Nguồn: <a
href="http://mbox.thejakartapost.com/news/2014/04/09/indonesia-south-china-sea-and-11109-dashed-lines.html?utm_content=buffer82708&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer">The
Jarkarta Post (09/04/2014)</a>
Có vẻ có một nỗi ám ảnh trong các nhà bình luận chính trị
ở châu Á và bên ngoài khi cho rằng Indonesia phải thừa nhận
rằng mình là một bên tranh chấp ở biển Đông và do đó,
phải từ bỏ vai trò như là một "trung gian hòa giải". Đây
quả là chuyện buồn cười dưới góc độ luật pháp quốc
tế.
Đây là cách của tôi nắm bắt về vấn đề này.
Thứ nhất, bản chất thật sự của tranh chấp biển Đông, nói
dưới dạng đơn giản, là về nước nào làm chủ hàng trăm
hòn đảo, đá, rạn san hô, mặt bằng triều thấp và bãi cát
ở quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa.
Các bên tranh chấp là Brunei, Trung Quốc, Malaysia, Philippines và
Việt Nam. Đài Loan cũng được nhiều người coi là một bên
tranh chấp.
Kể từ khi giành được độc lập, Indonesia chưa bao giờ nghĩ
tới việc yêu sách chủ quyền đối với bất kì một trong
hàng trăm thể địa lí (feature) ở biển Đông. Ngay cả khi Thủ
tướng lúc đó là Djuanda Kartawidjaja tuyên bố vùng nước quần
đảo của Indonesia năm 1957, Indonesia cũng không bao gồm quần
đảo Trường Sa vào. Indonesia không có bất kì tham vọng lãnh
thổ nào trong khu vực này.
Nếu các bên tranh chấp thực sự muốn giải quyết việc nước
nào sở hữu thứ gì và ở đâu, họ phải áp dụng các nguyên
tắc chung của công pháp và án lệ quốc tế tính từ ngày có
phán quyết vụ Las Palmas / Miangas vào năm 1928. Họ không thể
sử dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm
1982 vì Công ước này không được vạch ra để giải quyết
tranh chấp chủ quyền.
Thứ hai, nếu (chứ không phải khi) quyền sở hữu của hàng
trăm thể địa lí ở biển Đông được xác định thì việc
thực hành kế tiếp sẽ là việc phân định các vùng biển từ
những thể địa lí này. Nguyên tắc luật pháp quốc tế quy
định rằng "đất thống trị biển", do đó, chiều rộng của
bất kì khu vực biển nào ở biển Đông phải được dựa trên
việc quy từ đất ra.
Luật lệ áp dụng cho việc này nằm trong UNCLOS 1982, cụ thể
là Điều 15 (phân định lãnh hải), 74 (phân định vùng đặc
quyền kinh tế [EEZ]), 83 (phân định thềm lục địa) và 121 (quy
chế về đảo ).
Quy chế về đảo là một khía cạnh rất quan trọng của luật
biển trong việc xác định quyền được hưởng vùng biển của
một đảo cụ thể. Phái đoàn Trung Quốc tại phiên thứ 19 các
thành viên nhà nước của UNCLOS nói rằng theo điều 121 của
UNCLOS, đảo đá (rock) nào không thể duy trì sự sống của con
người hay đời sống kinh tế sẽ không có EEZ hay thềm lục
địa.
Vì hầu hết các thể địa lí có tranh chấp đều rơi vào
điều này, những gì có thể xảy ra sẽ là các "bong bóng" bao
quanh vùng lãnh hải 12 hải lí. Những bong bóng này có khả năng
nằm cách xa khó mà chồng lấn với vùng đặc quyền kinh tế
của Indonesia ở biển Đông.
Thứ ba, tất cả các bên tranh chấp đều đã làm cho các tuyên
bố chủ quyền của họ hết sức rõ ràng, tuy nhiên không có
nước nào trong số đó đã vạch ra tỉ mĩ cơ sở cho yêu sách
của mình. Có lẽ lập luận của họ thiếu căn cứ pháp lí
nên tiết lộ ra sẽ là thảm hoạ.
Thứ tư, một trong các bên tranh chấp đã đưa ra một mảnh
bản đồ với một hình vẽ không nhất quán được biết với
tên là đường 9 vạch. Không nhất quán bởi vì đường đó
không phải luôn luôn có 9 vạch. Đôi khi lại có 11 hoặc 10
vạch.
Đường nhiều vạch đó không liên tục. Các vạch có vẻ không
phải là đường phóng chiếu cho một vùng biển suy từ bất kì
thể địa lí nào ở biển Đông. Mảnh bản đồ mà trên đó
đường 11/10/9 vạch được vẽ không có tọa độ, không mốc
quy chiếu cũng như không có hệ thống trắc địa.
Không ai có thể giải thích dứt khoát liệu bản đồ đó nhằm
thể hiện yêu sách chỉ đối với các thể địa lí hay đối
với các thể địa lí lẫn các vùng biển hay thậm chí đối
với các thể địa lí, vùng biển lẫn biên giới trên biển.
Trong vụ tranh chấp Burkina Faso - Mali toà quy định rằng "Bản
đồ [...] mà chỉ dựa trên sự tồn tại của một mình nó
[...] không thể tạo nên quyền sở hữu lãnh thổ". Trong việc
phân xử vụ Eritrea kiện Yemen, Tòa Công lí Quốc tế phán
quyết rằng họ "không sẵn lòng với việc quy ý nghĩa cho các
đường chấm chấm. Các kết luận trên cơ sở này do Eritrea
thúc giục liên quan đến [...] bản đồ của họ không được
chấp nhận".
Trong việc giải thích yêu sách của mình, Trung Quốc đã sử
dụng các thuật ngữ không có trong UNCLOS 1982, cụ thể là "vùng
biển liên quan" (relevant waters) và "vùng biển liền kề" (adjacent
waters). Các nhà bình luận Trung Quốc cũng nói rằng bản đồ
này thể hiện quyền lịch sử hoặc vùng nước lịch sử.
Tuy nhiên, trong UNCLOS 1982 chỉ có khái niệm vịnh lịch sử
(historic bay) và sở hữu / danh nghĩa lịch sử (historic title)
liên quan đến lãnh hải.
Thứ năm, vùng biển Indonesia trong khu vực đó được đường
bao ngoài của vành đai lãnh hải 12 hải lí chia thành hai phần.
Đường bao ngoài này phát sinh từ đường cơ sở quần đảo
đã được nộp cho Liên Hiệp Quốc và được coi là phù hợp
với nguyên tắc quần đảo của UNCLOS 1982.
Vùng biển bên trong đường bao ngoài này là lãnh hải của
Indonesia và vùng nước quần đảo được gọi là biển Natuna.
Vùng biển bên ngoài đường bao ngoài này cho tới ranh giới
vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Indonesia là một bộ phận
của biển Đông. Indonesia và Malaysia đã nộp hiệp ước về
phân định thềm lục địa của hai nước ở biển Đông cho
Tổng thư kí Liên Hiệp Quốc vào tháng 10 năm 1969.
Không một quốc gia đơn lẻ nào đã thách thức tính hợp lệ
của hiệp ước lâu 45 năm này [dù] hiệp ước này lấy đi
một phần đáng kể của biển Đông.
Thứ sáu, việc Indonesia tuyên bố chính mình là một bên trong
tranh chấp biển Đông vì có cái bản đồ 11/10/9 vạch sẽ là
vô lí.
Như một vấn đề pháp lí, thực tế và logic cho thấy rằng
việc Indonesia sẽ bắt đầu phải che phủ công trình rất chính
xác và đúng đắn về mặt pháp lí của mình với một bản
đồ không hoàn chỉnh, không chính xác, không nhất quán và có
vấn đề về mặt pháp lí là điều không thể hiểu được.
Indonesia đã bày tỏ lập trường về bản đồ nhiều vạch đó
trong công hàm gửi Tổng thư kí Liên Hiệp Quốc vào ngày 08
tháng 7 năm 2010, nêu rằng bản đồ đó thiếu cơ sở pháp lí
quốc tế và tương đương với việc làm đảo lộn UNCLOS 1982.
Ngoại trưởng Marty Natalegawa đã tái khẳng định việc Indonesia
bác bỏ tính hợp pháp của bản đồ đó vào ngày 19/3.
Là một nước tuân thủ luật pháp quốc tế, Indonesia luôn luôn
bác bỏ bất kì đường nào trên vùng biển mà thiếu cơ sở
theo UNCLOS 1982, như Hiệp ước Paris năm 1898 và bản đồ nhiều
vạch này.
Trong lĩnh vực luật biển quốc tế, chúng không không có chút
giá trị pháp lí nào cả. Không có sự mơ hồ, chiến lược hay
gì gì khác.
Thứ bảy, lập luận của một số nhà bình luận như Tiến sĩ
Murphy của Mĩ và Tiến sĩ Batongbacal của Philippines cho rằng
Indonesia đã đánh mất vai trò của mình như là trung gian hòa
giải trong tranh chấp biển Đông là một sai lầm không chữa
được. Indonesia không phải là một "trung gian hòa giải" vì
tranh chấp chưa bước vào giai đoạn"hòa giải".
Không có bất kì nghi ngờ hợp lí nào là tranh chấp hiện còn
đang ở giai đoạn thảo luận, chưa phải hoà giải, theo Nhóm
công tác chung ASEAN - Trung Quốc về việc thực hiện Tuyên bố
về cách ứng xử của các bên ở biển Đông mới vừa họp
cuối tháng 3 tại Singapore.
Việc Indonesia không ngừng tạo thuận lợi trong tiếp cận vòng
hai có tên là Hội thảo về Quản lí xung đột tiềm năng ở
biển Đông, không nhằm định vị Indonesia như một trung gian
hoà giải. Đó là một biện pháp xây dựng lòng tin để tăng
cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau.
Sự tồn tại đơn thuần của một bản đồ không đầy đủ,
không chính xác, không nhất quán và có vấn đề về mặt pháp
lí sẽ không buộc Indonesia phải từ bỏ nỗ lực tạo thuận
lợi trong xây dựng lòng tin cũng như không đột nhiên làm cho
Indonesia đánh mất niềm tin vào công trình chính xác cao, đúng
đắn về pháp lí và đã nộp cho LHQ về phân giới biển ở
biển Đông của mình.
<em>Tác giả là đại sứ Indonesia tại Bỉ và là chủ tịch Kì
họp thứ 20 của các nước thành viên của UNCLOS 1982 cho giai
đoạn 2010-2011. Quan điểm trình bày là của riêng tác giả.
</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140420/indonesia-bien-dong-va-cac-duong-11109-vach),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét