Nguyễn Đại: 5% - 50.000 đồng - 5.000 đồng - 1.500 tỷ đồng

<h2>Phần 1 – Những con số</h2>

Một doanh nghiệp muốn vay 17 tỷ để kinh doanh thì phải hối
lộ cho ông Phó Tổng giám đốc BIDV số tiền là 1 tỷ, tương
đương 1/17. Để dễ nhớ, ta làm tròn thành 5%, theo hướng có
lợi cho vị Phó Tổng.

Doanh nghiệp muốn xuất khẩu hàng hóa thì phải chung chi cho
Hải Quan. Báo Tuổi Trẻ đã có <a
href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-xa-hoi/Phap-luat/371845/"Boi-tron"-hai-quan-cua-khau.html">bài
phóng sự về vụ này</a> (rồi sau đó có vẻ chìm xuồng), mỗi
bộ hồ sơ như vậy phải chi từ 50.000 đến 100.000. Để dễ
nhớ, ta lại làm tròn thành 50.000, vẫn theo hướng có lợi cho
người vi phạm.

Đại hội Đảng Cộng Sản toàn quốc lần thứ XI sắp diễn
ra. Để chuẩn bị cho nó, người ta đang rầm rộ tổ chức các
đại hội cấp cơ sở.
Theo <a
href="http://boxitvn.blogspot.com/2010/06/kinh-phi-ai-hoi-nhung-con-so-lam-chung.html">ước
tính của Tiến Sĩ Nguyễn Quang A</a>, một tiến sĩ thật, một
trí thức uy tín, thì chi phí thực cho đại hội của Đảng
Cộng sản Việt Nam là khoảng 1.500 đến 2.500 tỷ. Thôi thì
tính chẵn 1.500 tỷ, cũng theo hướng giảm bớt.

Cũng theo báo Tuổi Trẻ thì bữa ăn công nhân là rất "đáng
xót xa và lo ngại", thiếu cả lượng lẫn chất. Với thời
giá hiện nay mà ăn một bữa có từ 4.000 đến 5.000 thì ăn cái
gì và ăn thế nào? Thậm chí, có nơi bữa ăn công nhân chỉ
còn 3.500 đồng. Lại làm tròn dễ nhớ và theo hướng tăng
chất lượng, coi như công nhân ăn bữa cơm 5.000 vậy. Liên kết
nằm ở đây:
http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/367829/Kiet-suc-voi-bua-an-5000-dong.html.

<h2>Phần 2 – Nếu…</h2>

Nếu chúng ta có một hệ thống ngân hàng cạnh tranh lành mạnh,
các ngân hàng coi khách hàng là thượng đế thực sự thì ngân
hàng sẽ rất vui khi có doanh nghiệp vay tiền làm ăn. Nhiệm vụ
của lãnh đạo ngân hàng là xem xét tính khả thi của dự án.
Nếu khách hàng có dự án tốt, ngân hàng cho vay lấy lãi, cả
hai cùng có lợi. Chỉ có ngân hàng bao cấp, lãnh đạo là quan
chức quyền thế mới trục lợi từ khách hàng của mình. Khi
đọc tin về ông Phó tổng BIDV nhận hối lộ, suy nghĩ đầu
tiên của tôi là ông này làm gì mà ngồi ở cái ghế ngon vậy,
và tôi tự trả lời "chắc chắn là đảng viên lâu năm
rồi". Rõ ràng, ông ta chỉ có thể "ăn" ngon như vậy, khi
thỏa cả hai điều kiện:

1. Ngân hàng bao cấp, không cạnh tranh lành mạnh.
2. Ông ta có quyền chức cao nhưng đạo đức thấp.

Chúng ta đặt vấn đề, nếu doanh nghiệp không mất 5% cho hối
lộ, phần 5% này, để đảm bảo sức khỏe công nhân, doanh
nghiệp đưa vào bữa cơm. Lúc đó, bữa cơm công nhân sẽ là
5.250 đồng thay vì 5.000 đồng.

Cũng doanh nghiệp đó, sau khi mất 5% cho quan chức, lại phải
tiếp tục hối lộ cho hải quan. Đã có biết bao nhiêu đợt
cải cách thủ tục hành chính, nhưng doanh nghiệp vẫn bị hành
là chính. Thậm chí, có hải quan được trang bị hệ thống
lấy số thứ tự điện tử nhưng tiêu cực vẫn xảy ra. Có
doanh nghiệp lấy số sớm vẫn phải chờ trong khi doanh nghiệp
lấy số sau đã được giải quyết hồ sơ. Người ta giải
thích một cách trơ trẽn rằng hệ thống trục trặc. Một doanh
nghiệp xuất nhập khẩu mỗi năm phải chung chi bao nhiêu tiền
cho hải quan? Số tiền đó chiếm bao nhiêu phần trăm lợi
nhuận? 5% chăng hay 10%? Nếu hệ thống hải quan trong sạch, có
thể bữa ăn công nhân đã là 5.500 đồng.

Đại hội Đảng cứ 5 năm diễn ra một lần. Do cơ chế độc
đảng nên số tiền tổ chức đại hội sẽ do Nhà Nước chi
trả, tức là dân phải gánh. 1.500 tỷ là con số quá lớn. Như
vậy trung bình mỗi năm tiền cho các đại hội (từ tiểu đại
hội cho đến đại đại hội) là 300 tỷ đồng! Có cách nào
tiết kiệm hơn không? Đi đến bất cứ cơ quan Nhà Nước nào
tôi cũng thấy bảng "thực hành tiết kiệm". Nếu tiết
kiệm được 1/3 số tiền trên thì mỗi năm sẽ có thêm 100 tỷ
đồng. Như trên đã nói, số tiền trên thực chất là của
dân, phần lớn là doanh nghiệp đóng thuế. Vậy thì mỗi năm
doanh nghiệp tiết kiệm được 100 tỷ tiền thuế và biết
đâu, rất có thể nó sẽ dùng để cải thiện thiện bữa cơm
công nhân. Nếu thế thì sẽ có hơn 1,3 triệu công nhân được
ăn thêm 200 đồng cho bữa cơm trưa.

<h2>Phần 3 – Nguyên nhân gốc</h2>

Những con số trên thật ra không tách rời nhau. Bữa cơm 5.000,
một phần là do 3 con số 5%, 50.000 và 1.500 tỷ gây ra. Nguyên
nhân trước mắt của 3 con số kia là tham nhũng, hối lộ, quan
liêu, lãng phí. Nhưng nguyên nhân xa hơn, nguyên nhân gốc là sự
mất dân chủ trong xã hội. Đúng là như vậy.

Có một xã hội dân chủ thì sẽ có hệ thống ngân hàng cạnh
tranh lành mạnh. Các vị trí quan trọng sẽ được lựa chọn
hợp lý, tài đức vẹn toàn. Có ngân hàng cạnh tranh thì ông
Phó Tổng khó có cơ hội ăn hối lộ 5%. Hiện tại, ông Phó
Tổng này có thể bị xử tù, nhưng còn biết bao ông Phó Tổng
khác?

Có một xã hội dân chủ thì sẽ có hệ thống hải quan lành
mạnh. Nhân viên hải quan không dám "bảo nhau mà ăn". Có
hải quan lành mạnh thì doanh nghiệp không mất 50.000 cho mỗi
bộ hồ sơ. Hiện tại, các nhân viên hải quan này có thể bị
đuôỉ việc, nhưng còn biết bao nhân viên hải quan khác, ở
các trạm hải quan trên cả nước?

Có một xã hội dân chủ thì Đảng phải công khai số tiền cho
các Đại hội. Số tiền 1.500 tỷ kia sẽ được bạch hóa dùng
vào việc gì. Sẽ có ý kiến việc nào là cần, việc nào là
lãng phí. 1.500 tỷ sẽ không còn là 1.500 tỷ. Hiện tại, số
tiền 1.500 tỷ kia có thể được cắt bớt, nhưng còn bao nhiêu
sự lãng phí chưa được phát hiện?

Và còn nhiều cách lắm để anh công nhân cơ khí, chị công
nhân may mặc có một bữa ăn đủ tiêu chuẩn. Nếu không có bao
nhiêu chi phí "ngoài lề" mà doanh nghiệp phải đóng thì kêu
gọi họ tăng chất lượng bữa ăn công nhân sẽ dễ dàng hơn.
Tiền mãi lộ cho công an giao thông, trạm thu phí (không phép và
cả có phép), tiền bình ổn giá xăng dầu… Toàn bộ những
cách trên chỉ có thể thực hiện, nếu ta có một nền dân
chủ vững chắc.

<em>Nguyễn Đại – 12 tháng 6 năm 2010</em>


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5392), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét