không thể không làm. Vì hai lý do. <span class="underlined-text">Thứ
nhất</span>, có sự cách biệt lớn giữa giá Ngân hàng Nhà
nước quyết định và giá trên thị trường do đó không ai
dại gì, kể cả doanh nghiệp nhà nước có đô la do xuất
khẩu, lại đem tiền vào ngân hàng đổi.
Vì vậy, đưa đến lý do <span class="underlined-text">thứ hai</span>
là dự trữ ngoại tệ đang giảm xuống thấp tới mức báo
động, có thể làm mất khả năng nhập khẩu và trả nợ, làm
đình đốn sản xuất. Như thế, không điều chỉnh tỷ giá thì
không được, mà điều chỉnh thì phải có biện pháp đối phó
ngay với lạm phát. Biện pháp đòi hỏi hy sinh, kể cả làm
giảm sút tốc độ tăng GDP.
<strong>2.</strong> Đúng là khi đồng tiền Việt bị định giá
thấp, hàng nhập theo giá đồng Việt tăng lên ngay, nhưng hàng
xuất (tính theo giá đồng đô) cũng tăng lên khi chuyển thành
tiền Việt. Người xuất khẩu không thiệt gì, mà còn có lợi,
nếu như việc làm hàng xuất tạo ra giá trị gia tăng. Và việc
tăng giá này là điều "có thể" chỉ xảy ra một lần.
Nó "có thể" như thế nếu như Chính phủ có các biện pháp
khác để lạm phát không tiếp tục và do đó không đòi hỏi
tiếp tục phá giá tiếp. Nếu Chính phủ vẫn làm như đã từng
làm cho đến ngày hôm nay thì lạm phát sẽ trở nên ngày càng
khó kiểm soát. Đó là tình trạng từ năm 2007 đến nay.
<strong>3.</strong> Khi điều chỉnh tỷ giá tăng lên, người nhập
khẩu để làm hàng tiêu dùng trong nước, phải trả bằng
đồng Việt Nam nhiều hơn trước, do đó phải tìm cách giảm
chi phí sản xuất như dùng vật tư hàng nội thay thế vật tư
phải nhập hoặc phải phá sản, chuyển đổi sản xuất.
Người tiêu dùng phải trả giá hàng nhập cao hơn do đó phải
giảm chi tiêu cho hàng nhập, mua hàng làm ở trong nước.
Không phải nhập khẩu chủ yếu là phục vụ sản xuất trong
nước khi nhìn thấy chỉ có 10 % hàng là trực tiếp được vào
tiêu dùng ngay không qua chế biến. Cần thấy rằng nhập vật
tư làm xe hơi, xe máy và sắt thép, cũng như các vật liệu xây
nhà ở cao cấp là nhằm phục vụ tiêu dùng chứ đâu nhằm làm
hàng xuất khẩu. Do đó nhập khẩu để làm những hàng này là
để phục vụ tiêu dùng trong nước. Tăng giá là nhằm giảm chi
tiêu, chuyển đổi sản xuất, kể cả đóng cửa các hoạt
động không cần thiết nhằm làm lành mạnh hóa nền kinh tế.
Các nhà kinh tế Việt Nam có thể dễ dàng tính xem nhập khẩu
nhằm phục vụ tiêu dùng trong nhiều năm qua như thế nào. Nhưng
chưa thấy ai làm.
<strong>4.</strong> Cũng thế, giá điện và xăng quá thấp cho nên
Việt Nam dùng điện và xăng để sản xuất 1 giá trị sản
phẩm nhiều hơn Trung Quốc (hơn 50 %), còn Trung Quốc thì dùng
gấp 2 lần Mỹ. Trung Quốc cũng dùng gấp 3 lần hơn Mỹ các
nguyên liệu nói chung, tức là họ đào thiên nhiên ra để phục
vụ xuất khẩu. Nhưng Trung Quốc làm ra tiền có ngoại tệ để
dành, còn Việt Nam thì dựa vào kiều hối và vay mượn nước
ngoài. Đây cũng là lý do có nhiều công ty muốn sang Việt Nam
sản xuất thép vì giá điện, xăng rẻ, và khá tự do trong
việc thải các chất ô nhiễm. Cho nên việc tăng giá điện,
xăng là điều phải làm.
<strong>5.</strong> Tuy nhiên, với những câu hô "quyết liệt" trong
việc nâng giá vừa qua, tôi hy vọng là việc điều chỉnh tỷ
giá lần này được làm một cách tổng thể bài bản, đặc
biệt là đã có kế hoạch sẵn sàng ngăn chặn, cắt bỏ chi
tiêu đầu tư mạnh tay của Nhà nước và doanh nghiệp quốc
doanh. Nếu không, lạm phát sẽ nhanh chóng bùng nổ và nền kinh
tế sẽ có nguy cơ rơi vào khủng hoảng.
Lãi suất tất phải cao, điều này tất nhiên ảnh hưởng ngay
đến hoạt động của doanh nghiệp tư nhân, sản xuất nhỏ, khu
vực tạo ra công ăn việc làm. Để làm giảm ảnh hưởng đến
họ thì tín dụng cấp cho quốc doanh phải giảm mạnh như vậy
mới có nguồn tín dụng cung cấp cho doanh nghiệp tư nhân nhỏ
và vừa. Muốn giảm mạnh tín dụng cho quốc doanh thì chỉ có
cách cắt bỏ các kế hoạch đầu tư chưa cần thiết, với
mục đích chính là đạt tốc độ tăng GDP cao.
Đối với quốc doanh thì lãi suất cao cũng chẳng có tác dụng
đáng kể đến quyết định đầu tư của họ, ngân hàng quốc
doanh và ngân sách vẫn nhận được lệnh cung cấp, họ cũng
không sợ mất vốn hay lỗ vì có Nhà nước "chống lưng". Lạm
phát có ở mức cao hơn 20 % mà tỷ lệ lãi 2 % vẫn được coi
là làm ăn có lãi.
Lãi suất cao là biện pháp hữu hiệu nhằm chống lạm phát và
điều hành việc phân phối tín dụng. Khi nào lạm phát xuống,
lãi suất sẽ giảm. Điều này đã được thực hiện trong
giải pháp chống lạm phát đầu những năm 90.
Để điều chỉnh lãi suất xảy ra nhanh chóng và chống việc
ngân hàng lạm dụng tình thế để làm lời, Ngân hàng Nhà
nước có thể ra lệnh cho ngân hàng quốc doanh tính lãi suất
cho vay cao hơn lãi suất ký gửi, là 2 % chẳng hạn. Ngân hàng
quốc doanh thuộc Nhà nước, do đó, Nhà nước hoàn toàn có
thể điều hành theo ý muốn. Không cần ra lệnh cho ngân hàng
tư doanh, nhưng ngân hàng tư doanh sẽ phải chạy theo vì phải
cạnh tranh nhằm bảo vệ thị phần. Tín dụng từ ngân hàng
quốc doanh chiếm tuyệt đại số lượng tín dụng cho nên việc
điều hành như thế là khả thi. Chỉ sợ quy định không
được tuân thủ.
<strong>6.</strong> Dựa vào những phát biểu như hiện nay của
nhà quản lý, tôi nghi ngờ việc Việt Nam đã có trong tay một
kế hoạch bài bản nhằm đối phó với tình hình hiện nay. Tôi
nghĩ các nhà chức trách nên trình bày rõ ràng trước dư luận
bài bản sẽ được thực hiện.
<strong>7.</strong> Điều chỉnh tỷ giá sẽ tăng lạm phát trong
ngắn hạn và lạm phát trong ngắn hạn này nếu không được
điều chỉnh nhằm giữ cho giá không tăng thêm bằng các chính
sách tín dụng, tiền tệ, và tài chính công phù hợp sẽ biến
nó thành lạm phát dài hạn và đòi hỏi phá giá tiếp, tạo
thành một vòng xoáy lạm phát. Lúc đó tốc độ tăng GDP có
thể giảm hoặc âm mà lạm phát lại ở mức phi mã.
VŨ QUANG VIỆT
<strong>NGUỒN:</strong> bản do tác giả gửi
bài này đã được đăng trên mạng <a
href="http://vef.vn/?vnnid=9151">VEF</a> của Vietnamnet nhưng rất khó
truy nạp
giờ chót : đã được chuyển sang trang chính của <a
href="http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/9174/sau-dieu-chinh-ty-gia-can-co-giai-phap-toan-dien.html">Vietnamnet</a>.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7817), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét