<strong>THẬP GIÁ VÔ HÌNH!</strong>
<center><center><img
src="https://scontent-b-sjc.xx.fbcdn.net/hphotos-frc3/1380787_10152731231489460_1276103488_n.jpg"
width="560" /></center></center>
<em><center>Một triển lãm về hình ảnh của Khổng Tử tại
Thượng Hải.</center></em>
Từ sự kiện: "Thỏa thuận về việc thành lập Viện Khổng
Tử tại Trường Đại học Quốc gia Hà Nội" được đề
cập đến trong tuyên bố chung ngày 15/10/2013 sau chuyến thăm
Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, nhiều
nhân sỹ trí thức trong nước đã lên tiếng lo ngại về mục
đích thật sự của nó.
Những lời khoa trương úp mở của phía Trung Quốc; những nhận
định của các chuyên gia phương Tây trước động thái văn hóa
thái quá của giới lãnh đạo nước này khi thành lập hàng
ngàn học viện như thế ở bất cứ nơi nào "thấm uy" của
họ. Điều đó cho thấy sự lo ngại của nhân sỹ trong nước
là có cơ sở.
Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở việc bày tỏ lo ngại, cảnh
báo "vu vơ", hay kiến nghị yếu ớt về sự tường minh của
vấn đề thì thật đáng tiếc!
*
<div class="boxleft300"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZfoEMantN0_s21e6syLkG9-5rmyE2dknguq-rwuK0FZiqu_5GuxLpGTjAjrBZ0zqsERt54JagFHzJWhqNfnWOzs2KtQFFVmbyhT4pQz7jEqGf-THUoonuHyl1kv5LmTV8UZuto7NoGdk/s1600/2023111042.jpg"
/><div class="textholder"></div></div>"Viện Khổng Tử" - cái tên
của nó nói lên rằng: đó là một cơ quan học thuật, nghiên
cứu và chắc lọc những giá trị văn hóa của nền Nho học
trong lịch sử cùng với tư tưởng của người đã khai sinh ra
nó để cùng làm phong phú thêm văn hóa của mỗi bên, để tâm
hồn hai dân tộc gần nhau hơn trong bối cảnh đương đại.
Nếu chỉ thế thì có lẽ chẳng ai kêu ca làm gì cho mệt xác!
Đâu phải bây giờ, và cũng có lạ lẫm gì khi chúng ta có bề
dày nền Hán học hàng ngàn năm. Khổng Tử cũng đã được
chúng ta vinh danh cách đây gần cả ngàn năm tại nơi trọng
vọng nhất của nền khoa cử nước nhà là Văn Miếu – Quốc
Tử Giám. Tiếp tục nghiên cứu những giá trị tinh thần uyên
thâm, những vấn đề chưa ngả ngũ của Khổng học là điều
rất cần thiết. Vậy, lập Viện Khổng Tử há chẳng phải là
nên lắm sao? E là không đơn giản như vậy!
Người ta lo ngại điều gì?
Các nhân sỹ đã lên tiếng về vấn đề này đều khẳng
định: bản sắc văn hóa là yếu tố sống còn của một dân
tộc. Do đó, sự xâm lăng văn hóa cũng là mối nguy hại vô
cùng đối với tiến trình tồn tại và phát triển của các
dân tộc.
"Quyền lực mềm" được nhắc đến và nhấn mạnh rằng
phạm vi của nó đã thay đổi theo một chiều hướng khó
lường: không còn là sự xâm lăng về kinh tế, mà đáng báo
động hơn, là sự xâm lăng về văn hóa, giáo dục!
Thực tế hoạt động của các Viện Khổng Tử do TQ lập ra
khắp nơi đã vượt ngoài phạm vi học thuật, nghiên cứu Nho
học và tư tưởng của Khổng Tử. Họ không che giấu tham vọng
biến những viện này thành phương tiện truyền bá văn hóa Hán
tộc. Câu hỏi đặt ra là: Viện Khổng Tử đó có đúng là
phương tiện của một cuộc xâm lăng văn hóa không? Nếu đúng
như vậy, khả năng nó sẻ xâm hại đến nền văn hóa Việt
chúng ta đến đâu?
Mục đích của cuộc xâm lăng mà chúng ta đang nói đến là
đồng hóa về văn hóa - phong tục, nô dịch về tâm hồn –
trí tuệ. Nếu điều đó xảy ra, sẽ không còn "Trời xanh
đây là của chúng ta/ Núi rừng đây là của chúng ta…",
không còn áo dài, không còn ca dao, không còn mẹ VN, em gái VN,
chàng trai VN… Khi đó, Hịch tướng sỹ, Bình Ngô đại cáo,
Truyện Kiều,.. sẽ thành những ký ức nhạt nhòa… Chúng ta
sẽ trơ trọi, lạc loài và bơ vơ ngay trên chính quê hương
mình!
Để nhắm tới mục đích đó, "kẻ xâm lăng" sẽ trưng bày
ra những cái hay, cái tốt để thuyết phục "nạn nhân".
Dần dà, tạo thành một quán tính "hay", "tốt đẹp" với
bất kỳ thứ gì mà "kẻ xâm lượt chìa ra". Cuối cùng,
"nạn nhân" tự chối bỏ chính mình để đón lấy "ân
điển" từ "nền văn hóa vĩ đại duy nhất"!
Giới thiệu, quảng bá bản sắc văn hóa và tiếp thu tinh hoa
phù hợp là sứ mệnh của mỗi dân tộc trong hành trình của
mình trên quả đất này. Nhiều nền văn hóa đang nổ lực cho
hoạt động đó. Các viện học thuật, nghiên cứu được xem
như phương tiện, cầu nối hữu hiệu trong giao lưu văn hóa
của thế giới văn minh này. Viện Goethe của Đức, Hội đồng
Anh, Học viện Cervantes của Tây Ban Nha… là những phương tiện
nhân văn như vậy. Thế tại sao Viện Khổng Tử lại gây cho
chúng ta sự bất an?
Không chỉ Viện Khổng Tử này, mà hầu như tất tần tật mọi
thứ có dán mác "made in China" đều gây mối nghi ngại cho
chúng ta. Nguyên cớ từ lịch sử, bạo quyền phương Bắc đã
hết lần này đến lần khác hà hiếp dân tộc ta. Cho đến
giờ, "họ" chưa bao giờ hết dòm ngó cương thổ, tài
nguyên, tinh túy… của nước ta. "Họ" thường có hành
động ngang ngược và thâm độc đối phó với chúng ta… Dân
ta không "dị ứng" mới là chuyện không tưởng!
Nói tiếp về cái Viện Khổng Tử, mới "mở màn" đã thấy
những dấu hiệu bất thường rồi! Trong quan hệ ngoại giao
quốc tế, ta thấy nguyên tắc được tôn trọng là "đồng
cấp, đồng sự". Việc tiếp đón phải tương xứng về cấp
lãnh đạo, nội dung làm việc phải tương xứng thẩm quyền.
Ông thủ tướng Ta tiếp ông thủ tướng Tàu là đồng cấp.
Nhưng, bàn về cái Viện Khổng Tử thì xem ra hai ông đang đùa
giỡn cho đỡ căng thẳng hay sao ấy chứ!? Đó là công việc
của Bộ ngoại giao hoặc cơ quan chuyên trách về văn hóa, tức
là công việc của "lính lác" mấy ông mà… mấy ông giành
làm hết việc, lấy gì người ta làm! Ai cũng hiểu, không lẽ
mấy ông to đùng không hiểu!
Tui thử "dịch" cái ý trong cách hành xử đó của thủ
tướng Tàu ra là: "Bọn bây là học trò tao nhé, tao chỉ học
gì là phải học đó… Tao biết, làm vầy mấy đứa trí thức
"bản sắc" của bọn bây uất lắm… chúng sẽ chửi, sẽ
biểu tình… he he… chúng cứ manh động đi, tới mức độ
tội phạm thì gô chúng lại… Dần dần, sức kháng "Khựa"
sẽ yếu dần, như hiệu ứng lờn thuốc đó! Sự "phục
tùng" sẽ trở nên bình thường dần thôi… Nhớ là tao có bí
mật…".
Đó chỉ là sự suy đoán của tôi. Đã là suy đoán thì đáng ra
tôi không nên suy đoán phần xấu về đối phương. Nhưng đây
không phải là chuyện ứng xử phải phép của cá nhân, mà là
chuyện liên quan đến khí tiết dân tộc, vận mệnh quốc gia!
Ai cũng cho phép mình làm vậy cả. Những bất thường đó cộng
với những thông tin từ thực tế hoạt động của các Viện
Khổng Tử, chúng ta có cơ sở để "ngó ngàng cẩn thận"
tới nó.
Đặt giả thuyết cái viện đó đúng là "nguồn nguy hiểm cao
độ" đối với văn hóa của chúng ta, nó sẽ xâm hại tới
mức độ nào là một vấn đề làm hầu hết các bậc trí giả
của chúng ta bối rối. Vì dường như chúng ta chưa xác định
đối tượng cụ thể mà nó tập trung "tấn công". Tức
chúng ta chưa nắm mạch lạc cụ thể những gì là "bản sắc
văn hóa" của dân tộc ta. Chính thực trạng dằn vặt dai
dẳng ấy đã làm cho nỗi lo của chúng ta lớn hơn khi xuất
hiện mối nguy trên. Chẳng khác nào ta đang bảo vệ một bảo
vật mà không biết cụ thể nó nằm ở đâu trong những thứ
chung quanh, trong khi tên cướp thì đang bên cạnh! Thực ra, việc
này không quá khó nếu chúng ta nhận thức đúng tầm quan trọng
của văn hóa dân tộc sớm hơn, và đầu tư thích đáng cho sự
nghiệp chăm sóc, giữ gìn, phát huy nó. Nhưng vẫn chưa phải là
quá muộn để tiếp nhận kho báu truyền đời của cha ông!
Người ta thường hay đánh giá sai lầm "sức mạnh" bởi sự
tác động của định kiến hoặc ảo tưởng về hình thức.
Dân tộc Trung Hoa không phải quá mạnh như chúng ta nghĩ. Chúng
ta đã từng nhiều lần "ăn miếng trả miếng" đích đáng
trong lịch sử. Lịch sử Trung Quốc là một lịch sử của chia
rẽ và thôn tính bằng máu và nước mắt. Họ từng đô hộ
chúng ta, nhưng họ cũng đã từng bị nhiều dân tộc nhỏ hơn
về hình thức đô hộ. Và giờ đây, trong lòng Trung Quốc có
hàng trăm dân tộc; nhiều khu tự trị như Nội Mông, Tân
Cương, Tây Tạng…; nhiều thế lực đối kháng nhau; nhiều
"tầng bậc" công dân hình thành do sự phân hóa sâu sắc
trong xã hội… Chứ không phải là hình ảnh trung Quốc rộng
lớn với dân cư hơn 1,2 tỷ người – đó khổng phải là một
khối thống nhất như nhiều người vẫn nghĩ! Tiềm lực quân
sự của Trung Quốc mạnh "áp đảo" các nước trong khu vực,
nếu tính theo phép cộng đơn thuần. Đối với biển Đông,
toàn bộ lực lượng hải quân của họ chẳng khác nào vài
chiếc lá liễu trên mặt Hồ Gươm. Trên bộ, yếu tố tiết
diện chiến trường sẽ vô hiệu phần lớn quân số của họ.
TQ biết rất rõ điều đó, nên họ rất mạnh trong các chiêu
trò khoa trương, hù dọa. Phải thừa nhận: họ giỏi tấn công
tâm lý. Đặc biệt là các thủ đoạn "bắt vô hiệu" con
người – cả những người tầm vóc! Có thể, nhận định
trên của tôi là thuần lý thuyết và chủ quan. Nhưng chúng ta
cũng không nên quá khiếp sợ "cái bóng" của láng giềng!
Chúng ta không ai muốn phải đối đầu bằng vũ lực với TQ
hoặc bất cứ quốc gia nào khác. Nhưng tôi nằm lòng lời tiền
nhân răn dạy: "… Huống chi, ta cùng các ngươi sinh ra phải
thời loạn lạc, lớn lên gặp buổi gian nan. Lén nhìn sứ ngụy
đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn tấc lưỡi cú diều mà
lăng nhục triều đình; Đem tấm thân dê chó mà khinh rẻ tổ
phụ. Ỷ mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa để phụng
sự lòng tham khôn cùng; Khoác hiệu Vân Nam Vương mà hạch bạc
vàng, để vét kiệt của kho có hạn. Thật khác nào đem thịt
ném cho hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau. Ta thường Tới
bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, Ruột đau như cắt, nước
mắt đầm đìa; … Dẫu cho Trăm thân ta phơi ngoài nội cỏ,
Nghìn thây ta bọc trong da ngựa, Cũng nguyện xin làm" (Hịch
Tướng Sỹ - Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn).
Có một điều, theo tôi là hệ trọng! Đó là chúng ta phải
phân định mạch lạc đâu là "địch": không phải người
dân lương thiện TQ, không phải những cán bộ lương thiện,
những nhà văn hóa, những người trí thức tiến bộ… Mà là
những kẻ có chủ nghĩa bành trướng xuống phương Nam. Hiện
tượng "dị ứng" với "made in China" rất dễ làm chúng ta
kích động thái quá hoặc không đủ tỉnh táo để xác định
kẻ địch thật sự, và đẩy chúng ta vào thế đối đầu với
cả những lực lượng mà chúng ta hoàn toàn có thể tránh!
(Nếu tấn công vào hình tượng Khổng Tử, có thể chúng ta sẽ
trúng ý đồ như thế của họ!)
Nếu TQ thật sự có ý định dùng Học thuyết Nho gia và tư
tưởng Khổng Tử làm vũ khí xâm lăng trong văn hóa thì thật
hài hước. Bởi những âm mưu, thủ đoạn cùng tham vọng của
họ đi ngược lại với căn cốt của Khổng học. Sau khi Khổng
tử qua đời, ngoài việc các "nhà Nho bất thiện" và "phi
Nho bất thiện" đời sau phá tinh thần Khổng Nho, Nho gia đã
bị nạn kiếp lớn lần thứ nhất vào đời nhà Tần (Tần
Thủy Hoàng đốt sách chôn học trò), nạn kiếp lớn thứ hai
của học phái độc tôn trong cả một thời đại ngàn năm này
là vào thế kỷ hai mươi (Đại cách mạng văn hóa vô sản ở
TQ). Và giờ đây, giới chức TQ vẫn treo ông trên thập giá vô
hình theo các cuộc trường chinh mới!
*
Do vậy, có người nhận định rằng: Khổng Tử chỉ thật sự
bắt đầu chết sau khi ông qua đời. Tôi thấy sự vĩ đại
đang tuẫn nạn trên thập giá vô hình đó. Còn có những thập
giá vô hình khác đang chờ những nền văn hóa mê ngủ!
Tên gọi là Viện Khổng Tử mà mới "mở mắt" đã đối
lập với điều cốt lõi trong tư tưởng Khổng Tử là "Chính
Danh" rồi. Làm sao "ngôn thuận", làm sao "việc thành"!
Quyền năng kỳ diệu của văn hóa tinh thần là chia sẻ vô hạn
mà không hề bị chia nhỏ. Do đó, nó là kho tàng chung của nhân
loại. Không ai đủ lý luận để nói khác đi được. Văn hóa
có cách thức của văn hóa. Cách sống và chết của nó cũng
không giống những quy luật vật chất. Nghiên cứu văn hóa để
hiểu về dân tộc, về con người là việc tốt nhất giải
trừ những nguy cơ xung đột bằng những phương cách man rợ.
Cuối cùng, xin phép dẫn lời GS Nguyễn Huệ Chi như là tâm tư
chung của nhân sỹ trí thức nhã nhặn nhưng thẳng thắn:
"Nếu có một nghiên cứu có hệ thống về Khổng giáo trông
đời sống xã hội, văn hóa tinh thần của người Việt thì
rất tốt, nhưng tôi cho rằng việc ấy nên để người Việt
làm".
<strong>N.K.G</strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131019/nguyen-kien-giang-vi-sao-hoc-vien-khong-tu-lai-gay-bat-an-cho-chung-ta),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét