<em><strong>Trường hợp 1:</strong></em> Doanh nghiệp A. viết một
dự án rất thống thiết, xin địa phương cấp đất để xây
nhà máy, hứa hẹn đem lại nhiều công ăn việc làm cho địa
phương. Sau khi được cấp đất, doanh nghiệp này bèn xin
chuyển đổi mục đích sử dụng đất, dùng phần lớn diện
tích để "phân lô bán nền". Người dân trước đó bị
giải tỏa nhường đất để xây nhà máy nay khiếu kiện liên
miên vì không chịu nổi sự bất công mất đất cho người
khác làm giàu.
<em><strong>Trường hợp 2:</strong></em> Doanh nghiệp B. được cấp
một mảnh đất với tổng giá trị 80 tỷ đồng. Ngay sau đó
một thời gian doanh nghiệp này sang nhượng mảnh đất này cho
một doanh nghiệp khác, có dây mơ rễ má với nhau, với giá
được kê khống lên thành gần 600 tỷ đồng. Mảnh đất
được dùng để thế chấp, vay tiền ở ngân hàng đến 300 tỷ
đồng. Dù đất đóng băng, hai doanh nghiệp này vẫn đã hưởng
những khoản lời khổng lồ còn ngân hàng ôm một cục nợ
xấu.
<em><strong>Trường hợp 3:</strong></em> Công ty địa ốc C. lập
dự án bất động sản, chi phí ban đầu bỏ ra chừng 100 tỷ
đồng nhưng nhờ cơn sốt đất đai mấy năm trước định giá
dự án đến 500 tỷ đồng. Bản thân dự án được thế chấp
để vay vốn ngân hàng được đâu 300 tỷ đồng. Công ty này
thu hồi ngay 100 tỷ đồng chi phí ban đầu, bỏ túi thêm 100 tỷ
đồng tiền xem là lãi, còn 100 tỷ đồng đang xây dựng dở
dang. Nay thị trường suy sụp, công ty bỏ mặc dự án cho ngân
hàng; ngân hàng không thu hồi được nợ, cũng không dám xem nó
là xấu vì như thế phải trích lập dự phòng rủi ro nhiều.
Họ cứ tìm cách đảo nợ, nuôi dự án chờ bất động sản
được cứu.
…
Đây chỉ là một vài ví dụ minh họa cho muôn vàn bi hài kịch
mà nền kinh tế và người dân đang gánh chịu, tất cả cũng
vì đất mà ra. Mặc dù những trường hợp này được công khai
trên báo chí trong thời gian gần đây, thiết tưởng nó là
loại chuyện ai cũng biết từ lâu. Vì sao không ai can thiệp?
<em><strong>Với địa phương</strong></em>, tiền sử dụng đất
thu từ những dự án trên địa bàn là nguồn thu ngân sách béo
bở, dễ kiếm, dễ thu, chiếm một tỷ trọng lớn trong ngân
sách, không ai dại gì bỏ qua. Có dự án, có ký giấy tờ tức
là có xin-cho, một mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng được
khích lệ phát triển ở khắp mọi nơi.
<em><strong>Với ngân hàng</strong></em>, những năm chạy đua tăng
trưởng tín dụng, nhất là những năm kích cầu bù lãi suất,
họ không dại gì không cho vay nhất là khi cứ tưởng nắm
chắc thế chấp là đất đai đang lên giá từng ngày là nắm
đằng chuôi. Không loại trừ tín dụng ngân hàng còn đổ vào
các công ty địa ốc sân sau của một số cổ đông lớn bất
kể thiệt hại trong tương lai cho ngân hàng. Cuộc đua này làm
nảy sinh tình trạng sở hữu chéo giờ vẫn còn là mớ bòng
bong.
<em><strong>Với doanh nghiệp</strong></em>, một khi mức lợi nhuận
từ hoạt động truyền thống không bao nhiêu, lại nóng ruột
vì đồng nghiệp lao vào địa ốc đang thắng lớn, rất dễ
bị cám dỗ đổ vốn vào địa ốc. Đây là một canh bạc đang
làm nhiều doanh nghiệp thua trắng khi đồng tiền lãi ít ỏi
của hoạt động chính phải gánh chi phí tài chính nặng nề
từ những dự án địa ốc dang dở.
Chừng đó thực tế cũng đủ để mọi người phải thức
tỉnh để ít nhất lần sửa Luật Đất đai sắp tới phải
cân nhắc những điều khoản nhằm hạn chế tình trạng lợi
dụng đất để thao túng nhiều hoạt động kinh tế.
Trước tiên, không ít thì nhiều, cố tình hay ngẫu nhiên, chính
những bên tham gia, gồm doanh nghiệp, ngân hàng và chính quyền
địa phương đã thay nhau đẩy giá đất lên cao, tạo ra bong
bóng bất động sản. Cứ tưởng giá cao giúp thu được nhiều
thuế, tăng lợi nhuận nhưng thật ra rốt cuộc giá cao gây
thiệt hại cho tất cả. Chi phí làm ăn ở Việt Nam ngày càng
lớn một phần do giá đất tăng vọt trong nhiều năm trước,
không nhà đầu tư nghiêm túc nào chịu nổi.
Chuyện đó cũng chưa quan trọng bằng số phận của những
người dân có đất bị thu hồi, đang chịu phần thiệt thòi
nhiều nhất, đang cầm đơn đi khiếu kiện khắp nơi. Đây là
nơi chất chứa mọi sự bất công của một thị trường méo
mó, nhân danh phát triển để hưởng lợi trên lưng người dân.
Áp lực xã hội, sự đổ vỡ về văn hóa, niềm tin đang là
vấn đề gay gắt nhưng thường bị bỏ qua.
Phải sửa luật sao cho việc thu hồi đất của người dân là
chuyện "vạn bất đắc dĩ" và không được dùng hai chữ
"thu hồi". Nếu có trưng mua đất của dân thì phải thương
lượng với họ một cách sòng phẳng, quyền lợi của người
có đất bị trưng mua phải được bảo vệ một cách chặt
chẽ. Luật Đất đai 2003 quy định bốn trường hợp cụ thể
Nhà nước "thu hồi" đất để sử dụng vào mục đích phát
triển kinh tế gồm: "Đầu tư xây dựng khu công nghiệp, khu
công nghệ cao, khu kinh tế và các dự án đầu tư lớn theo quy
định của Chính phủ" nhưng thực tế chính quyền địa
phương nhiều lúc cứ mạnh tay thu hồi đất của dân chỉ để
trao cho một doanh nghiệp nào đó. Hạn chế quyền thu hồi đất
của chính quyền cơ sở để luật pháp khỏi bị lợi dụng là
một bước khởi đầu cần thiết.
Cao hơn hết, nếu đất có chủ thật sự, tức người dân
được trao quyền sở hữu mảnh đất họ đang sử dụng lâu
dài và hợp pháp, phần lớn các câu chuyện lợi dụng đất
nói trên đã không thể xảy ra. Ngược lại, lúc người dân
được làm chủ thật sự mảnh đất của họ, đất sẽ sản
sinh sự giàu có cho xã hội tương tự câu chuyện khoán 10 năm
xưa. Chúng ta đã không thừa nhận "chế độ công hữu về
các tư liệu sản xuất chủ yếu" cho nền kinh tế thì tại
sao không áp dụng tinh thần này cho người nông dân vì đất
chính là tư liệu sản xuất chủ yếu của họ. Hiến pháp đang
được sửa đổi, bổ sung. Tại sao không nhân cơ hội này sửa
điều 57 để không nói đất đai "là tài sản công thuộc sở
hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu" nữa mà
thừa nhận nhiều hình thức sở hữu đất đai, gồm cả sở
hữu tư nhân và sở hữu nhà nước.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130131/nguyen-van-phu-tu-dat-ma-ra), một
số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét