Nguyễn Hưng Quốc - Những vùng trắng trong lịch sử

<div class="special_quote"><strong>Tin liên quan:</strong>

<ul>
<li><a
href="http://dantri.com.vn/blog/ve-vang-trang-su-vang-1979-700332.htm">Bùi
Hoàng Tám - Vẻ vang trang sử vàng 1979!</a></li>
<li><a
href="http://www.baomoi.com/Home/GiaoDuc/vietnamnet.vn/Cuoc-chien-bao-ve-bien-gioi-1979-can-duoc-trinh-bay-trong-SGK-moi/10457668.epi">Cuộc
chiến bảo vệ biên giới 1979 cần được trình bày trong SGK
mới</a></li>
</ul></div>
<center><img
src="http://gdb.voanews.com/EFAFA058-1791-4AE8-9B5F-9C8E917DE731_w640_r1_s.jpg"
/></center>
<center><em>Nghĩa trang các liệt sĩ trong cuộc chiến biên giới
Việt-Trung 1979 bên ngoài thủ đô Hà Nội.</em></center>


Trong bài "<a
href="http://www.voatiengviet.com/content/viet-va-viet-lai-lich-su/1605964.html">Viết
và viết lại lịch sử</a>", tôi nêu lên luận điểm chính:
Từ năm 1954, ở miền Bắc, và từ năm 1975, trong cả nước,
đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn giành độc quyền trong
việc viết sử, cả lịch sử hiện đại lẫn lịch sử cổ
đại và trung đại.

Cái gọi là độc quyền ấy bao gồm ba khía cạnh. Thứ nhất,
độc quyền về quan điểm. Quan điểm này lại gồm hai nét
chính: một, lịch sử, trước hết, là lịch sử của đấu
tranh giai cấp; và hai, viết lịch sử cũng là một hành động
đấu tranh giai cấp, nhằm phục vụ cho cuộc đấu tranh giai
cấp mà họ đang theo đuổi. Thứ hai, độc quyền trong việc
diễn dịch và giải thích lịch sử. Xin lưu ý là lịch sử
(history) khác với biên niên (chronicle). Trong biên niên (một hình
thức sử khá phổ biến ở Việt Nam ngày xưa), người ta chỉ
ghi nhận và trình bày các sự kiện theo trình tự thời gian,
cái này kế tiếp cái khác; mỗi sự kiện như một đơn vị
biệt lập. Lịch sử thì khác. Lịch sử là một nỗ lực tìm
hiểu và diễn dịch quá khứ bằng cách phát hiện ra quan hệ
nhân quả giữa các sự kiện: Điều các sử gia thường làm là
xem sự kiện này là nguyên nhân hoặc hậu quả của một sự
kiện khác; hơn nữa, họ còn so sánh và xếp hạng các sự
kiện và các nhân vật theo một hoặc những tiêu chí nhất
định: người này là ái quốc, người kia là phản quốc;
người này là anh hùng, người kia là hèn nhát, v.v.. Thứ ba,
họ cũng độc quyền trong việc sử dụng tài liệu lịch sử:
Với mỗi triều đại, mỗi chế độ, hoặc cụ thể hơn, với
mỗi nhân vật, họ sẽ quyết định việc khen hay chê, và dựa
trên việc khen hay chê đó, họ sẽ quyết định việc chọn
lựa các tư liệu thích hợp cho việc mô tả và đánh giá.

Suốt bao nhiêu năm, đảng Cộng sản lúc nào cũng quyết liệt
trong việc giành và giữ những sự độc quyền ấy. Do đó, cái
lịch sử mà họ trình bày trước mắt mọi người và dạy cho
mọi học sinh từ tiểu học đến trung học và đại học, có
thể khác hẳn với những lịch sử do người khác viết (chủ
yếu là trước đó hoặc ở ngoại quốc, những lúc và những
nơi họ không kiểm soát được).

Tuy nhiên, theo dõi sinh hoạt chính trị Việt Nam trong những năm
gần đây, chúng ta dễ dàng nhận thấy có những vùng nhà cầm
quyền Việt Nam hoàn toàn bỏ trắng. Một trong những vùng
trắng quan trọng nhất là những xung đột liên quan đến Trung
Quốc từ năm 1975 đến nay. Mà những xung đột ấy lại nhiều
và tàn khốc vô cùng.
Đáng kể nhất là cuộc xâm lược kéo dài 29 ngày (từ ngày 17
tháng 2 đến ngày 16 tháng 3 năm 1979) của Trung Quốc vào các
tỉnh thuộc biên giới phía Bắc của Việt Nam. Thời gian thì
ngắn nhưng đó là một cuộc chiến tranh ở quy mô rất lớn.
Trung Quốc huy động đến cả 9 quân đoàn với trên 300.000
lính, một ngàn chiếc xe tăng và một ngàn rưỡi khẩu pháo (1),
tấn công vào 26 địa điểm; chưa tới một tuần lễ sau,
chiếm 320 làng và thủ phủ của ba trong tổng số sáu tỉnh
dọc theo biên giới (Cao Bằng, Lạng Sơn và Lào Cai). Sau một
tháng, số người bị giết chết, về phía Trung Quốc, khoảng
25.000 người, và phía Việt Nam, khoảng 20.000 người (2). Các
chuyên gia ước tính cứ trung bình một người chết thì có
khoảng ba người bị thương tật; như vậy số người bị
thương tật ở cả hai bên có thể lên đến cả trên 100.000.
Đó là chưa kể các thiệt hại về vật chất: quân Trung Quốc
đi đến đâu ở đó đều thành bình địa. Không có một ngôi
nhà nào còn nguyên vẹn cả.

Sau cuộc chiến tranh đầu năm 1979, Trung Quốc còn tấn công
Việt Nam nhiều lần khác, với quy mô nhỏ hơn. Ví dụ, từ
ngày 28 tháng 6 đến ngày 6 tháng 7 năm 1980, Trung Quốc liên tục
bắn pháo vào Cao Bằng; đầu tháng 5 năm 1981, Trung Quốc xua
quân đánh chiếm một số cao điểm chiến lược thuộc hai
tỉnh Lạng Sơn và Hà Giang; năm 1984, Trung Quốc lại tấn công
huyện Tràng Định tỉnh Lạng Sơn (tháng 4), sau đó, huyện Vị
Xuyên tỉnh Hà Giang (tháng 7); cuối năm 1986 và đầu năm 1987,
Trung Quốc lại liên tục bắn pháo vào lãnh thổ Việt Nam. Quan
trọng nhất, tháng 3 năm 1988, Trung Quốc đánh chiếm một số
đảo và bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Trong lịch sử của bất cứ nước nào, chiến tranh bao giờ
cũng là những sự kiện lớn; chiến tranh do ngoại xâm lại
càng lớn. Lớn vì, thứ nhất, chúng tác động mạnh mẽ đến
đời sống của mọi người; thứ hai, chúng ảnh hưởng sâu
sắc đến các quan hệ đối ngoại; thứ ba, chúng để lại
những vết thương không dễ hàn gắn trong tâm hồn của mỗi
người, từ đó, để lại những ấn tượng khó phai nhạt trong
ký ức của dân chúng, và những ký ức ấy, đến lượt chúng,
lại góp phần hình thành nên bản sắc của cả một cộng
đồng. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều quốc gia xem các cuộc
chiến tranh như những yếu tố quan trọng trong việc định
nghĩa tính dân tộc (nationhood) của mình. Chiến tranh với một
quốc gia láng giềng thường xuyên xâm lược mình lại càng có
ý nghĩa lớn: Nó còn là một sự cảnh báo. Người ta cần
phải nhớ không phải vì quá khứ mà còn vì tương lai. Một ký
ức tập thể sẽ nuôi dưỡng một sự tưởng tượng tập
thể. Với cả ký ức và tưởng tượng tập thể, mọi người
sẽ thấy gần gũi với nhau hơn, đoàn kết với nhau hơn, do
đó, sức mạnh của dân tộc sẽ được tăng cường. Với sức
mạnh ấy, người ta mới có thể hy vọng đánh thắng các cuộc
xâm lược kế tiếp.

Những phân tích trên, thật ra, hầu như ai cũng có thể hiểu.
Nhà cầm quyền Việt Nam vốn trải qua rất nhiều cuộc chiến
tranh, và trong các cuộc chiến tranh ấy, đã từng biết sử
dụng ký ức và tưởng tượng tập thể như những nguồn sức
mạnh chiến lược, lại càng hiểu rõ. Trong các cuộc chiến
tranh chống Pháp cũng như chống lại miền Nam và ngay cả trong
cuộc chiến tranh đầu tiên chống lại Trung Quốc vào năm 1979,
người ta đã biết viết lịch sử, hơn nữa, viết lại cả
lịch sử trước kia, để, nói như Tố Hữu, "bốn mươi thế
kỷ cùng ra trận".

Vậy mà, lạ, trong cả hơn chục năm vừa qua, cuộc chiến tranh
xâm lược của Trung Quốc năm 1979 hoàn toàn bị quên lãng. Trong
lịch sử, không ai viết; trong văn học, không ai đề cập; trong
truyền thông, không ai nhắc nhở; trong sinh hoạt, không một lễ
tưởng niệm nào được tổ chức; thậm chí, di tích cũng không
ai gìn giữ; không những vậy, còn bị phá hoại. Theo nhà báo
Huỳnh Ngọc Chênh, bia đá kỷ niệm của Sư đoàn 337 chống
"quân Trung Quốc xâm lược" bị đục bỏ chữ "Trung Quốc
xâm lược"; bia ghi công Nguyễn Huệ đánh tan "giặc Tàu"
bị đục bỏ để thay thế bằng một "tấm bia vô thưởng vô
phạt" khác; bia mộ của anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương hy
sinh trong trận chống Trung Cộng xâm chiếm bãi đá Gạc Ma năm
1988 bị đục bỏ chữ "anh hùng" (3).

Rõ ràng là chính quyền Việt Nam muốn xoá trắng tất cả ký
ức liên quan đến cuộc xâm lược tàn khốc và tàn bạo ấy.

Tại sao?

Xin nhường câu trả lời lại cho quý bạn đọc.

Ở đây, tôi chỉ xin lưu ý điều này: Ở những chỗ chính
quyền xoá trắng ấy, rất nhiều người yêu nước, thiện chí
và nhiệt tình, bằng những cách thức khác nhau, cố gắng góp
nhặt và gìn giữ các ký ức về cuộc chiến tranh xâm lược
của Trung Quốc năm 1979. Cứ đọc các trang mạng xã hội ở
trong nước trong ngày 17 và 18/2 vừa qua thì đủ biết. (4)

Chỉ tiếc, những việc kỷ niệm, tưởng niệm và ghi chép lại
lịch sử ấy lại bị cấm đoán (5), và những người yêu
nước, nhiệt tình và thiện chí ấy lại thường bị phê phán
là... bị xúi giục bởi các thế lực thù nghịch!

Tại sao?

Cũng lại xin nhường câu trả lời lại cho quý bạn đọc.

___________________

<h2>Chú thích:</h2>

1. Trung Quốc cũng chuẩn bị sẵn sàng khoảng 1000 chiến đấu
cơ nhưng họ không sử dụng không lực trong suốt cuộc chiến
này.

2. Brantly Womack (2006), China and Vietnam, The Politics of Asymmetry,
Cambridge University Press, tr. 200.

3. Theo bài "<a
href="http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=160075&zoneid=12">Có
một điều gì đó rất Lã Bất Vi</a>" của Huỳnh Ngọc Chênh.

4. Ví dụ, bài "Vòng hoa tang cho truyền thống quật cường,
bất khuất chống ngoại xâm" của <a
href="http://jbnguyenhuuvinh1962.wordpress.com/2013/02/19/vonghoa-cho-truyentthong/">J.B.
Nguyễn Hữu Vinh</a>

5. Xem bài "<a
href="http://www.voatiengviet.com/content/vietnam-ngan-cac-hoat-dong-tuong-niem-cuoc-chien-viet-trung/1605900.html">Việt
Nam cản trở các hoạt động tưởng niệm cuộc chiến
Việt-Trung</a>" của Trà Mi.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130226/nguyen-hung-quoc-nhung-vung-trang-trong-lich-su),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!