cái gì đó khác đi nếu các kết quả có sẵn của KnowEm
hạn chế, hoặc chúng tôi tìm thấy nội dung tiêu cực có liên
quan đến lựa chọn của chúng tôi.
Sau khi đã chọn được tên, chúng tôi dành ra vài tiếng để
đăng ký địa chỉ URL cho con bé và một số lượng lớn các
tài khoản trên các mạng xã hội. Tất cả đều kết nối với
một tài khoản email duy nhất. Chúng tôi đã liệt kê địa chỉ
email của tôi là địa chỉ thứ hai, giống như khi bạn điền
vào giấy tờ tài chính cho trẻ vị thành niên ở ngân hàng
vậy. Chúng tôi lập một hệ thống quản lý mật khẩu cho con
bé để lưu giữ toàn bộ thông tin truy cập.
Vào ngày con bé ra đời, nó đã có ngay tài khoản Facebook,
Twitter, Instagram, và thậm chí là cả Github. Và cho đến tận
bây giờ, tôi vẫn chưa đăng bất cứ thông tin nào lên đó.
Tất cả tài khoản vẫn hoạt động bình thường nhưng để ở
chế độ riêng tư. Chúng tôi cũng thường xuyên kiểm tra mạng
lưới của bạn bè và gia đình để loại bỏ các tag. Những
người biết rõ chúng tôi đều hiểu và tôn trọng nguyên tắc
"không đăng tải thông tin về trẻ con".
Khi nào chúng tôi nghĩ rằng con bé đủ trưởng thành, chúng tôi
sẽ trao cho con bé chiếc phong bì bên trong có chứa toàn bộ
mật khẩu đó. Con bé sẽ có cơ hội tự quyết định ID kỹ
thuật số của mình, và chúng tôi đảm bảo rằng đưa ra
những quyết định phù hợp về việc nên chia sẻ điều gì
của bản thân, và chia sẻ với ai.
Không thể tránh khỏi việc con gái của chúng ta sẽ trở thành
nhân vật của công chúng, bởi trong kỷ nguyên kỹ thuật số
này tất cả chúng ta đều là người của công chúng rồi. Tôi
ngưỡng mộ bố mẹ của Kate, và thực sự họ đang nuôi dạy
cô bé trở thành một cô gái tuyệt vời. Nhưng thực sự họ
đang cướp đi một tuổi thanh niên thời đại kỹ thuật số
của cô bé, nơi có quá nhiều định kiến và lời đồn thổi.
Nguồn: "<a
href="http://www.businessinsider.com/we-dont-post-photos-of-our-kid-online-2014-11">Why
I Don't Post Any Photos Of My Kid Online — And You Shouldn't, Either</a>",
Business Insider
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141128/vi-sao-khong-nen-dang-anh-con-cai-len-mang-xa-hoi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét