Innova - Nguyễn Bá Thanh và Đà Nẵng

Như một tiếng sét, kết luận của Thanh Tra hôm nay về Đà
Nẵng khiến nhiều người sửng sốt. Phải chăng đây là cú ra
đòn nắn gân của anh Ba? Phải chăng Nguyễn Bá Thanh sẽ theo
vết chân Bạc Hy Lai của Trung Quốc? Hay chăng đây là màn tắm
gội cuối cùng để tẩy sạch cho Nguyễn Bá Thanh trước khi ra
trung ương? Tất cả đều là đồn đoán. Bài viết này phân
tích một số thông tin có liên quan để đưa ra nhận xét.

<strong>1. Đà Nẵng (ĐN) và Nguyễn Bá Thanh (NBT)</strong>

Nhắc tới Đà Nẵng trong suốt mười năm qua thì ko thể ko
nhắc tới NBT. NBT lên nắm quyền vừa lúc với việc trung ương
cho tách ĐN ra khỏi Quảng Nam. Lúc đó ĐN được đầu tư rất
mạnh để chỉnh đốn, do vậy nên NBT có nhiều việc để làm.
Trong mười năm, diện tích ĐN mở rộng khoảng 3,4 lần và thu
nhập bình quân cũng tăng khoảng 3,4 lần. ĐN nổi tiếng là
một trong những thành phố sạch đẹp, văn minh hiếm có ở
Việt Nam. Gần đây người Hà Nội đổ xô vào ĐN mua đất
rất nhiều. Người Sài Gòn vốn tự hào về hòn ngọc viễn
đông cũng phải bắt đầu coi lại mình so với người em ĐN.
Mọi thứ bắt đầu từ đâu?

<center>Vành đai của ĐN khi được giãn ra tứ phía</center>

<center><img
src="http://img130.imageshack.us/img130/2976/38544417328071917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img844.imageshack.us/img844/6940/38544417328076917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img819.imageshack.us/img819/9994/38614416996116917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img854.imageshack.us/img854/3998/38918417000876917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img545.imageshack.us/img545/2552/38918417000901917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img26.imageshack.us/img26/356/40084417713436917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img833.imageshack.us/img833/8561/61979435017506917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img508.imageshack.us/img508/6840/19585510150111970851918.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img163.imageshack.us/img163/9024/14974045344244691714318.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img193.imageshack.us/img193/8905/60835435017571917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center>Rồi nhìn về trung tâm ĐN</center>

<center><img
src="http://img3.imageshack.us/img3/5693/40942418018241917143181.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img233.imageshack.us/img233/8661/19585510150111970831918.jpg"
width="400" /></center>

<center><img
src="http://img607.imageshack.us/img607/738/19730710150138893431918.jpg"
width="400" /></center>

Từ khi NBT nắm quyền, việc đầu tiên ông làm là mở những
tuyến đường lớn ở xung quanh TP làm các trục để mở rộng
như đường 2-9, đường Nguyễn Văn Linh, Phạm Văn Đồng, CMT8,
Ngô Quyền, Tôn Đức Thắng, Trường Chinh, xây các cây cầu Lê
Duẩn, cầu Tuyên Sơn, cầu Thuận Phước, cầu Cẩm Lệ, v.v...
Tiếp theo là những vạt khu tái định cư lớn với đường bàn
cờ ở quanh các trục lớn đó khiến quỹ đất ĐN tăng vùn
vụt. Nhà kiểu mới ở ĐN đều có đường nhựa ít nhất 5,5m
chạy qua trước nhà. Hệ thống điện nước đều tốt. Chính
các khu tái định cư này lại làm chỗ dựa để NBT cấp đất
khi cần giải tỏa trong nội đô TP. Mỗi lần giải tỏa các khu
ổ chuột thì NBT dùng đất tái định cư với cơ sở hạ tầng
tốt để bù lại, sau đó rồi bán lại đất cũ (sau khi đã
chỉnh trang đường xá) với giá cao hơn. Tất cả đều là kinh
doanh nhưng phần lớn dân ĐN hài lòng.

Việc thứ hai NBT làm là xây lại hệ thống bệnh viện,
trường học. Thời NBT, các bệnh viện Đa Khoa, bệnh viện C,
bệnh viện Nhi đều được xây thêm, xây mới, biến ĐN trở
thành trung tâm y tế cho miền Trung. Ngoài ra các trường đại
học, cao đẳng cũng được mở rộng rất nhiều. Hiện tại
nhiều thanh niên miền Trung theo học ở các trường tại ĐN,
đặc biệt là Bắc Trung Bộ. Song song đó, NBT cũng tiến hành du
lịch hóa ĐN bằng các con đường khủng khiếp chạy ven biển,
xây dựng các khu Bà Nà, Sơn Trà. Quy hoạch các bãi tắm, tổ
chức các sự kiện như hội Quán thế âm, pháo hoa.

Việc thứ ba là làm mới lại bộ mặt thành phố khiến ĐN
trông rất mới. Sau khi lập ra các khu tái định cư, dời dân
ngoài, NBT bắt đầu giải tỏa mạnh hơn các khu đất vàng ở
trung tâm TP để xây nhà cao tầng khiến dân đi xa về đều
ngỡ ngàng vì thay đổi. Hiện tại có thể nói dù ĐN nhỏ,
nhưng về mức độ hiện đại đô thị thì không kém gì so
với HN, SG.

Việc thứ tư là thay đổi tập quán dân ĐN, nổi tiếng vì
dẹp được vấn nạn ăn xin, lề đường thông thoáng, không
bán dạo. Lúc đầu, NBT lập ra quân áo đen, tức các thanh niên
xuất ngũ để đi giữ trật tự cho vỉa hè đường phố. Đội
quân này không có quyền như công an, nhưng cũng đóng vai trò
hữu hiệu lúc ban đầu để dân ĐN trật tự hơn. Công an thì
nghe nói ít nhũng nhiễu hơn địa phương khác. Có lần trên
trang otofun còn có bài viết nói công an ĐN tốt bụng khi thay vì
phạt đã chỉ đường cho 1 bác tài đi sai đường. Việc này
càng có ý nghĩa khi đời sống tinh thần ở VN hiện nay xuống
cấp trầm trọng, hiện tượng đâm chém, công an hành dân ở
các nơi khác càng khiến nơi yên bình như ĐN có giá hơn.

Như vậy chính sách mà NBT đưa ra trong suốt mười năm qua là
giãn dân từ từ, đất đổi đất. Lấy cơ sở hạ tầng để
giãn dân ra xa, bù vào đó bán đất nội đô giá cao hơn làm
quỹ để tiếp tục xây cơ sở hạ tầng. Chính sự thay đổi
này cộng với vẻ đẹp tự nhiên và hiền lành của ĐN thu hút
người tỉnh khác đến mua đất, lại góp phần đẩy giá đất
ĐN lên, góp vào quỹ nhà đất để tiếp tục xây dựng cơ sở
hạ tầng. Điều này hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh hai thành
phố lớn là Hà Nội và Sài Gòn đều nghẹt thở vì ô nhiễm
nặng nề, an ninh kém. Người có tiền đều muốn tới ĐN tậu
mảnh đất để chiều chiều tắm biển, ăn uống giá rẻ,
giấy tờ dễ dàng mà có bệnh tật cũng có nơi chữa trị
tốt.

Tuy có nhiều cái được, nhưng ĐN cũng có nhiều cái mất
khiến NBT có tiếng, nhưng cũng mang tiếng.

Hiếm có lãnh đạo địa phương nào ở VN được dân ưa thích
như NBT ở ĐN. Một phần do họ thấy đời sống đi lên hẳn
từ thời ông làm chủ tịch hai nhiệm kỳ, rồi sau này làm bí
thư. Một phần họ thích phong cách của ông, nói ít, làm
nhiều. Ngay trong việc nói, NBT cũng có lối nói rất mộc mạc,
thậm chí là "nhà quê", hơi hướng sâu cay Quảng Nam. Mỗi lần
ông phát biểu trong cuộc họp thành phố, phần viết trong giấy
thì ông đọc qua loa rất nhanh, còn lại phần lớn thời gian,
NBT tự độc thoại theo một danh sách vấn đề tồn đọng cần
giải quyết, từ chi li như toilet công cộng, nuôi chim bên biển,
cống xả nước thải, ốc hút ngoài biển tới chuyện lớn như
giải tỏa đền bù. NBT ko chỉ nói mà còn chỉ rõ ai có liên
quan tới từng vụ để họ làm cho rốt ráo. Lối nói hài
hước của NBT cũng được dân ĐN ưa thích, mỗi đợt truyền
hình trực tiếp họp TP thì nhiều người theo dõi như buổi
tấu hài, táo quân cuối năm trên VTV.

Tuy nhiên, NBT cũng bị dân ĐN nghi ngờ trong vụ án Trần Văn
Thanh, chính xác hơn là nghi ngờ nhận hối lộ 4,4 tỉ trong vụ
xây cầu sông Hàn 2000 của Phạm Minh Thông. Bên cạnh đó, quy
hoạch ĐN cũng vấp một số phản đối, đặc biệt là hai
đừơng ven biển Liên Chiểu Thuận Phước và Sơn Trà Điện
Ngọc. Hai đường này lấn quá sát biển khiến méo mó hình
ảnh bờ biển ĐN. Bờ biển bao bọc bởi rừng cây xanh đẹp
bị thay thế bởi đừờng nhựa chạy sát như nhát dao cứa vào
tim người ĐN yêu biển. Một thời gian dưới điều hành của
NBT, một vạt nhà hàng mọc lên ngay trên bờ cát biển khiến
dân ĐN phản đối kịch liệt vì che chắn tầm nhìn và vì sợ
ô nhiễm biển. Biển ĐN còn bị lên báo trong nước do tình
trạng chia lô bãi biển, khiến bãi tắm của dân ĐN giờ bị
thu hẹp, dân chài ko có đường ra biển nhường đất cho các
bãi resort như nấm.

<center><img
src="http://farm.vtc.vn/media/vtcnews/2011/02/08/anh-ke-bien-1.jpg"
width="400" /></center>
<center><img src="http://www.udidau.com/Images/Pics/my%20hanh.jpg"
width="400" /></center>
Tội của Nguyễn Bá Thanh - Đường và nhà hàng lấn sát biển

Về mặt này, ông Nguyễn Sự của Hội An có tâm hồn hơn
Nguyễn Bá Thanh.

Nhìn chung, một lãnh đạo như NBT có mặt tốt là dám chịu dám
làm, quyết đoán, chi li, biết thu phục lòng người. Nhưng có
vẻ như mặt hạn chế lại nằm trong chính bản thân con người
thô mộc của ông, đó là ko biết làm du lịch cho đúng cách và
phá hoại thiên nhiên.

<strong>2. Văn bản Thanh Tra đánh vào các điểm gì?</strong>

<em>Mục 1 và 2</em> của Thanh Tra nêu lên những điểm tích cực
của thành phố đN.

<em>Mục 3</em> nhắc đến vấn đề quy hoạch giải tỏa quá
lớn của ĐN, cụ thể về kế hoạch sử dụng đất đạt từ
30-40% so với kế hoạch. Từ đó, bản báo cáo dẫn ra sự quy
hoạch thiếu căn cứ, cơ sở, không phù hợp với tình hình và
nhu cầu địa phương.

Tuy nhiên điều này chưa hợp lý bởi với một địa phương
giải tỏa nhiều như ĐN cần phải có một quỹ đất tái
định cư dồi dào để cung cấp cho dân bị giải tỏa, từ đó
công tác giải tỏa đất đai mới diễn ra thuận lợi nhanh
chóng. Bên cạnh đó, nhờ vào sự thừa đất đó mà giá đất
ở ĐN khá mềm so với các địa phương khác. Sau cùng, ai dám
nói với một thành phố đang phát triển mạnh như ĐN thì trong
tương lai số đất đó không được lấp đầy. Một quy hoạch
rộng hơn để đón đầu phát triển thì mới gọi là quy hoạch
. Điều này là đáng nói nếu so với Hà Nội, Sài Gòn khi quy
hoạch chưa xong thì đã thấy lỗi thời.

<em>Mục 4</em> nhắc đến vấn đề giao đất không qua đấu
giá, tạo kẻ hở cho một số người trục lợi vì được giao
đất giá rẻ. Tuy nhiên không thể phủ nhận một điều rằng
nhiều người dân ĐN được hưởng lợi từ chính sách giao
đất giá rẻ của NBT, nhất là đối với người dân tái
định cư. Một khi bị giải tỏa, người dân có quyền mua
đất nền nơi khác với giá thấp hơn. Chính sách này khuyến
khích người dân đồng ý dời đi nơi khác.

<em>Mục 5</em> liên quan đến việc giao quyền cho các Ban quản
lý dự án thực hiện chức năng quản lý quỹ đất, từ đó
dẫn đến nhiều sai phạm như không đủ căn cứ, cơ sở để
xác định giá thu tiền sử dụng đất; việc phê duyệt và phê
duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tùy tiện;
nhiều nhà đầu tư sau khi ký hợp đồng chuyển nhượng quyền
sử dụng đất, được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, đã không thực hiện đầu tư, tiếp tục chuyển nhượng
cho nhà đầu tư khác thu chênh lệch số tiền rất lớn... làm
thất thu ngân sách nhà nước, gây thiệt hại lớn về kinh tế.
Tuy nhiên cần phải nói rõ sự năng động nhanh chóng của ĐN
trong công tác giải tỏa đền bù, cũng nhờ vào chính sách này.
Các Ban quản lý dự án có nhiều quyền lực thống nhất và
nắm tình hình nên tự quyết định nhanh. Chính điều này giúp
ĐN giảm thiểu được các vụ kiện thưa, giải quyết tốn
thời gian với dân cư vùng giải tỏa.

<em>Mục 6</em> liên quan đến việc thu tiền sử dụng đất chưa
sát giá thị trường gây thất thu ngân sách và làm lợi cho
một số công ty có liên quan. Đặc biệt báo cáo chi tiết về
các vụ chuyển nhượng đất từ chủ ban đầu, qua nhiều lần
chuyển nhượng, đến chủ cuối cùng, mà chênh lệch tổng
cộng chỉ ra đến 2000 tỉ. Tuy nhiên báo cáo không thực tế khi
không nhìn nhận thấy đâu là giá đất thật sự ở ĐN. Con
số 2000 tỉ xác định dựa trên giá đất cuối cùng, vốn bị
đầu cơ trong những năm đầu khủng hoảng nhà đất. Việc ĐN
giao đất cho tư nhân để đầu tư với giá thấp là một cách
thu hút đầu tư, đưa đất vào sử dụng nhanh chóng, kéo dân
đến TP. Các tác động này không được đánh giá trong báo
cáo.

<em>Mục 7</em> liên quan đến giảm 10% tiền sử dụng đất nếu
các đối tượng nộp tiền nhanh, dẫn đến thiệt hại 1300 tỉ
đồng. Tuy nhiên báo cáo không đánh giá tác động của việc
này đến việc thu tiền nhanh từ các dự án bán đất, lãi
ngân hàng do thu tiền sớm, đến tác động tích cực về mặt
tinh thần của các hộ dân giải tỏa khi được giảm giá đất
mua lại.

<em>Mục 8</em> về việc gia hạn thời gian nộp tiền sử dụng
đất và miễn nộp phạt trong nhiều trường hợp, từ đó gây
thất thu ngân sách. Tuy nhiên báo cáo không chỉ rõ thiệt hại
bao nhiêu.

Mục 9 về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
cho nhiều dự án với giá rẻ, gây thiệt hại ngân sách. Tuy
nhiên thiệt hại là bao nhiêu thì không rõ.

Tựu trung lại, tất cả các mục Thanh Tra đều chỉ ra ĐN đã
vi phạm nhiều điều luật trung ương, gây thiệt hại ngân
sách. Tuy nhiên điều đáng suy nghĩ là tất cả những vi phạm
này đều theo hướng có lợi, tạo thuận lợi cho nhân dân, cho
nhà đầu tư. Trong hoàn cảnh trên khắp đất nước tràn lan
các vụ giải tỏa đền bù gây thiệt hại đến người dân
thì có thể hiểu tại sao người dân, doanh nghiệp từ các nơi
khác muốn đến lập nghiệp ở đà Nẵng. Phải chăng đây
chính là "bí quyết" của ĐN.

Với bản báo cáo này, tôi nhận định nó có rất ít ảnh
hưởng đến sự nghiệp NBT. Ngược lại, việc "bạch hóa
này" còn góp phần gầy dựng thêm uy tín lãnh đạo cho NBT ngay
trước thềm ra Ba đình nhậm chức.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130118/innova-nguyen-ba-thanh-va-da-nang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét