<center><img
src="http://bookhunterclub.com/wp-content/uploads/2013/05/307577_10151334238228908_1804292050_n-594x330.jpg"
width="500" /></center>
Nếu tôi nói với các bạn rằng chúng ta – những thanh niên
sinh ra vào cuối thế kỷ 20 và lớn lên vào đầu thế kỷ 21
– là một thế hệ lạc lõng, có thể các bạn cho rằng tôi
đang nói điều tiêu cực. Khi tôi nói điều đó, tôi không có
ý muốn nói chúng ta là những kẻ lạc loài, và hi vọng rằng
các bạn đừng nhìn nhận điều tôi nói ở khía cạnh xấu
của ngôn từ. Ngôn từ thật sự rất dễ gây hiểu lầm. Từ
"lạc lõng" ở đây mà tôi muốn nói đến là một cảm giác
mà tôi tin rằng rất nhiều bạn trẻ ở thế hệ của chúng ta
đều cảm thấy rõ rệt: một sự đơn độc, khó có thể kết
nối với xung quanh, khó tìm kiếm sự đồng cảm từ những
thế hệ trước. Và không biết các bạn có nhận ra không,
chúng ta gần như tách biệt hoàn toàn với những người sinh ra
đầu thập niên 80 đổ về trước. Và đã bao giờ bạn tự
hỏi, điều gì gây ra biến động lớn đến vậy?
Những thế hệ đi trước hình dung như thế nào về chúng ta?
Có phải chúng ta là những kẻ vô tâm và thờ ơ với xung quanh?
Có phải chúng ta chỉ biết chìm đắm trong chủ nghĩa tiêu
dùng? Có phải thế hệ chúng ta là một thế hệ suy đồi đạo
đức? Khi báo chí truyền thông mổ xẻ thế hệ chúng ta ở
những câu chuyện tiêu cực, họ đã vẽ nên một chân dung
không đúng với sự thật. Miếng mồi của báo chí là những
câu chuyện giật gân "cướp, giết, hiếp", và rõ ràng họ
sẽ chẳng thể kiếm đủ miếng cơm manh áo bằng những câu
chuyện "người tốt việc tốt" thực sự. Để viết một
câu chuyện "người tốt việc tốt" hấp dẫn, cần quá
nhiều kiến thức và công sức khảo cứu, điều này đòi hỏi
một tinh thần trách nhiệm cao trong lương tâm của một số
hiếm hoi các nhà báo, không chỉ ở Việt Nam, mà cả trên thế
giới. Và các bạn có biết ai là những nhà báo chê bai chúng ta
không? Họ không ở trong thế hệ của chúng ta, họ không phải
đối mặt với những gì chúng ta phải đối mặt, họ không
tận hưởng những thú vui theo kiểu của chúng ta, họ không làm
bạn với chúng ta. Và tôi nói không ngoa, chính họ góp phần
làm bố mẹ chúng ta (vốn đã không hiểu về chúng ta) giờ
đây lại càng thêm phần không hiểu.
Cảm giác lạc lõng đầu tiên mà chúng ta thấy rõ rệt là ngay
trong gia đình của chúng ta. Dù gia đình bạn êm đềm, yên ấm
hay đầy sóng gió, thì bạn cũng vẫn luôn thấy một sự khác
biệt quá lớn giữa hai thế hệ. Và điều đó tạo ra xung
đột giữa hai bên, hoặc có một cách để tránh xung đột là
chúng ta không thể cho các bậc phụ huynh biết được những gì
chúng ta thật sự muốn làm, những gì chúng ta cảm nhận,
những gì chúng ta đang suy nghĩ trăn trở. Sự khép kín đã
đẩy chúng ta vào một cảm giác đơn độc triền miên. Mọi
sự chăm sóc, chiều chuộng không bao giờ là đủ một khi chúng
ta cứ phải khép mình để giữ một trạng thái ổn định trong
gia đình. Liệu các bậc phụ huynh có hiểu được biết bao
vấn đề đằng sau khuôn mặt thờ ơ hay thái độ cắm mặt
vào Iphone hoặc máy tính của con cái? Nói lên điều chúng ta suy
nghĩ, dám làm những mong muốn ở sâu thẳm bên trong… chúng ta
phải đối mặt với sự phản đối kịch liệt. Nhẹ nhàng
hơn, chúng ta sẽ bị phủ nhận rằng những điều chúng ta dự
định chỉ là ảo tưởng, là không thật, là vô nghĩa. Cái gì
là thật đối với đa số các bậc phụ huynh: Học hành chăm
chỉ, có bằng cấp, công ăn việc làm đầy đủ, lấy vợ,
đẻ con và… chết. Họ đã quá quen với việc: "dùng tiền
chúng ta không có, mua những thứ chúng ta không cần, để cố
vừa lòng những người chúng ta không thích" (Trích phim "Fight
Club") Đó là cuộc sống bình thường theo quan điểm của thế
hệ phụ huynh chúng ta.
Không thể trách họ, họ chỉ muốn điều họ cho là tốt nhất
với con cái. Nhận thức và tư duy của đa số các bậc phụ
huynh được xây dựng trong một nền tảng xã hội và giáo dục
đề cao chủ nghĩa vật chất. Trong thời thanh niên, họ phải
chật vật kiếm sống và khẳng định vị trí xã hội của
mình. Điều này khiến cho họ tin rằng mọi giấc mơ thuở
thiếu thời đều là viển vông. Họ sẽ thấy vô nghĩa khi con
cái mình say mê đọc sách nghiên cứu về vũ trụ, hay bỗng
một ngày con mình chuyển sang ăn chay và ngồi thiền, và cũng
chẳng dễ dàng gì thấy con mình nhảy Hip hop ngoài đường…
Đó là còn chưa kể đến những người cha, người mẹ có lối
suy nghĩ đơn giản: chỉ cần cho nó ăn ngon mặc đẹp, vật
chất đầy đủ là ổn thỏa. Nếu thế giới này chỉ được
xây dựng bằng vàng bạc, tiền tìa, hàng hóa… có lẽ tôi nghi
ngờ sự lâu dài của nó. Liệu rằng cái gì còn lại sau một
cơn hồng thủy? Sẽ là nhà lầu xe hơi ư? Không! Cái còn lại
là những mảnh rơi rớt của trí tuệ con người, những giá
trị sống đích thực như tình yêu thương, sức mạnh ý chí,
và lòng khát khao cái đẹp.
<center><img
src="http://bookhunterclub.com/wp-content/uploads/2013/05/282916_552967344731498_1870609945_n.jpg"
width="500" /></center>
Đọc đến đây chắc sẽ có nhiều người thuộc thế hệ đi
trước cười ruồi và bảo: "Đúng là tuổi trẻ nông nổi!
Tuổi trẻ thời nào mà chẳng nông nổi thế!". Đây không
phải vấn đề tuổi tác, mà là vấn đề về chuyển dịch
nhận thức và tư duy. Trong suốt thế kỷ 19 – 20, gần như cả
thế giới đều tin rằng: con người chúng ta là sự sắp xếp
của các nguyên tử, chúng ta chỉ là một dạng vật chất và
tinh thần cũng từ đó mà hình thành. Với niềm tin như vậy,
con người chỉ quan tâm chăm lo cho cái ăn, cái ở. Khoa học
Công nghệ được đẩy cao hơn giá trị tinh thần, chủ nghĩa
hiện thực được ưu ái hơn những ước vọng cao đẹp, thái
độ hoài nghi được thay thế cho tình yêu thương đại đồng.
Và hãy nhìn xem hai thế kỷ vừa qua: Bạo loạn, bất công, môi
trường bị hủy hoại, đại chiến thế giới, đại suy thoái
kinh tế, con người tuyệt vọng chìm đắm trong sắc dục, ma
túy, giết chóc. Ở trong một thời đại như vậy và cũng góp
phần nhúng tay vào tình cảnh hỗn loạn ấy, các thế hệ đi
trước của chúng ta trên thực tế không đủ tư cách để nói
rằng thế hệ chúng ta là một thế hệ suy đồi về đạo
đức. Họ đã quá quen với cách tư duy tuyến tính một chiều,
chỉ nhìn nhận được một dòng chảy của vấn đề. Với họ,
tốt là thuần túy tốt, xấu là thuần túy xấu. Trong khi ấy,
sự việc và con người nào cũng có vô vàn góc độ đánh giá.
Thế hệ của chúng ta thì ngược lại, bằng một bước chuyển
vô hình nào đó (mà nhiều người gọi là bắt đầu của kỷ
nguyên Bảo Bình), chúng ta đã bắt đầu nhìn sự vật, sự
việc và con người như một tổng thể. Điều này khiến chúng
ta không quá quan trọng chuyện tốt xấu theo các quy chuẩn xã
hội, và đương nhiên các bậc phụ huynh nói riêng và thế hệ
đi trước nói chung không tránh khỏi sự khó hiểu, thậm chí
đến mức không bằng lòng. Chúng ta được sinh ra ở thời kỳ
khá đầy đủ về vật chất, và đương nhiên chúng ta đột
nhiên nhận ra rằng đó không phải tất cả những thứ chúng ta
cần. Chúng ta cần các giá trị tinh thần như nghệ thuật,
triết học, tâm linh, những công việc thiện nguyện, khả năng
gắn kết giữa người với người…
Sự khác biệt ấy khiến cho chúng ta chơi vơi trôi nổi giữa
một thời đại mà cái cũ đang dần dần đi vào ngày tàn trong
khi cái mới chưa thành hình. Chúng ta lạc lõng vì chúng ta đang
ở giai đoạn giao thời, một sự chuyển dịch lớn của lịch
sử nhân loại và chưa ai dự đoán trước được nhân loại
sẽ chuyển dịch theo hướng nào. Chúng ta lạc lõng vì chúng ta
muốn vươn đến đỉnh cao của các giá trị tinh thần nhưng
lại bị quá nhiều lực cản của thế giới cũ. Và chúng ta
đứng giữa hai con đường rõ rệt: hoặc mạnh dạn phiêu lưu
theo nguồn cảm hứng mới mẻ bất chấp mọi hiểm nguy, hoặc
chấp nhận vùi dập ước mơ của mình trong một thế giới an
toàn nhưng cũ kỹ. Đứng giữa các lựa chọn khiến chúng ta
cũng bị phân hóa, sự phân hóa này lại làm chúng ta ngày một
hoang mang. Người mạnh dạn đi theo giấc mơ thì đôi khi cảm
thấy mơ hồ và đơn độc, người chấp nhận đời sống xã
hội an toàn thì luôn luôn ở trong tình trạng chán nản triền
miên đến mức chỉ cảm giác mình như những cỗ máy biết tư
duy đi lại dật dờ.
Tôi viết bài này không phải đêu kêu gọi các bạn đi theo cái
mới. Tôi chỉ có hai mong muốn: Một là chia sẻ với các bạn
sự đồng cảm về cảm giác lạc lõng giữa một thế giới 7
tỉ người mà chẳng có sự kết nối nào với nhau. Hai là
muốn nói với những thế hệ những người đi trước rằng
họ không nên mất thời gian vào việc chê bai thế hệ của
chúng ta. Thật đáng tiếc vì họ không nhìn thấy những
người bạn của tôi: những người sẵn sàng xuống đường
tìm kiếm những em bé lang thang và dạy cho chúng học đọc,
học viết; những người bỏ hết công sức và tiền bạc để
thu gom kiến thức nhân loại và tìm mọi cách để chia sẻ với
mọi người; những người dám xông xáo tìm kiếm một cách tân
nghệ thuật có giá trị mang tầm thời đại; những người lao
đầu vào các dự án bảo vệ môi trường và cộng đồng
người; những người đang cố giữ gìn nền tảng đạo đức
tôn giáo bất kể sự xuống cấp của niềm tin; những người
sẵn sàng rũ bỏ đời sống vật chất giả dối để lên
đường đi phiêu lưu khắp thế giới cố gắng tìm kiếm một
sự kết nối với chính bản thân mình và kết nối với vũ
trụ… Còn rất nhiều, rất nhiều những người như thế có
thể rằng tôi cũng chưa được biết tới. Và nếu ai đó nói
rằng những người tôi biết chỉ là thiểu số, vậy thì có
lẽ tôi đã quá may mắn được kết bạn với họ, được cùng
họ chia sẻ ý tưởng về thời đại mới và ở bên họ, tôi
biết rằng mình chẳng bao giờ đơn độc nữa!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130510/ha-thuy-nguyen-chung-ta-mot-the-he-lac-long),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét