Tiểu luận sau đây của Lưu Hiểu Ba được in trên tờ
<em>Central Daily News</em> ở Đài Loan ngày 5-6-1993, nhân 4 năm Sự
kiện Thiên An Môn. Lời phê bình các khuyết điểm của giới
trí thức phản kháng Trung Quốc và phong trào sinh viên năm 1989
xuất phát từ trải nghiệm trực tiếp của ông. Khi phong trào
nổ ra, ông đã bỏ dở chương trình nghiên cứu và giảng dạy
của mình tại một số trường đại học Hoa Kỳ, mua một tấm
vé không khứ hồi bay về Bắc Kinh ngày 27-4-1989 để hỗ trợ
các sinh viên của mình trên Quảng trường. Tại đây, ông
hướng dẫn và tranh luận với các sinh viên về phương pháp và
mục đích đấu tranh, tham gia những cuộc đàm phán giữa sinh
viên và chính quyền, và tham gia tuyệt thực ở giai đoạn cuối
từ ngày 2-6. Ông bị coi là một trong những kẻ "giật dây"
của phong trào và bị kết án tù lần thứ nhất, đến đầu
năm 1991. Song ngay cả với tiểu sử ấy, các ý kiến phê phán
của ông vẫn gây sóng gió trong phong trào dân chủ Trung Quốc,
nhất là với những gia đình nạn nhân của vụ thảm sát 4-6.
Giới thiệu tiểu luận này trong bản dịch tiếng Việt, tôi tin
rằng nó sẽ là một tham khảo bổ ích cho phong trào dân chủ
Việt Nam.
<strong>Người dịch</strong>
_______________
Giới trí thức phản kháng và các lãnh tụ sinh viên Trung Quốc,
những người tự thấy mình là anh hùng và chiến sĩ dân chủ,
đều chỉ biết đến dân chủ từ sách vở. Họ không có khái
niệm gì về việc thực hành nền dân chủ đó. Họ không hề
biết phải xây dựng nền dân chủ như một hệ thống chính
trị và một tòa nhà pháp lí như thế nào và phải đưa những
nội dung gì vào đó. Trước khi phong trào dân chủ năm 1989 nổ
ra, nhà vật lí thiên văn, giáo sư Phương Lệ Chi, được coi là
một Sakharov của Trung Quốc, đã bỏ qua cơ hội bảo vệ quyền
con người theo đúng luật pháp. Ông được Tổng thống Bush
mời gặp nhưng bị chính quyền cản trở. Và ông đã lặng lẽ
chấp nhận, không một lời phản đối. Cả đến khi phong trào
dân chủ bùng nổ, ông Lưu Tân Nhạn, nhà bất đồng chính
kiến được coi là "lương tâm xã hội của Trung Hoa", vẫn
đề cao chủ nghĩa Marx và chủ nghĩa xã hội. Vẫn giữ nguyên
lòng trung thành từng mất rồi lại được khôi phục của
mình. Còn phong trào hiện tại thì được lãnh đạo bởi những
người thậm chí không hiểu cả những nguyên lí cơ bản của
dân chủ. Như thế, làm sao mà thành công được? Tình trạng
đó chỉ có thể sinh ra những than vãn hời hợt về hệ tư
tưởng.
Khi cảm giác về nghĩa vụ gánh vác một sứ mệnh lịch sử
bị đẩy lên thái quá, các sinh viên đã đánh mất khả năng
tỉnh táo để tự nhận định và khả năng tự kiềm chế để
đạt hiệu quả cao. Họ không biết rằng những đôi vai mảnh
khảnh của họ không gánh nổi một định mệnh nặng trĩu như
vậy. Họ không cưỡng được sự cám dỗ rằng mình có thể
đem lại công lí và tưởng rằng cứ lấy sinh mạng ra trả giá
thì chính quyền sẽ buộc phải nhượng bộ hơn – mà không
hề nhận ra rằng điều đó rốt cuộc là vô nghĩa. Mạng
người có gây nổi một ấn tượng nào với chính quyền không?
Có đánh thức nổi đám đông đang ngủ vùi không? Cái chết có
đem đổi lấy công lí được không? Chẳng lẽ chỉ những ai
sẵn sàng hi sinh tính mạng mới có quyền bàn về công lí
chăng? Người ta trách các sinh viên là chỉ đầy lòng dũng cảm
và nhiệt huyết mà không đủ lí trí. Không có gì đáng ngạc
nhiên, khi cô Sài Linh, lãnh tụ đứng đầu phong trào sinh viên,
sau này thoát được ra nước ngoài tị nạn, phát biếu: "Trên
Quảng trường Thiên An Môn khi đó, quan trọng nhất là đức hi
sinh và lòng dũng cảm chứ không phải đầu óc và lí trí.
Chúng tôi là những anh hùng của phong trào dân chủ 1989."
Từ trên bốn thập kỉ nay Trung Quốc không hề có kinh nghiệm
gì với dân chủ. Hàng ngày chúng ta chỉ trải qua và chứng
kiến những tranh giành và thủ đoạn tàn bạo của hệ thống
chuyên chế. Khi tham gia một cuộc cách mạng, chẳng hạn như
Cách mạng Văn hóa, chúng ta lập tức thấy mình là những nhà
cách mạng vĩ đại nhất. Khi gia nhập phong trào dân chủ, chúng
ta thấy mình dân chủ hơn người. Chúng ta tuyệt thực cho dân
chủ. Chúng ta hi sinh cho dân chủ. Vì thế chúng ta đinh ninh
rằng mọi hành động của mình đều bắt nguồn từ công lí
cao nhất, rằng tiếng nói của mình là chân lí duy nhất, rằng
mình sở hữu quyền lực tuyệt đối. Như thế, chân lí trở
nên tuyệt đối, công lí trở nên tùy tiện và dẫn đến
cưỡng bức, còn dân chủ thì trở thành một đặc quyền.
Quảng trường Thiên An Môn đã biến thành một phòng thí
nghiệm thử chân lí, thử độ cứng của bản lĩnh và độ sâu
của ý thức về phẩm giá. Nó cũng đã biến thành nơi mà
người ta vừa dấn thân cho công lí, vừa thực thi quyền lực.
Không có mặt ở đó, không đến đó để bày tỏ con người
mình, là chống lại dân chủ và chống lại công lí, là hèn
nhát. Quảng trường Thiên An Môn đã biến thành hòn đá thử
lửa. "Tôi đã có mặt ở đó", "Tôi cũng từng đến
đó", những câu nói ấy đã được coi là chứng chỉ của ý
thức dân chủ và lương tri xã hội.
Chúng ta làm cách mạng, chúng ta thực hành dân chủ, chúng ta
không cần hợp tác, chúng ta tùy ý kết bè kéo cánh, chúng ta
lập ra các tổ chức, chúng ta cử người lãnh đạo, chúng ta
lập các hội công nhân và sinh viên tự quản, chúng ta tuyệt
thực, chúng ta tổ chức các nhóm tranh luận, các nhóm trí
thức, phóng viên, cảm tử quân, chí nguyện quân và hướng
đạo sinh. Không ai chịu nghe ai, chẳng người nào chịu dưới
trướng người nào.
Chúng ta làm cách mạng, chúng ta thực hành dân chủ, chúng ta
căm thù Đảng Cộng sản tột độ và lên án Đảng bằng
những bộ quần áo đẫm máu trên thân thể chúng ta. Chúng ta
nghiến răng chửi kẻ khác, chúng ta thỏa sức bôi nhọ, chúng
ta cho phép mình nói những điều như: chúng tao sẽ bắn vỡ sọ
mày, chúng tao sẽ bỏ mày vào vạc chiên, chúng tao sẽ chôn
sống mày. Chúng ta cho phép mình chửi rủa và thậm chí hành
hung những kẻ không đi cùng chúng ta. Chúng ta cho phép mình thanh
toán ân oán giang hồ cá nhân, nhân danh công lí.
Chúng ta làm cách mạng, chúng ta thực hành dân chủ, chúng ta
ngang nhiên truyền bá những điều bịa đặt, chúng ta phao tin
vịt giữa thanh thiên bạch nhật. Ai phản bác thì chúng ta khăng
khăng rằng mình có quyền làm như thế hoặc tìm cách đánh
lận rẻ tiền. Chúng ta cho phép mình phao lên rằng Đặng Tiểu
Bình đã chết, Lý Bằng đã bỏ trốn, Dương Thượng Côn đã
bị đánh đổ, Triệu Tử Dương đã được khôi phục danh dự,
Vạn Lý đã thành lập một nội các mới ở Canada. Quảng
trường Thiên An Môn, biểu tượng của phong trào dân chủ,
biến thành một lò chế tin đồn, càng ngày càng tung ra nhiều
điều dối trá. Một số người tham gia sự kiện ngày 4 tháng
Sáu sau này thoát được ra nước ngoài thì đảo lộn tình
tiết, thêu dệt tin đồn và dùng miệng mà phun ngập máu ra
Quảng trường. Để có lợi cho bản thân, họ cố ý phóng
đại tội ác và sự tàn bạo của Đảng Cộng sản. Báo chí
quốc tế vì thế mà bị xỏ mũi.
Chúng ta làm cách mạng, chúng ta thực hành dân chủ, chúng ta
chỉ cho riêng mình quyền tự do ngôn luận và cấm người khác
được hưởng quyền ấy. Chúng ta cũng hành xử hệt như Mao
Trạch Đông và không dung thứ một chính kiến nào khác. Hệt
như đám tay sai của Đảng Cộng sản Trung Quốc, chúng ta cũng
kiểm duyệt những hình ảnh không hợp ý ta do phóng viên chụp
được, chúng ta cũng tịch thu phim và đập nát máy ảnh. Để
chính quyền hết cớ đàn áp, chúng ta đã nộp cho công an ba
thanh niên Hồ Nam, là những người đã phun mầu lên chân dung
Mao, để rồi họ bị kết án 15, 18 và 20 năm đọa đày trong
ngục tối.
"Công lí của phong trào dân chủ" đã trở thành một hăm
dọa, hễ ai có chính kiến khác là bị gây áp lực và đành
câm miệng. Cuộc tuyệt thực đã phong các sinh viên lên hàng
những vị thánh bất khả xâm phạm của cách mạng. Vì họ
sẵn sàng hi sinh mạng sống, nên chẳng ai dám hé răng phê bình
họ nữa. Vậy là các "anh hùng" thì tắt công tắc lí trí,
những người còn lại thì lặng im.
Những điều vừa trình bày có thể giải thích, vì sao một
công lí trên giấy thì được săn lùng cuồng nhiệt, còn công
lí tỉnh táo của hiện thực thì bị gạt ra ngoài.
<strong>Nguồn:</strong> Dịch theo bản tiếng Đức trong Bei Ling,
<em>Der Freiheit geopfert</em>, Riva, München 2011
Bản tiếng Việt © 2012 pro&contra
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130121/luu-hieu-ba-chung-ta-bi-cong-li-cua-chinh-minh-de-bep),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét