Người Việt - Kinh tế Việt Nam lưỡng đầu thọ địch

<em><strong>HÀ NỘI (TH) - Vừa muốn kềm chế lạm phát, lại
vừa tiếp tục bơm tiền kích cầu với hy vọng kinh tế tăng
trưởng cao, hai tham vọng ngược chiều của nhà cầm quyền Hà
Nội khiến các chuyên gia tài chính quan ngại.</strong></em>

Gần một chục năm sau khi Việt Nam từ bỏ chính sách kinh tế
cứng ngắc để theo đuôi kinh tế thị trường mà họ gọi là
đổi mới, năm 1994, báo tài chính Wall Street Journal dự đoán
Việt Nam là xứ phát triển tăng tốc ngoạn mục nhất ở Á
Châu - Một con rồng nhỏ trỗi dậy.

Sau nhiều năm giới đầu tư quốc tế đổ tiền vào, cho đến
năm ngoái, nền kinh tế Việt Nam trở thành quá nhiệt
(overheated) vì các quyết định sai lầm. Một nhà bình luận Á
Châu cho rằng, tỷ lệ tăng trưởng cao, ngoạn mục của Việt
Nam, đã làm mờ đi những yếu kém quan trọng khác, là cán cân
mậu dịch bị thâm thủng nặng và lạm phát tăng tốc phi mã.

<h2>Ðiều phải đến đã đến</h2>

Thứ Sáu tuần trước, Hà Nội cho phá giá đồng tiền hơn 9% so
với đồng đô la Mỹ, một điều mà giới chuyên gia kinh tế
quốc tế cho rằng, đáng ra đã phải được làm từ nhiều
tháng trước. Năm ngoái Hà Nội từng hai lần phá giá tiền
đồng.

Lần phá giá này, lần thứ tư kể từ tháng 11, 2009, là điều
không thể tránh khỏi. Mỗi một tháng, trung bình Việt Nam thâm
thủng mậu dịch 1 tỉ Mỹ kim. Một quan chức cao cấp của chế
độ nói với thông tấn Reuters rằng, dự trữ ngoại hối chỉ
còn khoảng $10 tỉ vào tháng 12, 2010, chỉ đủ cho hơn một
tháng nhập cảng và chi trả ngoại quốc.

Quyết định phá giá tiền đồng có giúp Việt Nam giải quyết
được các khó khăn kinh tế, tài chính hay không, còn là một
điều ngờ vực.

Nhà cầm quyền Hà Nội tin rằng, phá giá đồng nội tệ sẽ
giúp hàng hóa xuất cảng hấp dẫn hơn, qua đó thu nhỏ thâm
thủng mậu dịch. Nhưng, như nhận định của nhiều kinh tế
gia, tình trạng thâm thủng mậu dịch nói riêng, và các khó
khăn kinh tế nói chung, lại là hệ quả của chính sách kinh tế
kém cỏi, sai lầm, của chính phủ.

Những năm gần đây, Hà Nội theo đuổi chiến lược tăng
trưởng kinh tế "bằng mọi giá." Một mặt, Việt Nam thành
công khi hấp dẫn đầu tư ngoại quốc; năm ngoái, kinh tế thế
giới tồi tệ, Việt Nam vẫn kêu gọi được $9 tỉ đầu tư.
Mặt khác, chính phủ khuyến khích công ty quốc doanh vay tiền
trên thị trường tài chính quốc tế, đồng thời khuyến khích
ngân hàng quốc doanh cho công ty quốc doanh vay ồ ạt, để làm
ăn.

Về mặt tăng trưởng, nhìn ở một giới hạn nhất định,
Việt Nam đạt được thành công: Năm ngoái, tỉ lệ phát triển
kinh tế đạt gần 7%, trong khi năm 2009 chỉ đạt 5.3%.

Nhưng, cái giá phải trả cho sự tăng trưởng này thì quả là
rất đắt.

<h2>'Lỗ hổng không đáy'</h2>

Mức độ tín dụng mà hệ thống ngân hàng của Việt Nam bơm
vào nền kinh tế khoảng 140% của tổng sản lượng quốc gia
(GDP). Tỉ lệ này cao hơn cả tỉ lệ tín dụng 130% so với GDP
mà Thái Lan đã vấp phải, khiến nền kinh tế nước này rơi
vào khủng hoảng trầm trọng năm 1997, kéo theo khủng hoảng cho
cả khu vực Á Châu.

Nguy hiểm hơn nữa, đang có những sợ hãi, rằng cái núi tín
dụng khổng lồ của Việt Nam đang rơi vào một "lỗ hổng
không đáy." Các công ty quốc doanh Việt Nam xưa nay nổi tiếng
lời giả, lỗ thật. Người ta không biết tổng số nợ khó
đòi, mà trong rất nhiều trường hợp là "không thể đòi
được," mà các ngân hàng của nhà nước bơm cho các hãng
quốc doanh là bao nhiêu. Không ai biết sự thật, vì sự thật
luôn bị che giấu. Khoảng 30% đến 40% tài sản tín dụng của
hệ thống ngân hàng quốc doanh ở Việt Nam là bơm cho nhóm
quốc doanh, kinh tài đảng, đoàn, vốn kém cỏi về quản trị
và kinh doanh.

Các nhà đầu tư hiện đang cho rằng, tập đoàn đóng tàu
Vinashin không trả nổi nợ. Thật ra, Vinashin chỉ là phần nổi
nhỏ bé của khối băng sơn khổng lồ và nguy hiểm. Hiện tại,
người ta đang chú ý đến tổng công ty than và khoáng sản TKV
(Vinacomin), xem nó trả nợ ra sao.

Dù nhóm quốc doanh có trả nổi nợ hay không, sự vay nợ tràn
lan tác động rất mạnh lên nền kinh tế nội địa. Khác với
Trung Quốc, nền kinh tế không dựa vào chi tiêu của quần
chúng, Việt Nam thì cho nhập cảng ồ ạt hàng tỉ đô la các
loại hàng hóa xa xỉ. Thị trường hàng hóa tiêu thụ chiếm
đến một phần ba GDP của Việt Nam.

Hậu quả, tiền mà hệ thống ngân hàng bơm tín dụng bừa bãi
đã đẩy lạm phát lên kinh hoàng, tới gần 12% hồi năm ngoái.
Kinh hoàng hơn nữa, nhu cầu hàng hóa xa xỉ nhập cảng làm cho
thâm thủng mậu dịch nặng hơn nữa, tương ứng với 10% GDP,
hồi năm ngoái.

Khi quyết định phá giá tiền ngày 11 tháng 2, 2011, Hà Nội hy
vọng giải quyết được thâm thủng mậu dịch. Nhưng nhìn ở
tương lai gần, nó làm cho tình hình khốn đốn hơn.

<h2>Khó khăn sinh khó khăn</h2>

Hàng hóa và nguyên liệu nhập cảng sẽ khiến hàng hóa trên
thị trường và thành phẩm có giá đắt hơn khi tính theo tiền
đồng. Lạm phát trong vài tháng tới đây có thể lên đến 15%,
nhất là khi nhà cầm quyền bắn tiếng sẽ tăng giá điện từ
11% đến 18%. Chẳng bao lâu nữa lại còn tăng giá xăng, giá
than, sắt thép xây dựng, vì nhà nước không thể trợ giá mãi
được. Giá cả dịch vụ và thực phẩm, sẽ ùn ùn tăng theo.

Trong khi đó, khả năng trả nợ ngoại quốc của Việt Nam
(tương đương 30% GDP) sẽ "cảm thấy" khó khăn hơn, dẫn
đến tình trạng nhiều công ty quốc doanh không trả nổi nợ.
Chưa hết, mọi người, trước sự cảm nhận rõ ràng sự mất
giá của tiền đồng, sẽ tranh nhau vơ vét đô la để tích
trữ. Áp lực mất giá đề lên đồng nội tệ ngày càng cao.

Hành động phá giá đồng bạc lại càng làm cho người ta cảm
thấy sợ hãi hơn. Chẳng vậy, giá chợ đen đồng đô la mỗi
ngày mỗi cách biệt so với giá chính thức.

Dù vậy, những người làm chính sách kinh tế ở Hà Nội tin
rằng, các căn bản của nền kinh tế vẫn mạnh và viễn ảnh
tăng trưởng lâu dài vẫn khỏe mạnh.

Cho dù họ đúng, nếu nhìn gần trước mặt, họ đang đối
diện với sự lựa chọn khắc nghiệt. Ði theo hướng này, họ
có thể tăng lãi suất, giới hạn tín dụng để kềm chế tiêu
thụ, giảm lạm phát và thu hẹp thâm thủng mậu dịch. Kiểu
này, họ sẽ phải chấp nhận tăng trưởng chậm.

Ði theo hướng kia, họ tiếp tục chiến lược tăng trưởng
nhanh như đang làm và có nguy cơ rơi vào lạm phát phi mã, khủng
hoảng nợ nần và đồng bạc mất giá.

Ði theo hướng nào, trong con mắt của giới đầu tư, Việt Nam
cũng đã, và đang, không còn là điểm đến hấp dẫn.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7840), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét