Khi nói đến các chương trình an sinh xã hội, điều đầu tiên
phải nghĩ đến là kinh phí để thực hiện. Ngân sách nhà
nước hàng năm là con số hầu như đã cố định, chi cho an sinh
xã hội tăng lên thì phải giảm bớt các khoản mục chi tiêu
khác xuống. Tăng chi cho an sinh xã hội để giảm bớt các cảnh
đời khốn khó của người nghèo có lẽ là điều ai cũng mong
muốn.
Thế nhưng một nghịch lý hiện nay là tiếng nói của người
nghèo, đối tượng cần nhận được sự hỗ trợ từ các
chương trình an sinh xã hội nhiều nhất, rất mờ nhạt
<strong>trong khi tiếng nói của giới có thu nhập cao hơn lại
mạnh hơn, chi phối đến dư luận nhiều hơn</strong>.
Lấy ví dụ, cách đây không lâu có ý kiến từ Ủy ban Tài
chính ngân sách của Quốc hội đề xuất giảm mức khởi
điểm chịu thuế lẫn mức giảm trừ gia cảnh xuống. Nói cách
khác ủy ban này muốn nhiều người nộp thuế thu nhập cá nhân
hơn, số tiền thuế nộp cao hơn để ngân sách thu được
nhiều hơn. Một khi ngân sách không bị thất thu một khoản
thuế thu nhập khá lớn thì khả năng tăng chi cho an sinh xã hội
sẽ cao hơn. Đề xuất của ủy ban này có thể hiểu là cách
phân bổ lại thu nhập để giảm bớt chênh lệch giàu nghèo -
là một cách làm đúng bài bản của những đại biểu dân cử.
Trong thực tế, đề xuất này đã gặp phải sự phê phán kịch
liệt của công luận và ngay cả những đại biểu khác của
Quốc hội. Và dĩ nhiên sự phản bác này nhận được sự
đồng tình của đa số mọi người có tiếng nói được phản
ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Người dân
nghèo mà thu nhập không bao giờ đến ngưỡng chịu thuế thì
không nắm được vấn đề, lại không có tiếng nói nên chiều
dư luận ngược lại không thấy xuất hiện trên báo chí.
Loại ví dụ như trên xảy ra nhiều lần, từ những than phiền
mức thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam quá cao đến những
chỉ trích các loại thuế cao đánh vào ô-tô và câu chuyện
chung mức thuế, phí ở Việt Nam thuộc loại cao nhất trên thế
giới. Những chính sách miễn giảm thuế cho doanh nghiệp, cho
những địa chỉ đã sẵn có thu nhập cao lại được hưởng
ứng và hoan nghênh.
Vì sao như vậy? Vì sao những động thái tăng thu ngân sách với
hàm ý tăng khả năng chi ngân sách cho an sinh xã hội lại bị
phản đối?
Bởi một lý do đơn giản: không ai tin rằng đi cùng với tăng
thu ngân sách theo kiểu tăng mức thu thuế thu nhập doanh nghiệp
hay thu nhập cá nhân là sự tăng chi cho an sinh xã hội. Bởi
nhiều người nghĩ các khoản tăng thu rồi sẽ lãng phí cho tham
nhũng, cho trợ cấp doanh nghiệp nhà nước, được đổ vào các
công trình đầu tư công lãng phí hay để giải quyết gánh
nặng nợ nần của nhiều doanh nghiệp nhà nước từng đổ vỡ
như Vinashin. Những khoản vay của Vinashin ắt rồi được khoanh
lại và cuối cùng ngân sách nhà nước cũng phải đứng ra
chịu trách nhiệm hoàn trả.
Để các chương trình an sinh xã hội, như tấm lưới cuối cùng
nâng đỡ những người dân nghèo khó, được tiến hành như ở
các nước khác, tức là tăng chi cho chúng sẽ là động lực thu
hút sự ủng hộ của đông đảo người dân, việc chi tiêu
ngân sách nhà nước phải minh bạch, công khai một cách thực
chất. Trong đó việc kết nối giảm chi ở những khoản mục
này sẽ giúp tăng chi ở những khoản mục khác phải được
chú trọng làm rõ, nhấn mạnh và được kiểm tra chặt chẽ.
Có như thế quyền lợi của người dân nghèo mới được bảo
vệ, tiếng nói của họ mới được chú ý lắng nghe và vang
lên trên các diễn đàn công luận.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/tin-tuc/20121012/nguyen-van-phu-tien-dau-ra), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét