<div class="boxleft300"><img
src="https://danluan.org/files/u1/sub03/image001_6.jpg" width="440"
height="531" alt="image001_6.jpg" /><div class="textholder">Hình (Rich
Clabaugh): Bản đồ tranh chấp đảo Senkaku/Diaoyu trong vùng Biển
Hoa Đông.</div></div>
Chỉ có một ít nền kinh tế và xã hội trên trái đất này có
thể bổ sung cho nhau như của Trung Quốc và Nhật Bản. Dân Trung
Quốc tương đối trẻ, nghèo, cần cù và quyết tâm phát triển
kinh tế. Dân Nhật tương đối già và hoàn toàn mãn nguyện,
nhưng tiến bộ về kinh thuật và hết lòng bảo vệ mức sống
cao. Sự cận kề về địa dư xem như làm cho hai nước phù
hợp một cách lý tưởng để đôi bên cùng hưởng lợi.
Nhưng Nhật Bản lo sợ sự vươn lên của Trung Quốc vì nền
kinh tế của Trung Quốc năng động hơn nền Kinh Tế của Nhật
Bản. Và Trung Quốc bị phiền nhiễu bởi Nhật Bản vì đảo
quốc này giống như một hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ không
thể chìm được ở ngay ngoài khơi của Trung Quốc.
Hơn một năm vừa qua, những người theo chủ nghĩa dân tộc
tại cả hai nước đã tham gia một trận chiến ngôn từ về
những hòn đảo đôi bên tranh chấp mà Nhật gọi là Senkaku và
Trung Quốc gọi là Diaoyu (2). Thủ tướng mới của Nhật thuộc
cánh hữu Shinzo Abe đã làm những nhà lãnh đạo Trung Quốc lo
ngại với những lời kêu gọi cứu xét lại những điều cam
kết về hòa bình được trân trọng ghi trong hiến pháp hậu
chiến áp đặt bởi Hoa Kỳ và làm cho chương trình giáo dục
tại các trường học yêu nước hơn.
Lịch sử dài tiếp tục ám ảnh mối quan hệ giữa hai nước.
Tại Á châu, Thế Chiến thứ Hai bắt đầu vào 1937 với chiến
tranh Trung-Nhật. Hàng triệu người Trung Quốc bị giết chết
vì chủ nghĩa bành trướng của Nhật. Nhưng điều này không
giải thích được tại sao những người trẻ tại Trung Quốc
và Nhật hiện nay thù nghịch nhau hơn là cha ông của họ –
ngay cả sau khi chiến tranh chấm dứt.
Sự giải thích thật sự tìm thấy trong quá khứ xa hơn nữa.
Trung Quốc xem sự vươn lên của Nhật Bản vào cuối thế kỷ
19 là một sỉ nhục bởi vì Trung Quốc luôn luôn cảm nghĩ
rằng mình là nước lãnh đạo của cả vùng. Ông Mao Trạch
Đông và những lãnh tụ thành lập Đảng Cộng Sản Trung Quốc
chấp nhận quan điểm này và truyền lại cho những người nối
nghiệp.
<center><img src="https://danluan.org/files/u1/sub03/image003_1.jpg"
width="600" height="400" alt="image003_1.jpg" /></center>
<center><em>Hình (AP): Biểu tình chống Nhật Bản tại nhiều
thành phố của Trung Quốc.</em></center>
Do đó phần đông những người Trung Quốc coi sự giầu có của
Nhật và vị trí đồng minh cốt yếu với Mỹ của Nhật là
kết quả của những lợi lộc đoạt được một cách xấu xa.
Ngay cả khi Trung Quốc ở vào thế yếu nhất vào cuối thế kỷ
19 và đầu thế kỷ 20, những nhân vật ưu tú nhất của Trung
Quốc cảm thấy rằng Khổng Giáo mà Trung Quốc truyền bá qua
những nước láng giềng – Hàn quốc, Nhật và Việt Nam – là
nguồn gốc của một nền văn hóa chung. Những nước khác trung
"vùng Khổng Giáo" có nhiệm vụ là thừa nhận một cách
đơn giản sự lãnh đạo tự nhiên của Trung Quốc. (3)
Chính sách của Trung Quốc tại Biển Hoa Nam ngày nay giống như
chính sách của Vua Nhà Thanh, triều đại cuối cùng cai trị
Trung Quốc vào cuối thế kỷ 18. Hoàng Đế Càn Long thời đó
thích nói với vô số các nước ở phương Nam như một người
cha nói với những người con. Những nhà lãnh đạo Trung Quốc
hiện nay đang sử dụng ảnh hưởng tại những nước như Việt
Nam và Lào, theo lối gia trưởng của vua Càn Long.
Không chắc những nước láng giềng của Trung Quốc ngày nay tán
thưởng cách cư xử như vậy hơn là trước đây. Vua Càn Long
can dự vào một cuộc chiến với Việt Nam vào thập niên 1780s.
(4) Cuộc chiến này làm suy yếu trầm trọng đế quốc của Vua
Càn Long.
Từ đó, tại những nước ở trong vùng nổi lên những làn
sóng chủ nghĩa quốc gia dân tộc, thường để chống lại chủ
nghĩa thực dân của phương Tây. Nam Dương với dân số 248
triệu người, không coi mình là một nước nhỏ, ngay cả so
sánh với một nước khổng lồ như Trung Quốc. Nam Dương tìm
cách chống lại quyền lực của Trung Quốc trừ khi Trung Quốc
thay đổi thái độ và chính sách.
Về phần Nhật Bản, quốc gia này chuyển giữa hai hướng:
thích ứng và cạnh tranh với Trung Quốc. Mặc dầu, chủ nghĩa
đế quốc Nhật Bản là một sự kiện trong quá khứ, nhưng
những thái độ tạo ra chủ nghĩa đế quốc vẫn còn tồn
tại. Ông Abe, cháu của một cựu thủ tướng Nhật mà nhiều
người Trung Quốc xem như một tội phạm chiến tranh, xem ra là
hiện thân của những quan điểm này. (5)
Mặc dù phần đông người Nhật thừa nhận sự quan trọng của
việc trao đổi thương mại và đầu tư với Trung Quốc, vấn
đề an ninh quốc gia xem ra quan trọng hơn.
Tội lỗi của Nhật trong việc chểnh mạng không giải quyết
hoàn toàn vấn đề quá khứ đã gây trở ngại cho chính sách
ngoại giao hiện nay, nhưng những tội lỗi này xem ra lu mờ so
với ý thức lịch sử muốn làm bá chủ trong vùng của Trung
Quốc và chủ nghĩa quốc gia chống Nhật độc hại được nhà
nước bảo trợ. Rất buồn là những thái độ kẻ cả này sẽ
không chắc thay đổi với ban lãnh đạo Cộng Sản mới nhậm
chức vào tháng 11, 2012.
<center><img src="https://danluan.org/files/u1/sub03/image006_1.jpg"
width="384" height="256" alt="image006_1.jpg" /></center>
<center><em>Hình (The Atlantic): Hai tầu tuần duyên Nhật chặn bắt
một thuyền chở những người vận động Trung Quốc từ Hồng
Kông đến gần hải đảo Senkaku/Diaoyu vào 15-8-2012.</em></center>
Ngay cả ngôn ngữ ngoại giao của Trung Quốc cũng nhấn mạnh
đến việc phải tuân theo dường hướng lịch sử của đảng
thay vì nhận thức những quyền lợi hiện tại, nó cũng cho
rằng chỉ có một vị thế trong bang giao quốc tế – thường
của Trung Quốc – là có thể đúng.
Trung Quốc hôm nay được hưởng nhiều lợi lộc bằng cách
hợp tác hơn là xung đột với Nhật. Nhắc đi nhắc lại những
tội lỗi quá khứ và làm nóng cuộc tranh chấp về những hòn
đảo đem lại ít điều tốt. Nếu Trung Quốc muốn trở thành
một thế lực vượt trội trong vùng, Trung Quốc chỉ có thể
làm được như vậy với Nhật Bản, chứ không phải chống
lại nước này.
Như Pháp và Đức đã chứng minh, những nhận thức có thể thay
đổi khi quyền lợi quốc gia đòi hỏi. Nhưng chuyển đổi cách
suy nghĩ của Bắc Kinh từ hệ thống có trật tự trên dưới
qua hợp tác đòi hỏi một khả năng lãnh đạo mạnh mẽ và
sự hiểu biết tinh vi về quyền lợi quốc gia. Những nhà lãnh
đạo của Trung Quốc gần đây không cho một hi vọng nào về
cả hai điều này.
Nguồn: "In Asia, Ill Will Runs Deep", New York Times
<h2>Giải thích của người dịch</h2>
1. Odd Arne Westad là giáo sư về lịch sử quốc tế tại Trường
Kinh Tế London (London School of Economics). Ông là tác giả của
cuốn sách "Restless Empire: China and the World Since 1750."
2. Điều Ngư theo lối phiên âm tiếng Việt gồm năm đảo nhỏ
và ba tảng đá, hiện do Nhật quản tri.
3. Trung Quốc quên rằng Phật Giáo từ Ấn Độ truyền bá qua
nhiều nước Đông Á bao gồm Tây Tạng, Bhutan, Mông Cổ, Trung
Quốc, Nhật Bản, Miến Điện, Thái Lan, Campuchia, Lào, và Việt
Nam.
4. Hoàng Đế Quang Trung đại phá quân Thanh vào Tết Kỷ Dậu
1789. Chủ Tướng Sầm Nghi Đống của Quân Thanh tự sát. Thống
Đốc Lưỡng Quảng Tôn Sĩ Nghị chạy thoát về Trung Quốc.
5. Ông Kan Abe, ông nội của đương kim thủ tướng Nhật Bản
Shinzo Abe, là người giám sát chương trình phát triển Mãn Châu
vào thập niên 1930, trong thời gian vùng này bị Nhật chiếm
đóng.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130110/nguyen-quoc-khai-han-thu-an-sau-bam-chac-tai-a-chau),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét