Nguyễn Vạn Phú - Quyền tự do kinh doanh

<em><strong>Những cấm cản trong kinh doanh vàng miếng, bắt đầu
từ cuối tuần trước, là một bước nữa nhưng là bước
thụt lùi trên con đường trao quyền tự do kinh doanh cho người
dân.</strong></em>

Trước và ngay sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại
thế giới (WTO) hệ thống luật lệ, cách suy nghĩ, cách điều
hành nền kinh tế được điều chỉnh theo hướng tiệm cận
với thông lệ quốc tế, tạo nên một kỳ vọng từ nay Việt
Nam sẽ xây dựng một môi trường kinh doanh cạnh tranh bình
đẳng dựa trên luật lệ chứ không dựa vào các rào cản hành
chính nữa.

<div class="boxright300"><img
src="http://a8.vietbao.vn/images/vn888/hot/v2012/20130117-082916-1-100113-kinh-te-vang-mieng123-dan-viet.jpeg"
/></div>
Thế nhưng những năm gần đây tiến trình này bị chựng lại,
thậm chí đảo ngược ở nhiều lãnh vực để quay về cơ chế
điều hành dựa trên mệnh lệnh hành chính – một cơ chế
tưởng đâu đã biến mất cùng nền kinh tế tập trung bao cấp.
Mới nhất trong chuỗi sự kiện như thế là lệnh cấm kinh doanh
vàng miếng ở những nơi không hội đủ điều kiện – có
hàng chục ngàn điểm như thế trước đây là tiệm vàng mua
bán lẻ vàng miếng nay buộc phải đóng cửa, ngưng giao dịch.

Nhìn lại những chủ trương thời kinh tế bao cấp như xem mỗi
huyện là một pháo đài kinh tế đủ cả công nông nghiệp,
dẫn đến chuyện ngăn sông cấm chợ, ngày nay ai cũng dễ vạch
ra cái sai lầm, ấu trĩ của thời đó. Để rồi bây giờ chúng
ta lại quay về kiểu cấm đoán mà lập luận phản bác cũng
dễ nhận được sự đồng tình khi nhìn lại nhưng vào thời
điểm hiện tại thì quán tính đang buộc mọi người xem đó
là chuyện bình thường.

Từ 12.000 điểm giao dịch vàng xuống còn chưa đầy 2.500
điểm, thực chất chỉ do 22 ngân hàng và 16 doanh nghiệp điều
hành, liệu việc triệt tiêu cạnh tranh đã rõ chưa? Một khi
không còn môi trường cạnh tranh, chuyện ép giá đối với
người dân là nguy cơ rất rõ ràng. Một địa phương đi mỏi
mắt mới tìm ra một điểm được phép giao dịch vàng miếng,
có gì bảo đảm nơi này không ra giá mua thấp và bán giá cao
bởi người dân quanh đó không còn chọn lựa nào khác. Hàng
loạt địa phương bị bỏ trống như thế cho giới mua bán thao
túng, bắt chẹt dân quê; quyền lợi người sở hữu vàng không
ai quan tâm. Mà đó là người dân thôn quê chỉ có một hai chỉ
vàng phòng khi ốm đau hay lúc hữu sự. Việc mua bán chui, trái
phép sẽ diễn ra và người dân càng thiệt hại như thời ngăn
sông cấm chợ. Thực tế, theo tường thuật của phóng viên, có
lúc người dân bị ép bán vàng phi SJC với giá rẻ hơn giá
vàng SJC đến 6 triệu đồng/lượng.

Nhìn từ góc độ người kinh doanh, bỗng dưng 10.000
điểm mua bán vàng miếng bị tước mất quyền kinh doanh trong
khi Luật Doanh nghiệp không hề thay đổi. Có ai đứng ra giải
thích cho họ vì sao họ mất quyền kinh doanh đã ghi vào luật
bằng một nghị định đứng dưới luật?

Chuyện giá vàng tác động lên tỷ giá trước đây là có thật
bởi Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng huy động vàng
miếng có trả lãi. Nay không cho huy động hay cho vay bằng vàng
là đủ, không cần gì phải cấm đoán việc mua bán vàng miếng
là một hoạt động lâu đời của người dân. Hệ lụy của
việc cấm đoán này sẽ nhiều, với hệ quả là một thị
trường vàng miếng méo mó, lệch lạc, nhiều biến tướng lách
luật như tiệm vàng thành tiệm cầm đồ, mua bán chui, vàng
nhẫn làm như vàng miếng… mà báo chí phản ánh trong tuần qua.

Không méo mó sao được khi từ 12.000 điểm kinh doanh chỉ còn
lại 2.500 điểm trong khi nhu cầu mua bán chưa thấy có gì thay
đổi. Ngân hàng Nhà nước lại còn quy định giá trị số dư
vàng miếng phát sinh do mua bán vàng cuối ngày của các ngân
hàng không được vượt quá 2% so với vốn tự có. Những hạn
chế này sẽ gây sức ép lên giá, buộc giá giảm một cách
giả tạo trong thời gian đầu, làm nảy sinh lập luận chính
sách mới đã giúp kéo giá vàng trong nước về gần với giá
vàng thế giới!

Ở đây có những tình tiết đáng lưu ý. Tại phiên chất
vấn trước Quốc hội vào tháng 11-2012, Thống đốc Nguyễn Văn
Bình lập luận nếu để giá vàng trong nước liên thông với
giá vàng thế giới, có nghĩa là chúng ta lại chấp nhận một
thị trường đầu cơ về vàng cho nên không có việc liên thông
với giá vàng thế giới. Nay Nghị quyết 01 của Chính phủ đã
phản bác lập luận này khi yêu cầu Ngân hàng Nhà nước
"bảo đảm giá vàng trong nước sát với giá vàng quốc
tế". Nếu như Nghị quyết 01 đã chấn chỉnh một lập luận
của Ngân hàng Nhà nước thì tương lai ngắn cũng cần một
nghị quyết khác chấn chỉnh một lập luận khác cũng của
Ngân hàng Nhà nước: Năm 2013, giá vàng trên thị trường sẽ do
Ngân hàng Nhà nước kiến tạo và điều khiển, theo chủ
trương "nền kinh tế giữ tiền, nhà nước giữ vàng". Chưa
thấy một chính phủ nước nào, dù tiềm lực có mạnh đến
đâu, lại dám "điều khiển giá vàng" cả, liệu chúng ta có
đủ nguồn lực không và có cần thiết không?

Xin nhắc lại ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế với sự
đồng thuận cao, rằng nhiệm vụ của Ngân hàng Nhà nước
không hề bao gồm chuyện kinh doanh vàng miếng chứ chưa kể là
độc quyền vàng miếng. Người dân bình thường không hề
đầu cơ vàng, đại đa số chỉ mua và giữ vàng như một
phương tiện phòng thân và để phòng tránh lạm phát. Cứ chăm
chăm huy động vàng trong dân theo chủ trương "nền kinh tế
giữ tiền, nhà nước giữ vàng" như tuyên bố của đại
diện Ngân hàng Nhà nước sẽ làm xáo động cái cơ chế phòng
chống lạm phát này, gây nguy cơ lạm phát bùng phát trở lại.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130117/nguyen-van-phu-quyen-tu-do-kinh-doanh),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét