Hoàng Tuấn Công - Nhớ một Tết Độc Lập buồn và 30 năm Bài thơ "chống Đảng”

<div class="boxleft220"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKNJi_ovk6vIZKCFYDfop_hcJ2Z9G8nigIGUz1r2kkfOqqeu1I0MSSivJrPy_tta3v6giUbSqKzA3RqqnuntDu8v54MLZUvF7waowR7vNyv_SZW3aPA5WUj31XVzrIhF9rqym3Cr5C-uR0/s1600/DSC01780.JPG"
width="240"><div class="textholder">Hoàng Tuấn Phổ-Tết
2014</div></div>

Mùng Hai Tháng Chín năm Giáp Tý 1984 là một ngày buồn trong
một năm buồn của gia đình tôi. Sau gần 20 năm theo Đảng,
được Nhà nước tặng thưởng <i>Huân chương kháng chiến
chống Mỹ cứu nước hạng Ba</i>, <i>Huy chương chiến sĩ văn
hóa</i> (hai lần), Cha tôi bỗng bị buộc thôi việc, khai trừ
Hội tịch, trả về địa phương-nơi cũng chừng ấy năm
trước, ông đứng dậy từ vũng lầy thời cuộc. Nhưng lần
này trở về làng cũ, trên đầu ông nặng thêm một tội
danh-một tội danh tày trời: Tội "chống Đảng"!

Tôi nhớ, bởi chuyện buồn ấy xảy ra đúng vào dịp Tết
Độc Lập dân tộc. Chính xác, Cha tôi phải chấp hành Quyết
định buộc thôi việc sau Tết Độc Lập một ngày: <i>Ngày 3
tháng 9 năm 1984</i>. Thế là mọi phấp phỏng hy vọng được
minh oan của cả nhà tôi kéo dài từ mùa xuân sang mùa hè, đến
mùa thu thì chấm dứt. Mẹ tôi tần tảo, sẵn sàng hy sinh,
chịu đựng tất cả vì chồng con, nhưng bà không chịu nổi
những lời dị nghị của làng xóm. Khi ấy tôi đã 14-15 tuổi
nên cũng hiểu mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Tội
"chống Đảng" lớn lắm, nhục nhã lắm! Nó đồng nghĩa với
tội Việt gian phản động! Hai đứa em tôi bé nhỏ chưa hiểu
gì, nhưng thấy bố mẹ, các anh buồn, chúng cũng buồn lây.

Thông thường, Mùng Hai Tháng Chín hàng năm, xóm làng tôi vui
như Tết. Trẻ con vui đùa, thanh niên cắm trại, tổ chức chơi
trò "Hái hoa Dân chủ". Và bao giờ làng cũng có một tiết mục
đặc biệt được già trẻ, gái trai chờ đợi là "màn" mổ
lợn ăn mừng Tết Độc Lập. Tôi thường sốt sắng với
nhiệm vụ đi nhận phần thịt cho nhà mình. Ở làng có mấy
ông chuyên chia thịt và chia rất khéo. Thật khó có thể chọn
ra một phần thịt nào nhiều hơn, ngon hơn. Phần nào cũng như
phần nào, thịt, xương, mỡ, nạc...có đủ cả trong từng
khóm. Nhà ai cũng có một phần khá tươm tất. Mấy tháng mới
được bữa cơm thịt no nê, bọn trẻ con chúng tôi vui đến
mức cứ tưởng ngày này trên thế gian ai ai cũng được sung
sướng như mình! Nhưng năm ấy, nhà tôi không có Tết Độc
Lập.

Đồng thời với kỷ luật buộc thôi việc, đề nghị đình
bản tiểu thuyết <b><i>"Mai vàng chùa Tháp"</i></b> ở NXB Thanh
Niên, Hội văn nghệ Thanh Hóa tuyên bố đã gửi công văn đi
các cơ quan, tạp chí đề nghị không xuất bản sách và in bài
của kẻ "chống Đảng" Hoàng Tuấn Phổ. Thế là, cánh cửa mà
Đảng từng mở ra con đường chữ nghĩa cho Cha tôi, nay lại
bị đóng sập lại. Trước khi đi "thoát ly", Cha tôi từng cổ
cày vai bừa ở quê. Nhưng lần này trở về, dù nặng gánh trên
vai, Mẹ tôi không muốn ông lại tiếp tục công việc đồng
áng... Cha tôi cũng quyết định bỏ bút, cầm dao cầu làm nghề
thuốc, châm cứu chữa bệnh. Nhà tôi trở thành cái xưởng bào
chế thuốc nho nhỏ. Phần chúng tôi, chỉ còn biết cố gắng
ngoan ngoãn học hành để cha mẹ vơi đi nỗi buồn.

Vậy mà bể dâu thoáng chốc đã 30 năm tròn!

Chắc bạn đọc không khỏi thắc mắc, muốn biết Cha tôi
"chống Đảng" như thế nào? Vâng, ông "chống" bằng một
bài thơ Thất ngôn bát cú! Nghĩa là ông tham gia cuộc thi
<i>"Xướng họa thơ vui, năm Tý nói chuyện chuột" </i>do báo
Đảng Thanh Hóa mời. Thơ ông "Họa" lại bài "Xướng"
của ông Hà Khang và Mai Bình-Chủ tịch Hội văn nghệ Thanh Hóa.
Tôi nhớ như in hai bài thơ này:

Bài "Xướng" do ông Mai Bình chấp bút:

<i>Năm Tý về đây nhắc chuyện đời</i>
<i>Không coi chừng chuột, chuột sinh sôi! </i>
<i>Chùm nem sơ hở con chù vọc</i>
<i>Đĩa chả thờ ơ lũ cống lôi! </i>
<i>Lạ nhỉ? chơi không toan gọn lốm,</i>
<i>Ở kìa! ngồi rỗi chực ngon xơi! </i>
<i>Hẹn nhau sắm bả phòng năm chuột</i>
<i>Hễ chúng bò ra giết tiệt nòi! </i>

Bài "Họa" của Cao Đăng (Cha tôi-Hoàng Tuấn Phổ):

<i>Giống chuột làm sao vẫn sống đời? </i>
<i>Con đàn cháu lũ cứ sinh sôi! </i>
<i>Đồ ăn bè cánh chia phần nhậu,</i>
<i>Của để tớ thầy hợp sức lôi! </i>
<i>Tiếc lọ chê ai đành chuột phá,</i>
<i>Hoài cơm trách bạn để mèo xơi! </i>
<i>Triệt đường ẩn nấp hang cùng hốc,</i>
<i>Cống lỗ chi chi cũng hết nòi! </i>

Đọc xong chắc có độc giả phì cười mà bảo rằng: chúng
tôi chỉ thấy đây là bài thơ "chống chuột" chứ làm gì
có chỗ nào "chống Đảng" nhỉ? Đúng vậy, thưa bạn đọc
yêu mến! Đây là bài thơ vui "chống ông Tý", "nói chuyện
chuột" 100% (như chủ đề cuộc thi <i>"Xướng họa thơ vui
năm Tý nói chuyện chuột" </i>đã đề ra)

Này nhé: Giống chuột hại, đục khoét từ thượng cổ đến
giờ. Thời nào con người cũng tìm cách diệt chuột, và diệt
được khá nhiều. Vậy mà chúng <i>"vẫn sống đời"</i>,
<i>"Con đàn cháu lũ cứ sinh sôi". </i>Vì sao? Vì giống này
rất mắn đẻ và cực tinh quái trong cuộc chiến sinh tồn.
Chúng hay rúc rích kéo nhau đi ăn. Thứ cùng đánh chén tại
trận, thứ hợp sức lôi về hang dùng dần. Khó mà bẫy bắt
được chúng. Người xưa có câu "Ném chuột sợ vỡ bình
quý" nên đôi khi chuột nhờ cơ hội đó mà sống sót. Nhiều
con mèo được nuôi để bắt chuột, nhưng chỉ giỏi ỉa bếp,
để chuột ngang nhiên hành hoành, quả là <i>"hoài cơm",</i>
đáng trách. Bài "Xướng" của Mai Bình đề xuất: <i>"Hẹn
nhau sắm bả phòng năm Chuột, Hễ chúng bò ra giết tiệt
nòi".</i> Nhưng giống chuột đa nghi có khả năng "xuất quỷ,
nhập thần", "thiên biến vạn hóa". Chấp nhận cho chúng tồn
tại trong hang hốc là cách đánh chuột nửa vời và thụ
động. Cao Đăng đề xuất biện pháp đánh chuột của dân gian,
triệt để, quyết liệt hơn: <i>"Triệt đường ẩn nấp hang
cùng hốc, Cống lỗ chi chi cũng hết nòi"</i>. Nghĩa là đánh
vào tận sào huyệt giống đục khoét! Lại chủ trương diệt
cả chuột cống, chuột lỗ-loại chuột kếch xù mà họ nhà
mèo không dám đụng đến. Rồi chuột nhắt, "chi chi" chuột...
hễ đục khoét, ăn hại đều diệt hết! </h3> Tôi dù ở tuổi
thiếu niên cũng đã đủ khôn để cảm nhận đây là bài thơ
hay, nghĩa bóng chống lại những tiêu cực thời nào cũng có.
Mẹ tôi là nông dân chất phác, dù lòng đang nặng trĩu nỗi
buồn, khi nghe bài thơ "chống Đảng" của Cha tôi cũng phải
tủm tỉm cười khen...hay, và nói: <i>"Tôi chả thấy ông
chống Đảng ở chỗ mô cả </i>!<i>" </i>Có lẽ cuối cùng dù
Cha tôi không thoát được tội tày đình, nhưng tự lòng Mẹ
tôi đã cảm thấy vô tội và thanh thản.

Nhà tôi tuy nghèo nhưng từ nhỏ chúng tôi được bố mẹ cho
ăn học, giáo dục tử tế. Cha tôi luôn nhắc nhở con cái:
<i>"Nhà ta được như ngày nay là nhờ có Đảng, các con phải
cố gắng học hành, phấn đấu, đi bằng chính đôi chân của
mình, sống có ích cho gia đình, xã hội".</i> Tôi biết rõ Cha
tôi là người thế nào. Tôi không tin ông chống lại những
chủ trương mà thường ngày tôi vẫn nghe ông ca ngợi là đúng
đắn và tiến bộ.

Thế nhưng "có người" đại diện cho Đảng lại động
lòng, tự thấy mình trong bài thơ "chuột" và cho rằng "nó"
đang "chống" mình! Họ phân tích như sau: <i>"Con đàn cháu
lũ"</i> ở đây ý chỉ "con ông cháu cha" đời nối đời
hưởng đặc quyền đặc lợi. <i>"Đồ ăn bè cánh chia phần
nhậu, Của để tớ thầy hợp sức lôi"</i> ám chỉ chuyện
vây bè, kéo cánh, ăn cắp của công, tham ô, hối lộ, móc
ngoặc với nhau. Của ít chia nhau ăn, của nhiều hợp sức lôi
về nhà làm giàu. Không thể chấp nhận được! Chế độ này
là khối "đại đoàn kết", chỉ có quan hệ "đồng chí"
"đồng nghiệp", tại sao lại có từ <i>"bè cánh", "tớ
thầy"</i> ở đây? Cao Đăng nói <i>"Tiếc lọ", </i>thì
"lọ" cũng là "bình". Mà "bình" không phải "Mai
Bình" còn ai vào đây? Hóa ra, cấp trên vì nương tay với
"Bình" nên không chống tiêu cực? Thật quá "thâm ý"!
<i>"Hoài cơm trách bạn để mèo xơi",</i> "mèo" đây đích
thị là những người nắm pháp luật rồi! Dám nói họ là
<i>"hoài cơm"</i> sao? Lại còn định <i>"Triệt đường ẩn
nấp hang cùng hốc, Cống lỗ chi chi cũng hết nòi! </i>" Cao
Đăng muốn "diệt" tận gốc, từ "ông to" đến "ông
nhỏ" kia ư? (đoạn này tôi nhớ lại theo lời kể của Cha
tôi sau mỗi tuần trở về nhà với gương mặt mệt mỏi, thất
thần...)

Thế là họa lớn! Chín tháng trời ròng rã, Cha tôi chỉ làm
mỗi công việc trần tình, kiểm điểm, mất ăn mất ngủ...
Rốt cuộc ông vẫn không thể nào thanh minh được.

Năm Mậu Tý 2008, ông Khương Bá Tuân-nguyên PGĐ Sở NN và PTNT
Thanh Hóa hỏi tôi: <i>"Cậu còn nhớ bài thơ xướng họa
"Năm Tý nói chuyện Chuột" của ông Phổ không? Thỉnh
thoảng các cụ trong câu lạc bộ Hàm Rồng có hỏi. Mình thì
chỉ nghe nói chứ cũng đã được đọc đâu. Nếu cậu còn
nhớ chép lại cho mình một bản làm kỷ niệm"</i> Tôi trả
lời: "<i>Cháu nhớ. Mậu Tý năm nay là 24 năm bài thơ họa năm
Tý nói chuyện chuột. Cháu có nói với Bố cháu nhân đây nên
kể lại sự việc để mọi người hiểu. Nhưng ông Cụ bảo,
"Thôi, chuyện đã qua rồi...Mình nhắc lại người ta lại
hiểu lầm là gợi chuyện cũ..." </i>

Tôi hiểu. Sau nhiều tai bay vạ gió từ thời Cải cách ruộng
đất và Đấu tranh chính trị, Cha tôi giống như con chim sợ
làn cây cong vậy. (<a
href="http://tuancongthuphong.blogspot.com/2014/07/bat-phong-tran-phai-phong-tran_31.html"
>Xem thêm)</a> Thế nên ông mới viết: <i >"Sờ râu lão Tý tay
còn nhớp, Chạm vía cụ Mèo mạng suýt toi! "</i>

Ngày Tết Độc Lập 2014 năm nay khiến tôi lại nhớ về ngày
buồn cách đây đúng 30 năm trước. Lần này ông Cụ đã đồng
ý cho <i>Tuấn Công thư phòng</i> công bố Bản trần tình
<b><i>"Có hay không có một tổ chức văn nghệ sĩ chống Đảng
ở Thanh Hoá? " </i></b>từng đọc tại Đại hội Văn nghệ
Thanh Hóa cách đây 25 năm về trước, sau khi ông được phục
hồi công tác. Xin trích đăng để bạn đọc hiểu rõ thêm câu
chuyện nhỏ của gia đình tôi trong muôn vàn câu chuyện lớn
khổ đau của "Biển cả đời người":

Có hay không có một tổ chức văn nghệ sĩ chống Đảng ở
Thanh Hoá?

<i>(Bài phát biểu của Hoàng Tuấn Phổ đã trình bày tại
Đại hội văn học nghệ thuật Thanh Hoá lần thứ III vào lúc 2
giờ chiều ngày khai mạc 22/5/1989 tại hội trường tỉnh 25B)
</i>

<i>"Thưa ông Bí thư tỉnh uỷ Lê Huy Ngọ</i>

<i>Thưa Ban thường vụ Tỉnh uỷ và các đại biểu,</i>

<i>Thưa Đại hội</i>

... Theo sự khẳng định của Ban thường trực Hội do Ô. Mai
Bình làm Chủ tịch, có một tổ chức văn nghệ sĩ chống
Đảng ở Thanh Hoá và Hoàng Tuấn Phổ là một hạt nhân, một
thành viên của tổ chức ấy.

<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_1.jpg" width="600"
height="814" alt="hoang_tuan_pho_1.jpg" /></center>
<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_2.jpg" width="600"
height="832" alt="hoang_tuan_pho_2.jpg" /></center>
<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_3.jpg" width="600"
height="828" alt="hoang_tuan_pho_3.jpg" /></center>
<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_4.jpg" width="600"
height="842" alt="hoang_tuan_pho_4.jpg" /></center>
<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_7.jpg" width="600"
height="846" alt="hoang_tuan_pho_7.jpg" /></center>
<center><em>Bút tích một số trang của bản Điều
trần</em></center>

Dịp Tết Giáp Tý (1984) báo Thanh Hoá phối hợp với các cơ
quan Sở văn hoá-thông tin, Đài phát thanh tỉnh, Hội văn nghệ
mở cuộc thi hoạ thơ vui với tiêu đề <i>"Năm Tý nói chuyện
chuột".</i> Bài xướng do Mai Bình chấp bút (nghe nói bài này
chẳng những đã thông qua Ban thường vụ tỉnh uỷ mà còn
được ông Bí thư Tỉnh uỷ Hà Trọng Hoà phê duyệt) và báo
Thanh Hoá mời tôi tham gia, sau đó đã đăng bài hoạ của tôi
ký tên Cao Đăng. Số báo này vừa mới phát hành, bản thân tác
giả chưa được nhìn thấy bài mình in ấn ra sao đã bị Ban
thường trực Hội gọi bảo: bài thơ hoạ của Cao Đăng, theo
các đồng chí lãnh đạo cấp trên, sai lầm về quan điểm. Tôi
hỏi: sai lầm về những "điểm" gì, xin chỉ rõ, thì không
được giải đáp cụ thể. Rồi chẳng hiểu căn cứ vào đâu:
Bài thơ hoạ của Cao Đăng bị qui là có tư tưởng chống
Đảng vào người ta tiến hành khá khẩn trương, gay gắt và
kiên quyết một số biện pháp như hội họp lãnh đạo để
phân tích phê phán bài thơ, bắt tác giả phải viết tự kiểm
điểm, gây dư luận quần chúng phản đối tác giả, vận
động cán bộ, nhân dân, văn nghệ sĩ trong tỉnh gửi kiến
nghị lên án tác giả và viết bài gửi tới Báo Thanh Hóa phê
phán bài thơ, rồi về địa phương tác giả lập hồ sơ bịa
tạc,v.v... nhằm tạo ra một vụ án văn học<sup>(1)</sup>. Ông
Mai Bình, Chủ tịch Hội cho biết: <i>"Đáng lẽ Sở công an
Thanh Hóa và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh khởi tố vụ án
này, nhưng Ban thường trực Hội xin để Hội giải quyết nội
bộ. Vậy thái độ của tác giả phải hết sức thành
khẩn".</i> Tôi nói: <i>"Tôi không thấy mình mắc sai lầm ở
chỗ nào"</i> Ông Hà Khang phó Chủ tịch Hội, gợi ý:
<i>"Kiểm điểm theo dư luận của cán bộ và nhân dân phê
phán nội dung tư tưởng xấu của bài thơ".</i> Tôi nói:
<i>"Dư luận thì không phải cái gì cũng đúng. Có người bảo
tôi đả kích ông này ông nọ, nhưng cũng có người cho rằng:
không có "xướng" thì sao có "họa",v.v...tôi biết theo
"dư luận" nào? </i>" Ông Vương Anh, phó chủ tịch Hội (Ủy
viên chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam) bắt tôi phải thú nhận
theo tinh thần một bài viết dưới mục <b><i>"Ý kiến bạn
đọc"</i></b> trên báo Thanh Hóa phê phán thơ họa của Cao
Đăng là xuyên tạc sự thật, nói xấu chế độ. Bài này ký
tên Phạm Trung Thực (Thị xã Thanh Hóa). Ông Vương Anh nhấn
mạnh là bài của "ông to" cấp trên viết (thực ra do ông
Vương Anh viết). Tôi nói: <i>"Nếu là "ông to" cấp trên
thì bài viết phải ghi rõ họ tên thật và chức vụ thì tôi
mới chấp hành nghiêm túc kiểm điểm, còn như người viết dù
"to"cỡ nào, ở "cấp" nào mà lại nhân danh "bạn
đọc" thì trên nguyên tắc thông thường bạn đọc có quyền
khen, chê, và tác giả được quyền tiếp thu hay không tiếp
thu".</i> Nhưng ông Vương Anh vẫn không cho biết rõ Phạm Trung
Thực là ai và vẫn nhắc lại rằng tôi phải kiểm điểm theo
hướng đó. Ông Vương Anh nói thêm với tôi và một số anh em
văn nghệ như Trọng Miễn, Đào Phụng, Xuân Quảng, Nguyễn
Ngọc Quế và nhiều chị em khác rằng: trong cuộc họp Thường
vụ Tỉnh ủy triệu tập lãnh đạo Hội văn nghệ để bàn xét
về vấn đề thơ chống Đảng, ông Vương Anh liếc nhìn vào
sổ tay ông Lê Xuân Sang (Trưởng ban Tuyên huấn Tỉnh ủy) và
ông Quách Lê Thanh (Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy) đều thấy
cùng ghi một dòng chữ: <i>"Hoàng Tuấn Phổ chống
Đảng"</i>. Điều này không biết có thực hay không, nhưng
chẳng riêng gì tôi mà các anh em khác cũng đều hết sức hoang
mang lo sợ. Mặc dù vậy, tôi vẫn không thể làm vừa lòng Ban
thường trực Hội nói chung và ông Phạm Trung Thực nói riêng
vì không hề nhận ra mình đã mắc những sai phạm chính trị
trong bài thơ họa ký tên Cao Đăng. Sau những cuộc kiểm điểm
liên miên ngày này qua tháng khác, Ban thường trực Hội kết
luận tôi là <i>"thái độ kiểm điểm không thành khẩn kéo
dài"</i> (9 tháng).

Cũng trong thời gian này, anh Minh Hiệu (Nhà thơ) có 8 bài thơ,
Ban thường trực Hội coi như là <i>"8 phát súng đại
bác"</i> nã vào Tỉnh ủy. Ông Vương Anh nói: trong khi ông Minh
Hiệu tấn công trực diện vào Đảng thì Hoàng Tuấn Phổ gián
tiếp đả kích những cán bộ lãnh đạo của Đảng. Anh Xuân
Hùng vẽ bức tranh <i>"Chuẩn bị thóc nhập kho",</i> vì góc
bức tranh có vẽ một cây rơm, chung quanh có mấy em bé đang
đùa chơi, ông Mai Bình và Ban thường trực Hội bảo là
<i>"cây rơm to hơn đống thóc tức là mất mùa thì lấy thóc
đâu nhập kho</i><i >? Phải chăng tác giả ẩn ý rằng thành
tích nông nghiệp của ta chỉ là giả tạo? "</i> (Trong thực
tế, dù được mùa lớn, rơm vẫn nhiều hơn thóc! ) Bức tranh
vẽ một đàn ngựa của anh Đỗ Chung, bị ông Mai Bình lộn
ngược dưới lên để xem và nhận xét là tác giả vẽ toàn là
các bộ phận kín của phụ nữ! Cũng một bức tranh khác của
Đỗ Chung, ông Vương Anh bảo: <i >"Cái mặt trời tím mọc
trên cánh đồng lúa là con số không, ý tác giả muốn nói
"nền nông nghiệp nước ta chỉ là con số không!".</i> Còn
nhiều trường hợp nữa tôi không tiện dẫn hết ra đây.

Cứ cái kiểu suy diễn, phán xét nguy hiểm đó, trong công việc
đọc duyệt tác phẩm, các ông Mai Bình, Hà Khang, Vương Anh đã
dần dần hệ thống hóa các tác phẩm, quy tụ các hiện tượng
để tiến tới khẳng định ở Thanh Hóa có một tổ chức văn
nghệ sĩ chống Đảng. Ông Mai Bình thay mặt Ban thường trực
Hội bảo tôi: <i>"Cho dù anh có phải nhận hình thức kỷ
luật ra khỏi cơ quan văn phòng Hội thì anh cũng phải khai ra
những kẻ cùng hội cùng thuyền để giúp Đảng lãnh đạo
phong trào văn nghệ tỉnh nhà được tốt".</i>

Sáng 27/5/1984, tại phòng ông Trần Kháng (Trưởng ban hành chính
trị sự của Hội) ông Hà Khang thay mặt Ban thường trực Hội
yêu cầu tôi phải trả lời những câu hỏi:

1. Tổ chức văn nghệ sĩ chống Đảng ở Thanh Hóa gồm những
ai, do ai cầm đầu?

2. Tổ chức này đã có nhiều cuộc tọa đàm, vậy anh đã dự
những cuộc tọa đàm nào, các anh đã bàn bạc hoặc tiến hành
những vấn đề, những công việc gì?

Tôi hỏi lại ông Hà Khang:

1. Ban Thường trực Hội căn cứ vào đâu để khẳng định
tôi có tham gia tổ chức Văn nghệ sĩ chống Đảng?

2. Ban Thường trực Hội hiểu thế nào về chữ "tọa
đàm"? Nếu tọa đàm là những cuộc trà lá mấy anh em văn
nghệ ngồi tán gẫu về văn chương thì thường xuyên có và
chẳng có gì là chống Đảng cả. Còn như về một tổ chức
nào đó có hoạt động chống Đảng thì tôi không hề biết.
Và, nếu Ban thường trực Hội đã biết chắc có những cuộc
tọa đàm như ông (Hà Khang) nói thì xin ông dẫn ra cụ thể.

Ông Hà Khang nói: <i>"Hôm qua tại nhà hát Lam Sơn chắc anh có
nghe đồng chí bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh về những cuộc
tọa đàm của anh em Văn nghệ Thanh Hóa, đó chính là những
cuộc tọa đàm của tổ chức Văn nghệ sĩ chống Đảng! "</i>

Tôi nói: "Tất cả những điều ông Hà Trọng Hòa và ông Hà
Xuân Trường nói chuyện với những người làm công tác tư
tưởng cấp tỉnh sáng hôm qua, ngày 26/5/1984, tại nhà hát Lam
Sơn (thị xã Thanh Hóa) tôi đều chú ý lắng nghe. Tôi nhớ rõ
lời bác bí thư tỉnh ủy nói: <i>"Trong thời gian qua có những
bài thơ của một số anh chị em</i>-vừa nói xong mấy từ
<i>"của một số anh chị em",</i> bác bí thư liền chữa ngay
là <i>"của một số anh em".</i> Bác bí thư nói tiếp:
<i>"Và những cuộc tọa đàm biểu hiện tư tưởng chủ quan,
tự phụ, cho là lãnh đạo không hiểu mình, không bằng mình,
gây ra dư luận không tốt trong cán bộ và quần chúng..."</i>
Tôi không hề thấy bác bí thư nói đến chuyện chống
Đảng..."

Ông Hà Khang ngồi im lặng một lát rồi nói: <i>"Chỉ thị
của lãnh đạo cấp trên là Ban thường trực Hội phải làm
sáng tỏ vấn đề chống Đảng của một số văn nghệ sĩ trong
tỉnh. Vậy anh phải viết ngay bản tường trình về tất cả
những gì anh biết về tổ chức này, về những cuộc tọa đàm
mà anh được dự! "</i>

Tôi nói <i>"tôi không biết gì về những điều Ban thường
trực Hội cần biết, do đó tôi không thể làm bản tường
trình được".</i>

Ông Hà Khang liền nói: <i>"Đây là chỉ thị của cấp trên,
là lệnh của đồng chí lãnh đạo cao nhất, anh phải chấp
hành nghiêm túc. Ngày mai anh phải xong bản tường trình gửi Ban
thường trực Hội". </i>Nói xong, ông Hà Khang đứng dậy chấm
dứt buổi làm việc, không cho tôi trình bày hay hỏi han gì hơn.

Chấp hành lệnh của lãnh đạo, tôi phải viết bản tường
trình cũng chỉ là nhắc lại những điều tôi đã nói ở trên
(có đi sâu chi tiết hơn) vì không biết nói gì khác. Tôi đề
nghị Ban thường trực Hội công bố bản kiểm điểm của tôi
ngày 28/5/1984 vấn đề sẽ được chứng minh cụ thể. Sau đó,
tôi được biết, trong khi ông Hà Khang thẩm vấn tôi ở Văn
phòng Hội thì ông Mai Bình gọi anh Xuân Quảng (họa sĩ công
tác cơ quan văn phòng Hội) tới Sở văn hóa-thông tin (Vì ông
Mai Bình là Phó giám đốc Sở kiêm Chủ tịch Hội) để tra
hỏi cũng với nội dung vấn đề như ông Hà Khang hỏi tôi. Ông
Mai Bình còn bịa ra là Hoàng Tuấn Phổ đã thú nhận và khai
báo hết cả rồi, và dọa là nếu Xuân Quảng không thành khẩn
sẽ chịu kỷ luật nặng hơn.

Cũng trong những ngày này, ông Mai Bình báo cáo đề nghị sở
Công an Thanh Hóa về địa phương tôi lấy hồ sơ lí lịch theo
hướng đem vụ việc chống Đảng ở địa phương kết hợp
cùng ông Giá Tổng biên tập báo Thanh Hóa tố cáo tôi 3 đời
chống Đảng v.v...(Vấn đề này còn liên can tới nhiều đối
tượng khác, tuy ở mức độ và hình thức không giống nhau như
trường hợp buộc anh Phạm Văn Sĩ cán bộ Biên tập NXB Thanh
Hóa phải chuyển công tác đi xa, nếu không thì phải thôi
việc, trường hợp cô Út ở phòng lưu trữ UBND tỉnh phải
chuyển công tác về thị ủy Thanh Hóa, vì cô Út có chồng là
anh thương binh Lê Viết Khảm, khen thơ họa của Cao Đăng,
v.v...)

Sang tháng 6 năm 1984, tôi còn phải viết đi, viết lại nhiều
lần các bản tường trình, kiểm điểm xoay quanh vấn đề trên
vì vẫn liên tục bị các ông trong Ban thường trực Hội luân
phiên gọi lên thẩm vấn, gợi ý, khuyên bảo. Đầu tháng 8 năm
1984, có lẽ xét thấy không thể khai thác được gì ở tôi như
ý lãnh đạo mong muốn và vấn đề thơ họa Cao Đăng cũng
không nên để dư luận kéo quá dài, ông Mai Bình gọi tôi, nói:
<i>"Hội đồng kỷ luật sắp họp, anh không tránh khỏi kỷ
luật, chỉ còn ở mức độ kỷ luật có thể nặng hay nhẹ.
Nhưng trước khi nhận kỷ luật, anh có muốn lên gặp lãnh
đạo cấp trên như bác Hà Trọng Hòa, bác Tống Xuân Nhuận
để trình bày những điều anh không muốn nói với chúng tôi
thì để chúng tôi bố trí anh lên gặp? " </i>Tôi đáp:
<i>"Hiện tại, tôi không có gì khác ngoài những điều tôi
đã viết trong các bản kiểm điểm để trình bày với lãnh
đạo cấp trên."</i> Ông Mai Bình lại hỏi: <i>"Thế anh có
suy nghĩ gì về vấn đề kỷ luật? "</i> Tôi trả lời:
<i>"Tôi chỉ nghĩ là tôi không có tội lỗi gì. Nếu như có
sai lầm thì tôi chỉ sai lầm ở chỗ đã tham gia vào việc
xướng họa thơ."</i> Rồi tôi đề nghị đưa vấn đề ra
trước một cuộc hội thảo văn học của anh em văn nghệ Thanh
Hóa, nhưng ông Mai Bình không chấp nhận. Rốt cuộc, tôi vẫn
bị Ban thường trực Hội qui kết là một hạt nhân, một thành
viên của tổ chức văn nghệ sĩ chống Đảng. Kết luận này
cũng được một số nhà lãnh đạo cấp tỉnh đồng tình,
nhất trí, ở đây tôi thấy không cần thiết nêu rõ họ tên,
chức tước (4). Cho đến nay, tôi vẫn không thể tự giải
thích nổi tại sao Ban thường trực Hội lại bịa đặt cái
chuyên tày trời đó, và bịa đặt ra nhằm mục đích gì? Có
đúng là Ban thường trực Hội chỉ làm cái việc vâng lệnh
lãnh đạo cấp trên và lãnh đạo cấp trên là những ai, lãnh
đạo cao nhất là ai? Tại sao các nhà lãnh đạo của Đảng bộ
Thanh Hóa lại nhằm tiêu diệt hoặc đánh vào những người
cầm bút ở địa phương mình? Hay là có một tổ chức văn
nghệ sĩ chống Đảng ở Thanh Hóa thật? Mặc dù Đảng ta đã
có chính sách mới, văn nghệ sĩ được tuyên bố là được
"cởi trói" tôi vẫn không thể yên tâm vì chắc là những
bản báo cáo mật của Ban thường trực Hội, của một số cá
nhân ố nhân thắng kỷ, những chỉ thị, những lệnh riêng
của Tỉnh ủy và có thể là cả hồ sơ vụ án văn nghệ sĩ
Thanh Hóa chống Đảng, đang lưu trữ tại một chỗ nào đó,
rồi biết đâu, khi có cơ hội, kẻ xấu bụng, ác ý hay chính
các ông Mai Bình, Hà Khang, Vương Anh lại khui ra thì sao? Vì
vậy, tôi đề nghị Đại hội buộc Ban thường trực Hội
(khóa II) phải:

1. Công bố toàn bộ hồ sơ về vụ án văn nghệ sĩ Thanh Hóa
chống Đảng mà các ông soạn thảo bí mật.

2. Nói rõ, các ông tiến hành âm mưu này xuất phát từ đâu,
nhằm mục đích gì?

3. Về việc xử lý oan cho cán bộ và việc vu khống anh em văn
nghệ sĩ chống Đảng phải được minh oan, phải được giải
quyết theo luật lệ hiện hành, và về phía Ban thường trực
Hội từng người phải nhận kỷ luật thích đáng.

Thưa...

Thanh Hóa trong lịch sử đã xảy ra một số vụ án văn
chương, có vụ, án xử tới tử hình. Để phòng ngừa cái tai
họa văn chương, tôi nghĩ chúng ta nên nhớ lại lời dạy của
Lê-nin. Trong sách <b><i>"Lê-nin bàn về văn học nghệ
thuật"</i></b> (NXB Sự thật-1960) có in bài báo nổi tiếng:
<b><i>"Tổ chức Đảng và văn học có tính Đảng"</i></b>
Lê-nin viết: <i>"Mỗi người đều có tự do viết tất cả
những điều họ muốn viết và nói tất cả những điều họ
muốn nói, không một chút hạn chế nào. Nhưng như vậy thì
mỗi đoàn thể tự nguyện, tự giác (trong số đó kể cả
Đảng) cũng đều được tự do đuổi cổ những phần tử lợi
dụng chiêu bài Đảng để cổ vũ những quan điểm trái ngược
với Đảng"</i> Lời dạy sáng suốt và công bằng đó của
Lê-nin cần được áp dụng với tất cả những kẻ <i>"lợi
dụng chiêu bài Đảng"</i> để thực hiện những mưu đồ
thâm hiểm, xấu xa, thấp hèn của chúng.

Và, tôi đề nghị Điều lệ của Hội ta nên đề cập cụ
thể vấn đề này./.

<i> Ngày 22 tháng 5 năm 1989</i>

<u>Chú thích:</u>

- Vì không có đủ cơ sở lý luận buộc tội tôi về bài thơ
họa, Ban thường trực Hội bịa đặt cho tôi một số khuyết
điểm về ý thức tổ chức để thi hành kỷ luật: đuổi ra
khỏi cơ quan Nhà nước và khai trừ khỏi Hội (/9/1984). Ngày
8/11/1988 Hội nghị toàn thể hội viên Hội văn nghệ Thanh Hóa
đã quyết định phục hồi Hội tịch cho tôi, nhưng còn vấn
đề xử lý kỷ luật sai về tổ chức cán bộ đến nay vẫn
chưa được giải quyết (sửa sai) do sự cố ý chống lại của
Mai Bình và Vương Anh đối với tôi.

- Theo nguồn tin đáng tin cậy, nếu Hà Trong Hòa giữ vững ghế
Bí thư Tỉnh ủy thêm 6 tháng nữa, tôi và một số người nữa
sẽ bị ghép vào vụ án chính trị Lường Mạnh Hòa (con trai
Lường Mạnh Huân đã bị chính quyền cách mạng xử tử hình)

- Bài phát biểu này được Đại hội vỗ tay hưởng ứng
nhiệt liệt, nhưng do thời gian hạn chế của Đại hội, vấn
đề tôi nêu ra không có điều kiện giải quyết kịp thời..."

<i>*Phần chú thích này không có trong bản trình bày trước
Đại hội". </i>

<i>(Hết trích nội dung điều trần trước Đại hội của
Hoàng Tuấn Phổ)</i>


<h2> Vài lời nói thêm:</h2>

Bây giờ, làng tôi không còn mổ lợn chia thịt ăn mừng Mùng
Hai Tháng Chín như ngày trước nữa. Bọn trẻ con cũng chẳng có
được cảm giác vui sướng đón Tết Độc Lập bằng một bữa
cơm thịt no nê như chúng tôi thuở nào. Bởi điều kiện vật
chất bây giờ đã khác trước rất nhiều. Tuy nhiên, viết
đến đây tôi lại nhớ ngày xưa mỗi lần đứng xem chia thịt,
sốt ruột chờ lấy phần, tôi thường nghĩ về câu chuyện
đọc lỏm được trong sách của Cha tôi, và thú vị với ý
nghĩ, trong đám đông chỉ mình tôi biết: <i >Bên Tàu có ông
Trần Bình chia thịt cho làng rất đều, các bô lão đều khen
ngợi. Trần Bình đáp: "Ngày sau Bình này mà được làm Thừa
tướng thì cũng khéo như việc chia thịt hôm nay vậy". Quả
nhiên, sau này Trần Bình trở thành Thừa tướng nổi tiếng
đời Hán Lưu Bang. </i>Vậy mà mấy người chia thịt ở làng
tôi họ không hề biết rằng mình rất giỏi và cái nghề chia
thịt của họ đã từng được nhắc đến trong sử sách nước
Tàu! Lớn lên tôi mới hiểu, ông Trần Bình vốn là người có
trí tuệ siêu phàm, dường như sinh ra để làm Thừa tướng.
Bởi vậy có thể nói ông là một <i >Thừa tướng đi chia
thịt,</i> khác với những <i>Kẻ</i> <i >chia thịt làm Thừa
tướng</i>.

<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_gdn326.jpg"
width="600" height="820" alt="hoang_tuan_pho_gdn326.jpg" /></center>
<center><img
src="https://www.danluan.org/files/u1/sub04/hoang_tuan_pho_gdn2.jpg"
width="600" height="820" alt="hoang_tuan_pho_gdn2.jpg" /></center>
<center><em>Bản nháp Công văn đề nghị khôi phục công tác cho
HTP do Nhà văn Đặng Ái, Chủ tịch Hội VHNT Thanh Hóa
ký</em></center>

Trở lại với câu chuyện một Tết Độc Lập buồn của gia
đình tôi.

Đ/c Hà Trọng Hòa-Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, sau đó đã bị
kỷ luật Đảng. Cha tôi-Nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Phổ sau khi
được phục hồi công tác, ở tại Khu tập thể Hội Văn học
nghệ thuật Thanh Hóa. Các ông Mai Bình, Vương Anh thỉnh thoảng
vẫn lui tới gặp gỡ, trò chuyện. Khi triển khai Dự án khôi
phục Lam Kinh, ông Mai Bình không đồng ý với một số phương
án, tuy nhiên chưa có dịp trình bày. Trước khi mất ông Mai
Bình có giao lại văn bản và nhờ Hoàng Tuấn Phổ sau này có
điều kiện thì công bố (hiện HTP còn giữ).

Ba mươi năm trôi qua, nhiều kẻ đã "ra đi", nhưng cũng không
ít người còn "ở lại". Thuở <i>"Đánh chuột vỡ bình, thơ
sứt trán",</i> Nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Phổ mới ở độ
tuổi 50, nay đã thành Ông Lão Tám Mươi. Hàng ngày ông vẫn
miệt mài dồn tâm huyết cho công trình <i>"Tinh hoa văn hóa xứ
Thanh"</i>. Quan điểm của ông là oán thù nên cởi chứ không
nên buộc. Tuy nhiên, những câu chuyện cũ như thế này người
ta lại không được phép quên. Bởi đó là một phần của
lịch sử và cũng là một trong những bài học quý giá của quá
khứ. Đây chính là lý do <a
href="https://www.google.com.vn/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&sqi=2&ved=0CBsQFjAA&url=http%3A%2F%2Ftuancongthuphong.blogspot.com%2F&ei=0GUDVK3DK9bj8AX1j4L4Ag&authuser=1&usg=AFQjCNHhkox2PKBgind7s75iPNIEgBZ96A&sig2=LmFghnNQ1uGSAPUQ7fp2hA&bvm=bv.74115972,d.dGc"><i>Tuấn
Công Thư Phòng</i></a> nhớ lại <i>"Ngày này năm xưa". </i></h3>
<h3 > </h3> <i>Hoàng Tuấn Công/Ngày nghỉ Tết Độc Lập/2014</i>


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140901/hoang-tuan-cong-nho-mot-tet-doc-lap-buon-va-30-nam-bai-tho-chong-dang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét