Bruce Gale - Các ngân hàng Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn

Tình hình ngành ngân hàng Việt Nam hiện nay nghiêm trọng đến
mức nào? Vấn đề là không ai thực sự biết chính xác. Uy tín
của ngành ngân hàng bắt đầu lung lay kể từ ngày 20 tháng Tám
khi nhân vật nổi bật Nguyễn Đức Kiên bị bắt về tội tham
nhũng.

<div class="boxleft320"><img
src="http://phiatruoc.info/wp-content/uploads/2012/08/ACB-Ha%CC%80-No%CC%A3%CC%82i.jpg"
/><div class="textholder">Một chi nhánh Ngân hàng Thương mại Á
châu (Asia Commercial Bank) tại Hà Nội. Ảnh: AFP/Getty
Images</div></div>


Nhiều ngân hàng tại Việt Nam được cho là có quá nhiều các
khoản nợ xấu. Tuy nhiên, để đánh giá mức độ nghiêm trọng
của vấn đề này thì không phải là điều dễ dàng.

Bản chất của vụ bắt giam Kiên với các cáo buộc phạm tội
cũng rất mơ hồ. Lúc đầu vụ bắt giữ được báo cáo là
"hoạt động kinh doanh bất hợp pháp". Kiên là người đồng
sáng lập Ngân hàng Thương mại châu Á (ACB), một trong những
ngân hàng tư nhân lớn nhất nước trong đó có 15% thuộc sở
hữu của ngân hàng Anh Standard Chartered.

Theo dữ liệu của ngân hàng trung ương, tính đến ngày 31 tháng
Năm thì tổng cộng khoản nợ xấu chiếm 4,47%, tăng lên từ
mức 3,07% vào thời điểm cuối năm ngoái.

Tuy nhiên, vào tháng Tám vừa qua, Thống đốc Nguyễn Văn Bình
thừa nhận rằng nợ xấu trong hệ thống ngân hàng có thể cao
lên đến 10%, tệ hơn nhiều so với những báo cáo của các
ngân hàng địa phương.

Bi quan hơn, các nhà phân tích của Fitch Ratings tin rằng khoảng
15% các khoản cho vay này không được đầu tư hiệu quả. Một
báo cáo gần đây của Barclays đề nghị số này ở mức 20%.

Hồi thứ Sáu tuần trước, Moody's đã hạ xếp hạng tín
dụng của Việt Nam vì các khoản nợ xấu. Việc này có thể
làm nhiều người khó hiểu vì gần đây Standard & Poor đã nâng
cấp tín dụng các ngân hàng Việt Nam, cho rằng tình hình kinh
tế đã phần nào được cải thiện.

Hiện tại thì Việt Nam không thiếu các dự án xây dựng hay
bị đình trệ hoặc thậm chí bị bỏ rơi trong tại các đô
thị lớn – đặc biệt hai thành phố chính là thành phố Hồ
Chí Minh và Hà Nội. Nhiều nhà phát triển địa phương đã
bắt đầu các dự án trong thời điểm bất động sản bùng
nổ cao độ trong năm 2009 và hiện đang gặp một số khó khăn,
buộc phải giảm giá để đẩy mạnh doanh số bán các văn
phòng và căn hộ. Tỷ lệ phá sản cũng tăng cao trong thời gian
qua, đặc biệt các công ty thép và các cửa hàng bán lẻ vì
phải vật lộn để cạnh tranh với các thương hiệu nước
ngoài.

Sau nhiều năm lạm phát tăng cao và cho vay thiếu thận trọng,
Việt Nam đã bước vào thời kỳ mà các ngân hàng không muốn
tiếp tục cho vay vốn, gây ra không ít khó khăn cho các doanh
nghiệp đầu tư. Kết quả là tăng trưởng trở nên chậm lại,
do đó khó cho các doanh nghiệp trả nợ. Lãi suất liên ngân
hàng qua đêm đã tăng mạnh trong những tuần gần đây vì khách
hàng rút tiền hàng loạt tại các ngân hàng. Tuy nhiên cho đến
nay thì chưa có ngân hàng nào bị sụp đổ.

Điều rõ ràng có thể thấy là Việt Nam cần có kế hoạch cụ
thể để tái cơ cấu ngành ngân hàng.

Một đề xuất được xem như ý tưởng tốt là cho phép các
ngân hàng nước ngoài nâng cao và sở hữu cổ phần lớn hơn
trong các ngân hàng địa phương. Nhưng với nhiều ngân hàng
phải đối mặt với các vấn đề như hiện nay thì chương
trình này không thể thu hút thêm vốn.

Một lựa chọn khác là chính phủ đưa ra các gói cứu trợ
dành cho ngành ngân hàng. Động thái này hiện nay có vẻ thực
tế hơn một vài năm trước đây. Thâm hụt ngân sách của
chính phủ hiện nay chỉ ở mức 4% GDP so với 9% hồi năm 2009.
Các số liệu khác tương đối cũng khá tốt. Tiền tệ cho
đến thời điểm này đã phần nào ổn định, lạm phát
được kiểm soát và thâm hụt thương mại cũng đã được thu
hẹp đáng kể so với năm ngoái.

Và trong khi tỷ lệ nợ GDP của chính phủ ở mức 44%, con số
này dù sao vẫn tốt hơn nhiều so với các nước châu Âu.

Tuy nhiên, các nhà quan sát nước ngoài dường như chỉ tập
trung vào các nhược điểm của Việt Nam. Một bài báo trên The
Wall Street Journal hồi tháng trước lưu ý rằng nếu Barclays
ước tính đúng rằng 20% vốn cho vay của ngân hàng không hoạt
động hiệu quả thì lĩnh vực ngân hàng của Việt Nam phải
gánh khoản nợ xấu lên đến 16 tỷ USD. Con số này tương
đương với gần 12% GDP.

Ở khoản đó thì gói cứu trợ từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế
gần như không thể tránh khỏi.

Trong khi đó, các vụ bê bối tại ACB có vẻ như chưa có hồi
kết. Ngày 27 tháng Chín vừa qua công an đã thông báo ý định
truy tố bốn lãnh đạo cao cấp khác trong ngành ngân hàng. Công
an cáo buộc cựu Chủ tịch ACB Trần Xuân Giá, Phó Chủ tịch
Lê Vũ Kỳ và Trịnh Kim Quang là đồng phạm với Kiên và Giám
đốc điều hành ngân hàng Lý Xuân Hải.

Nhưng thực sự thì mọi việc có xấu như những gì đang diễn
ra hay không? Một cách giải thích khác cho rằng vụ Kiên bị
bắt phần nhiều có liên quan đến cuộc đấu tranh quyền lực
trong nội bộ Đảng Cộng sản cầm quyền hơn là so với bất
kỳ vấn đề nào tại ACB.

Một số các ông trùm nổi tiếng khác tại các địa phương
được cho là có liên kết đến các thành viên cao cấp của
Đảng Cộng sản và công an đã tiếp tục bắt giữ họ trong
những tuần gần đây. Kiên có mối quan hệ chặt chẽ với
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người được biết có những
bất đồng với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang về các chính
sách kinh tế. Ngoài việc tranh giành quyền lực giữa hai chính
trị gia này thì câu hỏi khác được đặt ra rằng liệu chính
phủ phải đối phó như thế nào đối với các vấn đề như
tham nhũng và sự hoạt động thiếu hiệu quả của các doanh
nghiệp nhà nước.

Trần Xuân Giá, cựu chủ tịch ACB, cũng có thể bị liên quan
đến cuộc xung đột chính trị đang diễn ra tại Việt Nam. Ông
là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư từ năm 1996 để
2002.

Các điều đó nói lên rằng, ngành ngân hàng của Việt Nam rõ
ràng đang gặp nhiều rắc rối. Tình hình này đòi hỏi phải
theo dõi cẩn thận.

© Bản tiếng Việt TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC 2012

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/tin-tuc/20121005/bruce-gale-cac-ngan-hang-viet-nam-dang-gap-nhieu-kho-khan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét