Trần Minh Khôi - Tư duy Tàu chống Tàu

Note này là để nói thêm cho cái status của tôi hôm qua nhận
xét về bài "<a
href="http://www.drnikonian.com/2012/06/xin-dung-quang-quat/">Xin đừng
quăng quật</a>" bên blog "Dr. Nikonian". Cái status viết,
"<em>[tôi] thật sự lo ngại với những bài viết như thế
này. hãy khoan nói đến các yếu tố lịch sử (được nhào
nặn qua lăng kính của chủ nghĩa dân tộc), kích động sự thù
hận, ngay cả khi nhân danh bảo vệ quyền lợi quốc gia, không
bao giờ là điều nên khuyến khích.</em>"

Các bạn ST, TH, và DN có ý kiến phản hồi, cho rằng tôi không
có lý do gì phải lo ngại cả. Các bạn là những người mà
tôi rất quý mến. Tôi thấy mình nên viết vài dòng, nếu không
để hiểu nhau hơn thì chí ít cũng là để nói thêm điều mình
muốn nói. Tôi chưa có dịp được quen biết blogger "Dr.
Nikonian" nhưng đọc qua những bài viết trên trang web, tôi
thật sự cảm mến tác giả. Cái note này nếu có phê bình tác
giả đôi điều thì cũng chỉ là mượn một vài đoạn trong
bài viết rất hay đó để minh họa cho vài ý tưởng của tôi
thôi. Tôi có thể mượn một bài viết khác, của người khác,
nhưng câu chuyện bắt đầu từ bài viết này thì thôi cứ tạm
mượn bài viết này đi. Nếu có lúc nào đó có dịp được
gặp, xin rót một ly rượu tạ tội với tác giả.

Bài viết có ba phần, phần đầu là hình ảnh của lá thư Đô
đốc Hải quân Việt Nam Cộng hòa Trần Văn Chơn gởi bà quả
phụ Lê Kim Chiêu sau khi chồng bà, Đại úy Thạch, cùng đồng
đội trên chiến hạm Nhật Tảo hy sinh trong trận chiến chống
quân xâm lược Trung Quốc ở Hoàng Sa năm 1974. Tác giả nhắc
lại những kỷ niệm thời niên thiếu trong những ngày sôi
động đó cũng như những sự kiện của năm năm sau, 1979, khi
Trung Quốc lần nữa xua quân xâm chiếm biên giới phía Bắc.
Phần cuối là những xác tín niềm tin và tình yêu của tác
giả đối đất nước. Tác giả hứa nguyện sẽ xuống đường
làm nhân chứng cho niềm tin và tình yêu đó.

Nếu bài viết này chỉ dừng lại ở hai phần này thôi thì
đây là một bài viết tuyệt vời. Nó chứa đựng đầy đủ
những điều cần nói - ký ức, niềm tin, tình yêu đối với
đất nước - và được nói một cách chân thành, súc tích, và
đầy nhiệt huyết. Nhưng rất đáng tiếc, cũng như sự đáng
tiếc thường thấy trong các bài viết có cùng chủ đề, tác
giả vay mượn những ý tưởng đã được cái khuôn thước ý
thức hệ dân tộc nhào nặn từ gần một thế kỷ qua. Sự vay
mượn này hoàn toàn không cần thiết vì không có nó bài viết
của tác giả cũng đã đầy đủ. Nhưng sự hiện diện của
chúng tố cáo một lối mòn tư duy mà ở thời đại của chúng
ta, khi chúng ta cùng lúc đang đấu tranh cho tự do và công lý,
đã trở nên nguy hiểm. Tình trạng khuất lấp đối với những
ý tưởng nguy hiểm này có lẽ bắt nguồn từ những nhu cầu
chính trị xã hội ngắn hạn như kêu gọi biểu tình phản
đối nhà nước độc tài hay thế lực ngoại xâm chẳng hạn.
Ý tưởng, như những hạt giống, một khi đã nảy mầm và phát
triển thì chúng có cuộc sống riêng của chúng. Là nạn nhân
triền miên của những ý tưởng độc hại, hơn ai hết, chúng
ta phải hiểu rằng chúng ta sẽ trả một giá rất đắt cho
thái độ thỏa hiệp với mầm mống của các ý tưởng nguy
hiểm. Hãy đi vào phần hai của bài viết để xem tác giả nói
gì.

<div class="special_quote"><em>Ghét Tàu thì không cần cố gắng và
tranh luận. Khác với những nền đô hộ mà sự xâm lược luôn
đi kèm với một chút khai sáng, 10 thế kỷ đô hộ của người
Tàu trên đất nước hình chữ S không hề mang lại điều gì
tốt đẹp, trừ công khai hóa về nông nghiệp của Sĩ Nhiếp.
Tàn ác như thực dân Pháp mà còn có được Viện Viễn Đông
Bác cổ, hội Đô thành hiếu cổ… để nghiên cứu, bảo tồn
di sản văn hóa của chính dân tộc mà họ đô hộ. Đó là chưa
kể Trường Đại học Y Hà nội, Trường Mỹ thuật Đông
dương… đã để lại trong lịch sử Việt nam những cái tên
sáng chói của những trí thức Tây học ngang tầm thế
giới.</em></div>

Một đặc trưng của chủ nghĩa dân tộc các loại là cố gắng
nhào nặn lịch sử cho phù hợp với khuôn thước và nhu cầu
đương đại. Nhưng ngay ở đây, sự nhào nặn lại quá vụng
về. Người Pháp không chỉ đem lại cho Việt Nam các trường
đại học hay những gương mặt học thuật sáng giá như Nguyễn
Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh. Chính qua người Pháp chúng ta đã được
làm quen với những ý tưởng đầu tiên về bình đẳng và tự
do, về quyền và chủ quyền quốc gia, về dân tộc và độc
lập, về nhà nước và mô hình nhà nước-quốc gia, về hàng
loạt những khái niệm khác làm nền tảng cho tư duy chính trị
đương đại. Tương tự, những triều đại đầu tiên sau thời
kỳ Bắc thuộc của Đại Việt được đặt trên khuôn mẫu
chính trị của kẻ đô hộ phương Bắc. Những cuộc khởi
nghĩa trước đó của Lý Bí, của Dương Đình Nghệ, của Ngô
Quyền cũng hoàn toàn dựa trên tư duy chính trị phương Bắc.
Nền "văn hiến chi bang" mà chúng ta ngày nay vẫn tự hào
cũng là kết quả của sự chung đụng với văn minh phương
Bắc. Có thể nói, chính cái tư duy chính trị vương quyền
chúng ta học được từ kẻ đô hộ đã giúp cho quốc gia Việt
Nam hiện đại có một lãnh thổ thống nhất từ Nam Quan (nay
đã mất) đến Cà Mau, dù rằng chúng ta đã làm điều đó trong
sự hủy diệt đối với văn hóa thiểu số. Cha ông chúng ta
chống Hán xâm lược nhưng <span class="underlined-text">chưa bao
giờ từ chối không gian văn hóa Hán</span>. Thái độ thù
nghịch với lịch sử và văn hóa Hán chỉ xuất hiện cùng với
sự xuất hiện của chủ nghĩa dân tộc Việt Nam hồi đầu
thế kỷ 20.

Xin đọc tiếp,

<div class="special_quote"><em>Còn người Tàu ư? Có dân tộc nào
thâm hiểm đến độ đốt sách, chôn nho sĩ… để tuyệt diệt
cội rễ văn hóa của dân tộc chúng ta như họ? Có kẻ xâm
lăng nào tham lam đến độ ngoài các sản vật thời trân của
đất nước, còn bắt cha ông ta phải tiến cống cả danh sĩ,
mỹ nữ…, những nguồn gene ngoại hạng của đất nước sang
Tàu? Và dù mê tín, cột đồng mà Mã Viện dựng lên với lời
nguyền độc địa "đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt" là
khẳng định chắc chắn nhất của dã tâm tuyệt diệt trăm họ
Bách Việt trên đất nước chúng ta.</em></div>

Trong một xã hội văn minh, những lời kêu gào thống thiết ở
đoạn văn trên có thể bị coi là những kích động hận thù.
Một phần chúng vẫn là thói quen nhào nặn các sự kiện lịch
sử cho phù hợp với nhu cầu tập quần của chính trị đương
đại, phần khác là tập quán đẩy các khái niệm dân
tộc/chủng tộc đi đến tận cùng của sự phân hóa mà kết
quả của nó không có gì khác hơn là sự xung đột giữa các
cộng đồng quốc gia. Nếu cuộc đốt sách của Minh Vĩnh Lợi
đối với Đại Việt được coi là "tuyệt diệt cội rễ văn
hóa" thì hành xử của các triều đại Đại Việt đối với
Champa phải được coi là gì? Sự hủy diệt đối với các
triều đại trước bởi các triều đại sau của Đại
Việt/Việt Nam, mà gần đây nhất là hành xử của những
người thắng trận miền Bắc đối với người anh em bại
trận miền Nam sau cuộc chiến 1975 phải được coi là gì?
Đoạn văn trên là bằng chứng thường thấy của sự lựa
chọn và kiến giải các sự kiện lịch sử có chủ định để
cám dỗ niềm đam mê hoang dã mang tính bộ lạc của chủ nghĩa
dân tộc.

Và cuối cùng, vẫn là một tâm thức kiêu ngạo đầy mặc cảm
tự ti. Hãy đọc tiếp,

<div class="special_quote"><em>Với những ký ức ghê sợ như thế,
đừng ngạc nhiên khi thấy não trạng đề kháng ngoại xâm đã
là một phần của căn tính Việt. Vì sao dân tộc chúng ta có
thể tồn tại mà không bị đồng hóa sau 10 thế kỷ dưới ách
một dân tộc hung hãn như vậy, tự nó là một phép lạ lịch
sử ngoại hạng và chưa từng có ở bất cứ dân tộc nào
khác.</em></div>

Ở đây tư duy dân tộc chủ nghĩa bộc lộ trọn vẹn sự đáng
thương của nó: nó đang thủ dâm.

<h2>Tư duy chống Tàu</h2>

Lữ Phương, trong một bài viết gần đây, đã vạch ra những
hệ lụy trong việc chọn lựa của những người lãnh đạo
Đảng Cộng sản Việt Nam để rơi vào trong quỹ đạo của
Cộng sản Trung Quốc hồi những năm '50 đối với vấn đề
bá quyền Trung Quốc mà chúng ta đang phải đối diện hiện nay.
Thực ra, kể từ Lê Thánh Tông đến nay, ngoài 80 năm thuộc
Pháp, chúng ta chưa bao giờ có ý định thoát ra khỏi quỹ đạo
chính trị Trung Quốc. Ngay cả khi chúng ta đã thắng trong các
cuộc chiến chống xâm lược thì chúng ta lại tự nguyện lún
sâu vào trong quỹ đạo chính trị của họ. Những triều đại
độc lập của Đại Việt, và của Việt Nam hiện đại, vẫn
là phên dậu, là phiên thuộc của vương quyền phương Bắc.

Điều này làm cho cuộc chiến chống Trung Quốc lần này mang
một ý nghĩa khác: chúng ta muốn một lần và mãi mãi vượt ra
khỏi ảm ảnh làm phên dậu của Trung Quốc, chúng ta muốn một
lần và mãi mãi thoát ra khỏi quỹ đạo chính trị Trung Quốc.
Chúng ta muốn tự do. Chúng ta muốn có công lý giữa các cộng
đồng quốc gia láng giềng. Chúng ta đòi được đối xử bình
đẳng. Chúng ta đòi được đối xử với danh dự. Chúng ta
muốn giữ nguyên vẹn không gian sinh tồn này cho con cháu mai sau.

Những điều đó đã đủ xứng đáng cho một cuộc chiến.
Chúng ta không cần phải viện dẫn một hiện hữu nào cao hơn
chúng và cao hơn chúng ta. Mỗi cá nhân đã là một hiện hữu
cao nhất. "Dân tộc", nếu khái niệm này xứng đáng tồn
tại thì nội hàm của nó không thể vượt lên trên tổng lực
của những hiện hữu cao nhất đó. Tổ quốc không trên hết.
Mỗi cá nhân của chúng ta mới là trên hết. Chúng ta từ chối
nuôi dưỡng sự tồn tại của bất cứ khái niệm "dân
tộc", "tổ quốc" nào cao hơn quyền sống của mỗi cá
nhân.

Cuộc chiến chống Trung Quốc lần này, do đó, là một phần
của cuộc chiến giành lại tự do và công lý cho từng mỗi cá
nhân và cho từng mỗi cộng đồng quốc gia. Chúng ta nhất
định không để cho lý tưởng cao thượng đó bị đánh tráo
bởi những tư duy hận thù lẩm cẩm của chủ nghĩa dân tộc
nhằm tôn thờ một hiện hữu, thật ra là những ảo giác, nào
đó cao hơn mỗi cá nhân. Chúng ta nhất định không để bị
cuốn vào trong những đam mê thù hận, ngay cả thù hận kẻ
lấn ép mình. Phải khẳng định rằng chúng ta không ghét
người Tàu, cũng như chúng ta không ghét bất kỳ một cộng
đồng dân nào. Phải khẳng định rằng chúng ta không phủ
nhận không gian văn hóa Hán mà cha ông chúng ta đã góp phần
xây dựng nên. Chúng ta quý mến người Tàu nhưng sẽ làm họ
phải khuất phục trước ý chí không khuất phục sức mạnh bá
quyền của chúng ta. Chúng ta tôn trọng họ nhưng sẽ làm nổ
tung bất cứ một giàn khoan nào phiên lưu trên Biển Đông. Đây
là một cuộc chiến đòi hỏi ý chí và sự tỉnh táo, đòi
hỏi sự kiên quyết và bao dung. Chỉ có một cuộc chiến
được đặt trên nền tảng của những giá trị lớn của tự
do và công lý thì chúng ta mới thành công trong cố gắng vượt
ra khỏi bóng đè của họ.

Chống một chủ nghĩa dân tộc lớn bằng một chủ nghĩa dân
tộc nhỏ hơn là vô vọng. Những đam mê cảm tính được kích
dục từ sự nhào nặn lịch sử để nuôi dưỡng thù hận sẽ
không giúp được chúng ta. Hơn thế, chúng chứa đựng nguy cơ
phản bội các giá trị và bị phản bội bởi quyền lực.

<em>(sẽ viết về nguy cơ phản bội và bị phản bội của tư
duy dân tộc chủ nghĩa trong cái note kế tiếp)</em>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/13185), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét